اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 546 |
| تعداد مقالات | 4,725 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,460,024 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,047,936 |
حق طبیعی یا حق پوزیتیویستی؛ بازتعریف مفهوم «حق» در حقوق اسلامی | ||
| پژوهشنامه حقوق اسلامی | ||
| مقاله 6، دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 42، مهر 1394، صفحه 115-137 اصل مقاله (578.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/law.2016.1824 | ||
| نویسنده | ||
| مجتبی جاویدی* | ||
| چکیده | ||
| هر یک از مکاتب حقوقی بر پایه مبانی معرفتی خاص خود به تعریف «حق» می‌پردازد. در پوزیتیویسم حقوقی، به‌دلیل ناتوانی علم تجربی در داوری ارزشی و بر اساس تفکیک میان «هست» و «باید»، مفهوم «حق» از هرگونه هنجار و ارزش تهی شده و صرفاً به «فرمان حاکم» تقلیل می‌یابد؛ بدین معنا که آنچه حاکم می‌گوید، همان «حق» تلقی می‌شود. در مقابل، در حقوق اسلامی، «حق» مفهومی فراتر و متمایز از فرمان حاکم (قانون) است و قانون باید بر پایه «حق» بنا شود؛ زیرا با توجه به عدم انحصار علم در علم تجربی، هنجار و ارزش نیز ملاکی عینی دارند که امکان سنجش صدق و کذب آن‌ها را فراهم می‌کند و در نتیجه، هنجار و ارزش در زمره قلمرو علم قرار می‌گیرند. هرچند میان مفهوم «حق» در حقوق اسلامی و برخی قرائت‌های مکتب «حقوق طبیعی» شباهت‌هایی وجود دارد و گاه ممکن است به نتایجی مشابه منتهی شوند، اما در مبانی، نحوه تبیین و برخی نتایج، تفاوت‌های اساسی دارند. در اندیشه اسلامی، «حق» عبارت است از آن دسته از اعتباراتی که با قوانین و غایات واقعی حاکم بر جهان هستی هماهنگ است، و از سوی دیگر، آنچه به‌طور کامل با این قوانین و غایات واقعی نظام هستی سازگار است، «شرع» می‌باشد. بنابراین، مفهوم «حق» از حیث ثبوتی با قوانین و غایات واقعی حاکم بر هستی و از حیث اثباتی با «شرع» پیوندی ناگسستنی دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حق؛ حقوق اسلامی؛ حق طبیعی؛ حق پوزیتیویستی؛ قانون؛ شرع | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Natural Right or Positivist Right: Redefining the Concept of "Right" in Islamic Law | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mojtaba Javidi | ||
| چکیده [English] | ||
| Each of the law schools defines the “right” based on its epistemological foundations. In legal positivism, the term “right” is separated from any norms and values and refers only to the “ruler’s command” as the “right,” due to the impossibility of empirical science engaging in value judgment and the claim of the separation of “is” from “ought to.” But in Islamic law, the term “right” is distinct from the “ruler’s command” (law), and the “ruler’s command” (law) must be based on “right.” This is because norms and values have an objective criterion that provides the ability to measure their truth or falsity, with no monopoly of science limited to experimental sciences. Thus, norms and values become a subset of science. Although there are some similarities between Islamic law and certain branches of natural law regarding the concept of “right,” and they may sometimes lead to the same conclusions in some areas, they differ in certain results and in the modality of explanations and descriptions. The “right” in Islamic thought is “what is entirely consistent with the real rules and objectives of the universe.” On the other hand, what is entirely consistent with the real rules and objectives of the universe is “Sharia.” Thus, the concept of “right” is inextricably linked with the real rules and objectives of the universe from the view of fixity, and with “Sharia” from the view of proof. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| right, Islamic law, natural right, positivist right, law, sharia | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,875 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,769 |
||