اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 504 |
| تعداد مقالات | 4,361 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,057,155 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,058,627 |
بررسی نقش صندوق توسعه ملی در تحقق عدالت اقتصادی | ||
| مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
| مقاله 4، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15، آبان 1394، صفحه 91-120 اصل مقاله (607.64 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ies.2015.1757 | ||
| نویسندگان | ||
| سید عدنان لاجوردی1؛ ابوالقاسم توحیدی‌نیا2؛ محسن رضایی صدرآبادی* 3 | ||
| 1استادیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع) | ||
| 2استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران | ||
| 3دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، گرایش اقتصاد اسلامی، دانشگاه امام صادق(ع) | ||
| چکیده | ||
| پس از شوک اول نفتی و مشاهده تجربه‌‌‌های خاص در کشورهای نفتی، مانند بیماری هلندی توجه اقتصاددانان به منابع نفت و گاز افزایش چشمگیری یافت. مشاهده آثار منفی بهره‌برداری از منابع نفت و گاز موجب بروز تحولات و اتخاذ سیاست‌هایی در کشورهای صادرکننده نفت شد. یکی از این تحولات در نیم قرن گذشته تأسیس صندوق‌های ثروت ملی در بیشتر کشورهای نفتی بود. یکی از دلایل مهم در تشکیل این صندوق‌ها، استفاده بهینه از منابع نفت و گاز در راستای توسعه اقتصادی و برقراری عدالت توزیعی و بین‌نسلی در کشورها بوده است. در ایران هم نهادی شبیه صندوق‌های ثروت ملی، با نام «صندوق توسعه ملی» در سال 1389 تأسیس شد. در این اثنا، با توجه به این‌که مفهوم توسعه اقتصادی ارتباط تنگاتنگی با مفهوم عدالت دارد، لذا یکی از مسائل مهمی که صندوق توسعه ملی با آن مواجه است، مسئله عدالت است. سؤال مهم این است که نقش صندوق توسعه ملی در تحقق عدالت اقتصادی چیست؟ لذا هدف از تحقیق پیش‌رو ارائه پاسخ مناسب به سؤال مذکور است. در این راستا ابتدا با استفاده از روش کتابخانه‌ای و مراجعه به متون و آثار دانشمندان مسلمان، معیارهای تحقق عدالت اقتصادی در نظام اقتصادی اسلام جمع‌بندی شده و سپس با توجه به معیارهای مفروض، ساختار حقوقی- اقتصادی (اساسنامه) صندوق تحلیل و ارزیابی شده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد که ساختار حقوقی- اقتصادی صندوق توسعه ملی، با معیارهای تحقق عدالت همخوانی ندارد و به‌منظور رفع تعارض ساختار جدید که مبتنی بر تأسیس «مرکز علمی-پژوهشی صندوق» می‌باشد، پیشنهاد شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عدالت درون‌نسلی؛ عدالت بین‌نسلی؛ معیارهای عدالت اقتصادی؛ صندوق ثروت ملی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Role of National Development Fund in Realization of Economic Justice | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyed Adnan Lajevardi1؛ Abolghasem Tohidiniya2؛ Mohsen Rezaei Sadrabadi3 | ||
| چکیده [English] | ||
| The efficient use of oil and gas resources is one of the most important issues in sustainable development and economic growth of countries, which is supported by Islam as well. More than half a century, in countries facing surplus foreign currency through the use of underground resources such as oil and gas, a fund has been established called the “National Wealth Fund”. In Iran an institution like the National Wealth Fund was established in 2010 called the “National Development Fund". Since the concepts of “development” and “justice” are interrelated, economic justice is one of the most important issues that the National Development Fund faces, because sustainable development does not take place unless the intra-generational and intergenerational justice is established in the society. In this study, according to the importance of justice, the role of National Development Fund in the realization of economic justice has been analyzed. In order to clarify the issue, the criteria of realization of economic justice are collected and the quadripartite principles for the realization of justice are assumed. As in order to take advantage of the experiences of other countries, the structure and function of the national wealth fund in Alaska have been studied. The results indicate that: first, provisions of the statute of the Fund should be changed significantly in order to achieve economic justice; second, the company of “National Development Fund” should be established for the professional management of resources and increasing the diversity in the economic performance. