تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 508 |
تعداد مقالات | 4,388 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,220,316 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,177 |
امکانسنجی فقهیِ مخاطب واقع شدنِ صغار در تبلیغات تجاری | ||
اندیشه مدیریت راهبردی | ||
مقاله 4، دوره 7، شماره 2، مهر 1392، صفحه 123-156 اصل مقاله (360.56 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/smt.2015.1704 | ||
نویسندگان | ||
غلامرضا مصباحیمقدم1؛ سعید مسعودیپور* 2 | ||
1دانشیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، دانشگاه امام صادق (ع) | ||
2دانشجوی دکتری مدیریت بازاریابی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز (نویسنده مسئول) | ||
چکیده | ||
برای اثربخشی تبلیغات تجاری، بازار را بر اساس شاخصهایی بخشبندی میکنند. یکی از ملاکهای بخشبندی مشتریان، سن است که کودکان، بخشی از آن هستند. سؤال این پژوهش این است که از منظر اسلام، آیا صغار میتوانند مخاطب تبلیغات تجاری واقع شوند؟ برای یافتن پاسخ، از سه منظر بحث شده است. نخست، کارکرد تبلیغات تجاری از منظر اسلام و غرب بررسی میشود. از منظر اسلام، هدف غاییِ تبلیغات تجاری، آگاه کردن مخاطب است؛ اما صغار به دلیل فقدان توان تشخیص نمیتوانند مخاطب این گونه تبلیغات واقع شوند. دوم اینکه بر اساس دستور اسلام لازم است بر معاملات، عقلانیت، حاکم و هر گونه مانع در سر راه اِعمال عقلانیت در تخصیص درآمدها حذف شود. تبلیغات تجاری متعارف با استفاده از فنون روانشناسی، ذهن مخاطب را مسخَّر خویش میکند و او را تحت فرمان خود درمیآورد. کودکان با توجه به شرایط سنی خود، بیشتر تحت تأثیر این گونه تبلیغات قرار میگیرند و به واسطه فشارهای آنها بر والدین برای خرید، عقلانیت لازم، حاکم نخواهد شد؛ ضمن اینکه افراد برای تخصیص عقلایی منابع درآمدی، باید قدرت تشخیصِ تناسب محصول با نیاز خود و توان اولویتبندی آنها را داشته باشند. در بحث سوم، موضوع فوقالذکر با قاعده «لاتعاونوا علی الإثم و العدوان» بررسی و مصادیقی از نقض این قاعده در موضوع مخاطب واقع شدن صغار ذکر میشود. در نهایت، با توجه به استدلالهای پژوهش، به نظر میرسد مشروعیتِ مخاطب قرار دادنِ صغار در تبلیغات تجاری از منظر اسلام، خالی از اشکال نیست. | ||
کلیدواژهها | ||
تبلیغات تجاری؛ مخاطب تبلیغات؛ صغار؛ اسلام | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Jurisprudential Assessment of the Possibility of Addressing Minors in Commercials | ||
نویسندگان [English] | ||
Gholamreza Mesbahimofgaddam1؛ Saeed Masoudipour2 | ||
چکیده [English] | ||
To boost advertising effectiveness, the market is segmented into parts according to some indicators. Age is one of the criteria for customer segmentation, so the children make a part of it. The question of this research is whether children can be addressed in commercial advertising from the perspective of Islam? To answer this, we have to discuss it from three points of view. First, commercial advertising output is studied from the perspective of Islam and the West. According to Islam, the ultimate goal of advertising is audience awareness and because of lacking in the power to detect, children cannot be addressed in this kind of advertising. The second is that rationality is the necessary factor in transactions according to Islamic rules and any obstacle in using rationality for the allocation of revenues should be removed. Commercial advertising, by using psychological techniques, conquers the audience’s mind and commands them to follow its dictates. Children, due to their age conditions, are most affected by these ads and because of their pressure on parents to buy products, the necessary rationality for transaction will not be created. Furthermore, people need to have the distinguishing power of choosing a product that conforms with their needs or has priority, so they could rationally allocate the required amount. In the third discussion, the above issue is explained according to the Islamic principle “Beware of assisting each other with evil matters”, together with some instances of negligence of this principle when addressing minors. Finally, based on the reasoning given, it seems that addressing minors with commercial advertising is not that much advisable by Islamic standards. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
