اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 504 |
| تعداد مقالات | 4,359 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,055,581 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,057,565 |
مقدمه‌ای بر پارادایم جایگزین برای پارادایم عقود معیّنه در بانکداری اسلامی | ||
| تحقیقات مالی اسلامی | ||
| مقاله 5، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15، آبان 1397، صفحه 91-116 اصل مقاله (1.29 M) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ifr.2018.2277 | ||
| نویسنده | ||
| محمد طالبی* | ||
| استادیار گروه مالی دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| باوجود گذشت بیش از سه‌دهه از تجربه اجرای بانکداری بدون‌ربا، نگرانی در خصوص وجود ربا در نظام بانکی مطرح است، که امروزه به یکی از چالش‌های اصلی اقتصادی و اجتماعی تبدیل‌شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله به بررسی چالش‌ها و راهکارهای مربوطه و ارائه راهکار لازم می‌پردازد. بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای متفاوت در نظام بانکی بدون ربا مبتنی‌بر عقود معیّنه ملاحظه شد که ساختار و مکانیسم‌های بانکداری قابلیت اجرای عقود را ندارد. اقداماتی که در جهت مواجهه با این چالش‌ها توسط طراحان و سیاست‌گذاران و مجریان این نظام انجام‌شده یا قابل انجام است در دودسته قابل‌تفکیک است: دسته اول تداوم نظام بانکی مبتنی‌بر عقود معیّنه و اصلاح وضع موجود؛ دسته دوم حرکت از بانکداری مبتنی‌بر عقود به‌سمت پارادایمی متفاوت. این مقاله به راهکار دوم و تبیین پارادایم جدیدی تحت عنوان «عقد بانک» می‌پردازد. براساس این مطالعه نظام بانکداری بدون‌ربا مبتنی‌بر عقود معیّنه که در حال حاضر مبنای قانون عملیاتی بدون‌ربا است برای اجرای عملیات بانکداری مناسب نیست. علاوه‌بر آن، پول رایج در صدر اسلام پول حقیقی بوده است، درحالی‌که پولی که در نظام بانکی فعلی دنیا رایج است اصطلاحاً پول بدون پشتوانه می‌باشد و با پول حقیقی که مقبولیت آن به‌دلیل خصوصیات ذاتی آن پول است، ماهیتاً متفاوت و احکام خاص خود را خواهد داشت؛ لذا لازم است احکام پول حاکمیتی تعریف و نظام بازار پول و بانک براساس آن تحلیل شود. نهایتاً با توجه به اینکه بانکداری و کارکردهای آن در صدر اسلام رایج نبوده و به‌عنوان موضوع مستحدثه است، لذا رابطه بین سپرده‌گذاران و بانک و رابطه بانک با تسهیلات‌گیرندگان نیازمند تعریف عقد متناسب «عقد بانک» می‌باشد. پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی – تحلیلی به معرفی آن عقد اقدام می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بانکداری بدون‌ربا؛ بانکداری اسلامی؛ عقود معیّنه (فقهی) | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Introduction to an Alternative Paradigm for the Induced Paradigm in Islamic Banking | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Talebi | ||
| Assistant Professor at Department of Finance, Faculty of Islamic Education and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Thirty years after establishing the Islamic Republic of Iran’s usury – free banking system, there are many ambiguities about its success. After investigating sharia-related issues of usury-free banking system based on nominate contracts, it was observed that: banking structures and mechanisms do not have the capabilities to execute the contracts; actions taken by the designers, policy makers and executives of this system to confront the mentioned challenges may be categorized into two groups: First, the continuation of the banking system based on nominate contracts and correction of the current situation; second, moving towards a different paradigm. This article concentrates on the second solution and explains a new paradigm named “bank contract”. Also, the currency used in the early years of Islam was the real money whereas the world’s present banking system is using fiat money which has its own regulations, hence the necessity of providing new definition of the state money and analyzing the existing banking and market systems based on that. Finally, as banking and its functions in their modern sense didn’t exist in the early years of Islam and have to be recognized as a novel issue, the relationship between depositors and the bank and the relationship between the latter and receivers of facilities need a contract definition that goes with “bank contract”. Based on this study, usury-free banking system based on nominate contracts that now act as the underlying trend in the usury-free operational law, is not suitable for executing banking operations. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Usury-free Banking, islamic banking, Nominate Contracts (Jurisprudence) | ||
| مراجع | ||
|
اعتصامی، سیدامیرحسین؛ و شریف‌زاده، محمدجواد (1392). مدیریت عقدهای مشارکتی بانک‌ها براساس الگوی تکافل اصناف. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 13(50)، 159-131. باقرزاده، محمدتقی (1384). عناصر تعیین‌کننده در حل مسائل مستحدثه (1). فصلنامه فقه، 12(45)، 49-106. پایتختی‌اسکویی، سیدعلی؛ و عرب‌مازار، عباس (1395). بررسی اثر عقدهای بانکداری اسلامی بر نرخ بیکاری در ایران، فصلنامه اقتصاد اسلامی، 16(61)، 65-77. توتونچیان، ایرج؛ جلیلی، امیر؛ نظری، حسن‌آقا؛ و هدایتی، علی (1381). آیا بانکداری ایران، اسلامی است؟. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 2(6)،9-23. دادگر، یدالله؛ و فیروزان‌سرنقی، توحید (1390). ارائه چارچوبی برای تعیین نرخ سود در عقود مبادله‌ای. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 12(48)، 79-102. شجری، پرستو (1390). تحولات بانکداری اسلامی. فصلنامه تازه‌های اقتصادی، 21(131)، 63-70. شعبانی، احمد؛ و سیفلو، سجاد (1390). مقایسه تطبیقی بانکداری وکالتی و مشارکتی و ارائه راهکاری جدید. دوفصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی، 3(5)، 79-133. عسکری، محمدمهدی؛ و محمدی، مهدی (1392)، تحلیل مقایسه‌ای الگوهای تکافل و آسیب‌شناسی آنها از منظر ذی‌نفعان. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 3(5)، 153-184. علوی‌وثوقی، سیدیوسف (1393). بررسی پشتوانه مشروعیت سیره‌های مستحدثه عقلا، فصلنامه پژوهش‌های فلسفی، 15(59)، 125-134. قانون عملیات بانکی بدون‌ربا (1362). طالبی محمد؛ سهمانی‌اصل، محمدعلی؛ و اشرف‌نژاد، محمد (1390). تحلیل تأثیر شرایط اقتصادی کشور بر عدم‌موفقیت نظام بانکداری بدون‌ربا. فصلنامه تحقیقات مالی، 13(32)، 73-90. طالبی، محمد؛ و کیایی، حسن (1391). ریشه‌یابی چالش‌های استفاده از عقود مشارکتی در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 1(2)، 37-55. منکیو، گریگوری (1387). مبانی علم اقتصاد (حمیدرضا ارباب، مترجم). تهران، نشر نی (نشر اثر اصلی، 2001). موسویان، سیدعباس (1386). نقد و بررسی قانون عملیات بانکی بدون‌ربا و پیشنهاد قانون جایگزین. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 7(25)، 9-36. موسویان، سیدعباس؛ ابوالحسنی‌هستیانی، اصغر؛ و حسنی‌مقدم، رفیع (1393). تعیین سهم بهینه عقدهای مبادله‌ای و مشارکتی در بانکداری بدون‌ربا، فصلنامه اقتصاد اسلامی، 14(53)، موسویان، سیدعباس؛ و میثمی، حسین (1394). بررسی ساختار عملیاتی مطلوب بانکداری اسلامی (دلالت‌هایی در راستای اصلاح قانون عملیات بانکداری بدون‌ربا)، فصلنامه روند، 22(72)، 82-39. مهدوی‌نجم‌آبادی، سیدحسین (1382). ساختار بهینه نرخ‌های سود در اقتصاد اسلامی با تأکید بر این ساختار در بانکداری اسلامی. چهاردهمین همایش بانکداری اسلامی، تهران: مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران. Ball, L. (2012). Short-Run Money Demand. Journal of Monetary Economics, 59(7), 622-633. Hubbard, R., Oberin, G., Patrick, A. (2012). Money, Banking, and the Financial System, United States of America, Pearson Education. Krugman, P., & Wells, R. (2013). Economicsk, United States of America, Worth Publishers. Neave, E. H. (2002). Financial Systems: Principles and Organization. Routledge, 1th Edition, USA. White, H. (1902). Money and Banking, the Athenxum Press, Second Edition, America. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 615 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 500 |
||