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Intra-generational Justice, Intergenerational Justice, Criteria of Economic Justice, the National Wealth Fund | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، سید جواد (1391)؛ «معیار عدالت توزیعی و نسبت آن با انصاف و برابری با تأکید بر اخلاق حکومتی امام علی(ع)»، فصلنامه پژوهشی پژوهشنامه اخلاق، سال پنجم، ش18، زمستان. پورفرج، علیرضا؛ انصاری سامانی، حبیب و پورسامانی، جمشیدابراهیم (1385). «اثر نوآوری بر رابطه رشد و عدالت از منظر استحقاقی و توزیعی»، کار و جامعه، ش116 و 117. توتونچیان، ایرج؛ عیوضلو، حسین (1379)، «کاربرد نظریه عدالت اقتصادی در نظام اسلامی توزیع ثروت و درآمد»، مجله تحقیقات اقتصادی، ش57، صص97-132. توحیدی‌نیا، ابوالقاسم (1391)، «مدل اسلامی- ایرانی عدالت بین نسلی در بهره‌برداری از منابع طبیعی تجدیدناپذیر؛ مطالعه موردی منابع نفت ایران»، رساله دکتری، دانشگاه امام صادق(ع). جعفری، محمدتقی (1378)، کار و ثروت در اسلام، تهران: انتشارات پیام آزادی. حاجی میرزایی، سید محمدعلی (1386)، «ضرورت تأسیس صندوق نفت در ایران»، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، ش44. حر عاملی، محمد بن الحسن (1371)، وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم: مؤسسه آل‌البیت(ع). حسینی، سید رضا (1387)؛ «معیارهای عدالت اقتصادی از منظر اسلام؛ بررسی انتقادی نظریه شهید صدر»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، سال هشتم، شماره 32، زمستان. خاندوزی، سید احسان؛ سیانورانی، سید محمدرضا (1391)، «مبنای نظری سنجش عدالت اقتصادی در اسلام»، جستارهای اقتصادی ایران، سال 9، شماره 17، تابستان. خبرگزاری ایسنا (1392)، «مخالفت کمیسیون تلفیق با برداشت دولت از صندوق توسعه ملی.» سرویس اقتصادی. خبرگزاری مشرق (1391)، «خطر در کمین صندوق توسعه ملی»، بخش اقتصادی (دستیابی در http://www.mashreghnews.ir/fa/news/109001/). رجایی، سید محمدکاظم؛ معلمی، سید مهدی (1390)، «درآمدی بر مفهوم «عدالت اقتصادی» و شاخص‌های آن»، معرفت اقتصادی، سال دوم، شماره دوم، پیاپی چهارم، صص5-30. رضوی، مهدی؛ رئوفی، حمیدرضا (1389)، صندوق‌های ثروت ملی، تهران: نشر پژوهشکده امور اقتصادی. صادقی، حسین؛ بهبودی، داوود (1383)، «حساب ذخیره ارزی، مبانی، تجربه کشورها و عملکرد ایران.» فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، ش13. صندوق توسعه ملی ایران (1391)، «نظام‌نامه ضوابط و شرایط اعطای تسهیلات ریالی مصوب هیئت عامل». صندوق توسعه ملی جمهوری اسلامی ایران (1391)، «اساسنامه صندوق توسعه ملی»، http://www.ndf.ir/files/asasname.pdf. صندوق توسعه ملی (1391)، «نظام‌نامه ضوابط و شرایط اعطای تسهیلات ارزی، مصوب هیئت عامل»، پیوست شماره یک نظام‌نامه. عیوضلو، حسین (1384)، عدالت و کارایی در تطبیق با نظام اقتصادی اسلام. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع). طباطبایی، محمدحسین (1363)، المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، قم: انتشارات قم، ج1. مجلسی، محمدباقر (١۴٠٣ق)، بحار الأنوار، ط- بیروت: دار إحیاء التراث العربی. محمدی، مریم (1390)، «بررسی جایگاه صندوق‌های ثروت ملی در ایران و جهان»، مجله تدبیر، شماره 236، مرکز ارزیابی و تحلیل صنعت و اقتصاد. مصباحی‌مقدم، غلام‌رضا و میسمی، حسین؛ عبدالهی، محسن؛ لطیفی، سید محمد رفیع همکاران (1389)، «منابع درآمدی دولت اسلامی و کیفیت توزیع آن؛ مطالعه موردی: طرح نقدی کردن یارانه‌ها»، مجله اقتصاد اسلامی، ش40، صص5-28. مطهری، مرتضی (1384)، مجموعه آثار، جلد 3. تهران: صدرا. معتمدی، منیره (1389)، «صندوق توسعه ملی و لایحه برنامه پنجم»، تازه‌های اقتصادی، دوره جدید، سال هفتم، ش126. منظور، داوود؛ یادی‌پور، مهدی (1388)، «تجربه کشورهای مختلف در زمینه مدیریت درآمدهای نفتی و درس‌هایی برای ایران»، مجله راهبرد یاس، شماره 17، صص88-115. نعمتی، محمد (1388). «تغییر ساختار مدیریت بخش نفت؛ الزامی مهم در تحقق اهداف سیاست‌های کلی اصل (44)»، مجلس و پژوهش، ش15، ش60، صص80-118. نهاد ریاست جمهوری (1389)، «سیاست‌های کلی برنامه پنجم.» ابلاغیه رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (دام‌عزه). هاجر، اصغری (1387)، «حساب ذخیره ارزی؛ انحلال هیئت امنای حساب ذخیره ارزی و جایگزینی آن با کمیسیون اقتصادی هیئت دولت»، مؤسسه مطالعات دین و اقتصاد.
Campbell, S. (1996), "Green Cities، Growing Cities, Just Cities? Urban Planning and the Contradictions of Sustainable Development", Journal of the American Planning Association, No. 62(3): 296-312. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,535 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,478 |
||