اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,389 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,224,219 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,216,402 |
بازخوانی دیدگاه های دانشمندان مسلمان در معنا و اشتقاق «ربّ» | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 2، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15، اسفند 1393، صفحه 33-68 اصل مقاله (448.34 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/quran.2015.1604 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدعلی خوانین زاده* 1؛ فتح الله نجارزادگان2 | ||
| 1استادیار گروه آموزشی علوم قرآن و حدیث دانشگاه خوارزمی | ||
| 2استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، پردیس قم | ||
| چکیده | ||
| با توجه به اهمیت و جایگاه محوری اسم «ربّ» در نظام معنایی قرآن کریم، در این مقاله با نگاهی تاریخی ـ انتقادی به بازخوانی دیدگاه‌های دانشمندان مسلمان در مورد واژه «ربّ» و اشتقاق و معنای آن پرداخته می‌شود؛ تا ضمن دستیابی به تصویری روشن از روش‌های مورد استفاده در معناشناسی واژگان قرآنی و نتایج حاصل از آن، نقاط قوت و ضعف آن‌ها آشکار گردد و زمینه استفاده از روش‌های روزآمد جهت رفع نارسایی‌های موجود فراهم آید. از مجموع اقوال و شواهد مورد استناد فرهنگ‌نویسان متقدم چنین برمی‌آید که واژه «ربّ» ـ که همگی آن را از ریشه مضاعف رب‌ب دانسته‌اند ـ در زبان عربی پیش از اسلام در معنای «مالک» به کار می‌رفته است، و حتی برخی، مبدأ اشتقاق «ربّ» را «تربیة» (از ریشه ناقص رب‌و) دانسته‌اند. با توجه به دیدگاه دانشمندان مسلمان در باب اشتقاق و لزوم قرابت توأمان ریشه و معنا، فرهنگ‌نویسان متقدم می‌بایست «ربّ» را واژه‌ای جامد تلقی می‌کردند چرا که از سویی پیوند معنایی میان صورت اسمی «ربّ» با کاربردهای فعلی ریشه رب‌ب روشن نبوده است و از سوی دیگر، پیوند میان ریشه‌های رب‌ب و رب‌و. با وجود تلاش‌های برخی دانشمندان مسلمان جهت یافتن مبدأ اشتقاقی برای صورت اسمی «ربّ» از کاربردهای فعلی ریشه رب‌ب، تلاش‌های آنان نارسا بوده و نه پیوند معنایی صورت اسمی «ربّ» را با کاربردهای فعلی ریشه رب‌ب روشن ساخته‌اند و نه چگونگی پیوند برخی کاربردهای ریشه مضاعف رب‌ب را با ریشه ناقص رب‌و و معنای «تربیة»؛ پیوندهایی که به نظر می‌رسد با نگاهی فراتر به زبان عربی و بررسی تطبیقی آن با سایر زبان‌های هم‌خانواده در خانواده زبان‌های سامی، آشکار خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ اسماء الحسنی؛ ربّ؛ معناشناسی؛ اشتقاق | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Review of Muslim Scholars’ Viewpoints on the Meaning and Derivation of “Rabb” | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Ali Khavanin Zadeh1؛ Fatohllah Najarzadegan2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Quran and Hadith Studies, Kharazmi University | ||
| چکیده [English] | ||
| With regard to the importance and central function of the Name “Rabb” in the semantic system of the Holy Qur’ān, this study reviews the viewpoints of Muslim scholars - including lexicographers, Qur’an commentators and interpreters of the Names of Allāh - on the word “Rabb” and its meaning and derivation from a historical-critical perspective to gain a clear picture of the methods used by Muslim scholars in the meaning of the Qur’ānic lexicon and its results, and also to reveal the strengths and weaknesses of the methods so that the updated methods can be used to eliminate the existing flaws. From the statements and evidences cited by the earlier lexicographers, it is concluded that the word “Rabb” - derived from the doubled root r-b-b - has been meant mālik (owner) since the pre-Islamic era. However, the basic verb form of the root r-b-b (rabba yarubbu) or augmented verb forms has not been used in the sense of malaka yamliku (to own) and even sometimes tarbīah (to bring up) - from the third-weak root r-b-w - has been known as “Rabb” as a solid word, since neither the semantic relationship between the word “Rabb” as a noun and verbal usages of the root r-b-b nor the relationship between the roots r-b-b and r-b-w was clear | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Holy Qur’ān, the Most Beautiful Names of Allāh (Asmā’ Ul-Ḥusnā), Rabb (Lord), semantics, Derivation | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,565 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,029 |
||