commercials, advertising addressees, minors, Islam | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. ابوجیب، سعدی (1408)، القاموس الفقهی لغه و اصطلاحات، دمشق: دار الفکر. اسماعیلی، محسن (1386)، تبلیغات بازرگانی؛ آثار، وضعیت حقوقی، تهران: مرکز پژوهشهای مجلس، چاپ اول. اکرمی، ابوالفضل (1375)، «بازار در تمدن اسلامی»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع)، سال اول، شماره سوم، صص 67-98. امینی، مریم؛ محسنیانراد، مهدی؛ کیمیاگر، مسعود و امیدوار، نسرین (1386)، «آگهیهای تلویزیونی، کودکانمان را به مصرف چه خوراکیهایی تشویق میکنند؟»، علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، سال دوم، شماره اول، صص 49-57. انصارى دزفولى، مرتضى (1410)، کتاب المکاسب، قم: دار الکتاب. اورویل، سی. واکر؛ هابر، دبلیو. بوید؛ مالینز، جان و لرش، ژان کلود (1383)، استراتژی بازاریابی: با رویکرد تصمیممحور، ترجمه سیدمحمد اعرابی و داوود ایزدی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی. باهنر، ناصر و همایون، محمدهادی (1388)، گذرگاههای تبلیغات بازرگانی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات. توکلی، احمد (1380)، بازار- دولت، کامیابیها و ناکامیها، تهران: سمت. حر عاملى، محمد (1409)، وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام. حر عاملى، محمد (1412)، هدایة الأمة إلى أحکام الأئمة؛ منتخب المسائل، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة. حسینی انجدانی، مریم (1386)، «کودکان، والدین و آگهیهای تبلیغاتی تلویزیون»، پژوهش و سنجش، سال چهاردهم، شماره 51، صص 157-176. حسینی پاکدهی، علیرضا (1379)، «تبلیغات تجاری و ارزشهای فرهنگی»، مجموعه مقالات اولین همایش صنعت تبلیغات (صص 116-153)، ویراستار: کورش اسعدی بیگی، تهران: اداره کل تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. خانی جزنی، جمال (1379)، «دیدگاه نظام سرمایهداری و اسلام نسبت به فلسفه بازاریابی اجتماعی»، دانش مدیریت، سال سیزدهم، شماره 49، صص 99-114. خداداد حسینی، سیدحمید، روستا، احمد و خلیلی شجاعی، وهاب (1389)، تبلیغات از تئوری تا عمل، تهران: حروفیه. خیری، حسن (1387)، «انتخاب عقلانی در آموزههای اسلامی»، معرفت، سال هفدهم، شماره 126، صص 15-34. رحمانی، محمد (1375)، «دادوستد خردسالان در نگاه محقق اردبیلی»، فصلنامه فقه اهل بیت علیهم السلام، شماره 5 و 6، صص 189-222. رزاقی، ابراهیم (1374)، الگوی مصرف و تهاجم فرهنگی، تهران: چاپخش. رسولی، محمدرضا (1386)، پژوهشنامه تبلیغات، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات. روستا، احمد، ونوس، داور و ابراهیمی، عبدالحمید (1387)، مدیریت بازاریابی، تهران: سمت. زورق، محمدحسن (1368)، مبانی تبلیغ، تهران: صدا و سیما. سلطانی، مرتضی (1384)، اخلاق تبلیغات بازرگانی، تهران: مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما. سیفى مازندرانى، علیاکبر (1425)، مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیه الأساسیه، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. شریف کاشانى، حبیبالله (1404)، تسهیل المسالک إلى المدارک، قم: المطبعة العلمیة. صنوبر، ناصر، متفکر آزاد، محمدعلی و راضی، نسرین (1389)، «بررسی تطبیقی دیدگاه اسلام و نظام سرمایهداری در تصمیمهای آمیخته بازاریابی»، جستارهای اقتصادی، سال هفتم، شماره سیزدهم، صص 173-207. عاملى، زینالدین بن على (شهید ثانى) (1410)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، توضیح از کلانتر، قم: کتابفروشى داورى. عاملی، سیدجعفرمرتضی (1369)، بازار در سایه حکومت اسلامی، ترجمه سیدمحمد حسینی، قم: دفتر انتشارات اسلامی. عاملى، یاسین عیسى (1413)، الاصطلاحات الفقهیه فی الرسائل العملیه، بیروت: دارالبلاغه للطباعه و النشر و التوزیع. فروزفر، علی (1386)، اصول و فنون تبلیغات، تهران: جهاد دانشگاهی، شعبه واحد تهران. قرشى، سیدعلى اکبر (1412)، قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الإسلامیه، چاپ ششم. کاتلر، فیلیپ و آرمسترانگ، گری (1389)، اصول بازاریابی، ترجمه بهمن فروزنده، تهران: آموخته. کاشفالغطاء نجفى، محمدحسین (1359)، تحریر المجله، نجف: المکتبه المرتضویه. کلینى، محمد (1365)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیه. مجلسى، محمدباقر (1404)، بحار الأنوار، بیروت: مؤسسه الوفاء. محدث نورى، میرزاحسین (1408)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت: مؤسسه آل البیت علیهم السلام. محقق داماد یزدى، سیدمصطفى (1406)، قواعد فقه، تهران: مرکز نشر علوم اسلامى. مسعود، جبران (1382)، فرهنگ رائد الطلاب، ترجمه عبدالستار قمری، تهران: یادواره کتاب، چاپ دوم. موحدى لنکرانى، محمدفاضل (1416)، القواعد الفقهیه، قم: چاپخانه مهر. موسوى بجنوردى، سیدحسن (1419)، القواعد الفقهیه، قم: الهادی. میرفخرایی، تژا (1379)، «آوای خاموش در گفتمان تبلیغات»، مجموعه مقالات اولین همایش صنعت تبلیغات (صص 188-213)، ویراستار: کورش اسعدی بیگی، تهران: اداره کل تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. میرمعزی، سیدحسین (1388)، فلسفه علم اقتصاد اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. نیلی، مسعود (1387)، مبانی اقتصاد، تهران: نی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,446 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,276 |