تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 508 |
تعداد مقالات | 4,389 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,220,715 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,355 |
برهان پذیری گزاره های ضروری ازلی | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
مقاله 4، دوره 1، شماره 2، آبان 1382، صفحه 105-128 اصل مقاله (5.3 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/prr.2012.1234 | ||
نویسندگان | ||
سید علی علم الهدی1؛ احد فرامرز قراملکی2 | ||
1دانشجوی دوره ی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشکده ی الهیات دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
مصداق بارز گزارههای ضروری ازلی، گزارههای الهیاتی است که در آنها محمـول، به نحو ضروری بر ذات پروردگار (واجبالوجود) حمل میشـود و از آن جـا کـه در گزارههـای حاصـل از قیـاس برهـانی، محمـول، منطقـاً عـرَض ذاتـی موضـوع اسـت ، بنابراین، برهانپذیری گزارههای ضروری ازلی مشروط بر آن است کـه محمـول ، در این نوع گزارهها، عرض ذاتی موضوع باشد. اما از سوی دیگر، چون خداوند در نزد حکمیان مسـلمان صِـرف الوجـود (وجـود مطلق) است، به همین دلیل، ماهیت ندارد و جنس و فصـل و عـرض ذاتـی بـرای وی متصور نیست. پس، گزارهی ضروری ازلی که موضوع آن خداوند باشد، فاقـد شـرط لازم منطقی برای اثباتپذیری برهانی (به اصطلاح ارسطویی) اسـت. بنـابراین، چنـین گزارهای دردستگاه منطق ارسطویی، برهانناپذیراست. | ||
کلیدواژهها | ||
ضرورت ازلی؛ ضرورت ذاتی؛ برهان؛ عرَض ذاتی؛ گزارهی ضروری ازلی؛ گـزارهی الهیاتی؛ برهانپذیری | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Demonstrability of Eternal Necessary propositions | ||
نویسندگان [English] | ||
Seyyed Ali Alamolhoda1؛ Ahad Faramarz Qaramaleki2 | ||
1PhD student of Islamic Philosophy and Kalam, Imam Sadiq University, Tehran, Iran | ||
2Associate Professor at Department of Islamic Philosophy and Theology, The Faculty of theology at Tehran of University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Theological propositions are the evident extension of eternal necessary propositions in which predicate attributes to the essence of necessary existent, and because in propositions which are results of demonstrational deduction, predicate logically is the inherent accident of subject, so demonstrability of eternal necessary propositions depend on that predicate in this kind of propositions is inherent accident of the subject. On the other hand, because God in Muslim philosophers' view is existence in its pure simplicity (existence in the absolute sense), so does not have essence and can not imagine for him genus and differentia and inherent accident. So, eternal necessary propositions which their subjects is God, does not have logical necessary condition for being demonstrational provability (in Aristotelian terminology), so they are not demonstrable in his logical system. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
eternal necessity, essential necessity, proof, inherent accident, eternal necessary proposition, theological proposition, demonstrability | ||
اصل مقاله | ||
- | ||
مراجع | ||
ابن رشد (1982)، شروح ابن رشد لکتب ارسطو، تلخیص کتاب البرهان، تصحیح دکتر محمـود قاسـم، قـاهره : مرکـز البحوث الامریکی، الجزء الخامس. ابن سینا، حسین بن عبداالله (1404)، الشفاء، المنطق، تصحیح ابراهیم مدکور، قم: انتشارات مرعشی نجفی، ج2 ــــــــ (1364)، النجاۀ من الغرق فی بحرالضلالات، تصحیح محمد تقی دانشپژوه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ــــــــ (1377)، الاشارات والتنبیهات، کتابالمنطق، مع شرح نصیرالدین الطوسی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ارسطو (1378)، ارغنون، ترجمهی میرشمسالدین ادیب سلطانی، تهران: انتشارات آگاه. ارموی، سراجالدین (بیتا)، اللوامع فی شرح المطالع فی المنطق، قم: کتبی نجفی، قم. ـــــــ (1373)، بیان الحق بضمان الصدق، تصحیح غلامرضا ذکیانی، بـه راهنمـایی احمـد بهشـتی، تهـران: دانشـگاه تهران. پنجیونی ← کلنبوی (بیتا)، البرهان، حاشیه پنجیونی و قره داغی، بینا. حلی، حسن بن یوسف (1363)، الجوهرالنضید فی شرح المنطق التجرید، قم: انتشارات بیدار. خونجی، افضلالدین محمد بن نامور (بیتا)، کشف الاسـرار عـن غـوامض الافکـار، قـاهره: دارالکتـب المصـریه، نسخهی خطی. رازی، فخرالدین (1381)، المخلّص، تصحیح دکتر احد فرامرز قرا ملکی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع). شیرازی، قطب الدین (1369)، درۀ التاج، تصحیح محمد مشکوه، تهران: انتشارات حکمت. سهروردی، شهاب الدین (1397)، حکمۀالاشراق؛ مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصـحیح هـانری کـربن، تهـران : انجمن حکمت و فلسفه، ج2. ــــــــ (1374)، تلویحات ـ ابن کمونه، التنبیهات فی شرح التلویحات، سـید حسـین موسـوی، بـه راهنمـایی احمـد بهشتی، تهران: دانشگاه تهران. صدر، رضا (1406) ،الفلسفۀالعلیا، بیروت: دارالکتب اللبنانی. طباطبایی، محمد حسین (1368)، نهایۀ الحکمۀ، تعلیقه مصباح یزدی، قم: انتشارات الزهراء، ج2و6. علمالهدی، سیدعلی (1379)، بررسی برهـانپـذیری گـزارههـای ضـروری ازلـی (رسـالهی کارشناسـی ارشـد)، بـه راهنمایی دکتر احد فرامرز قراملکی، دانشکدهی الهیات دانشگاه امام صادق (ع). ــــــــ (1383)، «ملاصدرا و شرطیانگاری قضایای لابتّیه»، خردنامهی صدرا، ش32. غزالی، ابو حامد (بیتا)، معیار العلم فی فن المنطق، بیروت: دارالاندلس. فارابی، ابو نصر (1408) ، المنطقیات، تصحیح محمد تقی دانش پژوه، کتابخانه مرعشی نجفی، ج1و2. کاپلستون، فردریک (1375)، تاریخ فلسفه، ترجمهی سیدجلالالدین مجتبوی، تهران: انتشارات علمـی ـ فرهنگـی، ج1. کلنبوی، شیخزاده (بیتا)، البرهان، بینا. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (1368)، الاسفار العقلیۀ الاربعۀ فی الحکمۀ المتعالیۀ، بـا تعلیقـهی ملاهـادی سـبزواری، قم: منشورات مصطفوی، ج1و6. مظفر، محمدرضا (1376)، المنطق، قم: دارالعلم، چاپ سوم، ج1. میرداماد، محمد باقر(بیتا)، الافق المبین، نسخه خطی، تهران: کتابخانهی دانشگاه تهران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,284 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,377 |