طبائی, مهشید سادات. (1393). مشروعیت کودکان متولد از شیوه های جدید باروری در حقوق ایران، مصر و انگلیس. دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 19(60), 27-54. doi: 10.30497/flj.2014.59323
مهشید سادات طبائی. "مشروعیت کودکان متولد از شیوه های جدید باروری در حقوق ایران، مصر و انگلیس". دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 19, 60, 1393, 27-54. doi: 10.30497/flj.2014.59323
طبائی, مهشید سادات. (1393). 'مشروعیت کودکان متولد از شیوه های جدید باروری در حقوق ایران، مصر و انگلیس', دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 19(60), pp. 27-54. doi: 10.30497/flj.2014.59323
طبائی, مهشید سادات. مشروعیت کودکان متولد از شیوه های جدید باروری در حقوق ایران، مصر و انگلیس. دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 1393; 19(60): 27-54. doi: 10.30497/flj.2014.59323
مشروعیت کودکان متولد از شیوه های جدید باروری در حقوق ایران، مصر و انگلیس
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد الکترونیکی، گروه حقوق خصوصی، تهران، ایران
چکیده
در همه سیستم های حقوقی، کودک حاصل از رابطه نامشروع، غیر قانونی و نامشروع تلقی می شود و از برخی حقوق کودک مشروع، محروم می ماند. از آنجا که شیوه های جدید باروری در اغلب موارد، به لحاظ دخالت شخص ثالث در فرآیند تولید مثل، با مقدمات حرام همراه است، لذا مسأله مشروعیت اطفال حاصل از این شیوه ها مطرح می گردد. این مقاله به بررسی امکان الحاق شرعی و قانونی کودک حاصل از شیوه های جدید باروری به والدین خود در حقوق ایران، با تکیّه بر منابع فقهی می پردازد. نویسنده در کنار مطالعه حقوق ایران، مروری تطبیقی بر حقوق مصر و انگلیس هم دارد. مطالعه در حقوق ایران بیانگر سکوت قانون‌گذار و اختلاف دیدگاه فقهای امامیه در پاسخ به این مسأله اساسی است؛ از نظر برخی فقهای امامیه، طفل مذکور فاقد نسب مشروع و در حکم فرزند متولد از زناست. اما اغلب فقهای امامیه علی‌رغم تأکید بر عدم ارتکاب مقدمات حرام در ارائه و استفاده از شیوه های جدید باروری، کودک حاصل از شیوه های مذکور را حتی در فرض نامشروع بودن شیوه مورد استفاده، به والدین خود ملحق می دانند. در حقوق انگلیس و مصر نیز عدم رعایت شرایط قانونی سبب می شود کودک غیر قانونی و نامشروع تلقی شود.
The Legitimacy of Children Born by New Reproductive Methods in Iranian, British and Egyptian Law
نویسندگان [English]
mahshid sadat tabaei
faculty
چکیده [English]
In all legal systems, a child born out of wedlock, is regarded as illegal and illegitimate and is deprived of some rights that the legitimate child enjoys. Taking into consideration that the new method of fertility most of which involve a third party, are unlawful preliminary act. Therefor the legitimacy of the children as a consequence of these methods is under discussion. The present paper analyses the possibility of children born out of wed lock to enjoy legal right of living with her/his parents in Iranian Law based on the jurisprudencial resources and in addition to studying Iranian Laws, a comparative study of Egyptian and British laws is carried on. The study of Iranian law shows that legislator is remained silent and There are different opinion among Shiite jurists in response to this substantial issue, ‘based on the opinions of some Imamiya jurists’, the child is deprived of legitimate parentage and that the ruling is that the child born (from this method) is sentenced as a child born out of adultery. Despite the emphasis of Imamiya jurists on ‘not committing unlawful preliminary acts in terms of applying new reproductive methods’, the child who is born as a result of the above mentioned methods, even assuming that her/his has been created by using an illegitimate technique, is directed to his/her parents. In British and Egyptian law, the non-observance of legal conditions also causes the child to be regarded as illegal and illegitimate.
کلیدواژه‌ها [English]
Child, new reproductive methods, Legitimacy, reunification, adultery, parentage
مراجع
ابن براج، عبدالعزیز، المهذب، ج2، قم، مؤسسه النشر الإسلامی، 1406هـ
ابن قدامه، عبدالله بنأحمد، المغنیشرح مختصرالخرقی، ج3و9، ریاض، دار عالم الکتب، 1417هـ، چاپ سوم
ابن نجیم، زینالدین بن إبراهیم، البحرالرائق شرحکنزالدقائق، ج4و8، بیروت، دار المعرفه، بیتا، چاپ دوم
ابنقیم، محمد بن أبیبکر، زادالمعاد،ج5، بیروت، مؤسسة الرساله، 1415هـ ، چاپ بیست و هفتم
آبیالأزهری، صالح عبدالسمیع، جواهر الإکلیل فیشرحمختصرخلیل، بیروت، مکتبه الثقافیه، بیتا
اسلامی، سید حسن، «شبیه سازی انسانی از دیدگاه فقه اهل سنت»، مجله فلسفه، کلام و عرفان، انجمن معارف اسلامی، شماره2، 1384، ص71ـ148
______، «شبیهسازی انسانی از دیدگاه شیعه: بررسی چهار دیدگاه»، مجله فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)، شماره44، 1384، ص3ـ66
امامی، اسدالله، مطالعه تطبیقی نسب در حقوق ایران و فرانسه، تهران، موسوی، 1349، چاپ اول
امامی، سید حسن، حقوق مدنی، تهران، اسلامیه، 1343، چاپ دوم
براج، جمعه محمد، أحکامالمیراثفیالشریعالإسلامیه، عمان، دار یافا العلمیه 1420هـ
تبریزی، جواد، استفتائات جدید، قم، سرور، 1385، چاپ سوم
جاد الحق، علی، «التلقیح الصناعی لتوالد الإنسان و الإجهاض»، ج10، مجله الازهر، سال55، شماره427، 1403هـ
جبعی عاملی، زینالدین، مسالک الافهام، ج14و7، قم، مؤسسه المعارف الاسلامیه، 1416هـ، چاپ اول
______، «الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه»، ج6، قم، داوری، 1410هـ، چاپ اول
جواهری، حسن، الاستتام و الاستنساخ فی قراآت فقهیه معاصره فی معطیات الطب الحدیث، بیروت، الغدیر، 1423هـ
حلی، جعفر بن حسن، شرایع الاسلام فی مسائل حلال و الحرام، ج2، تهران، استقلال، 1409هـ، چاپ دوم
حلی، جمال الدین أبی العباس بن فهد، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، ج5، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1413هـ
حلی، أبی طالب محمد بن الحسن بن یوسف بن المطهر(فخر المحققین)، ایضاح الفوائد فی شرح إشکالات القواعد، ج3، قم، اسماعیلیان، 1389، چاپ اول
حلی، محمد بن منصور بن ادریس، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج3، قم، النشر الإسلامی، 1411هـ، چاپ دوم
خامنهای، سید علی، استفتائات جدید، احکام پزشکی، استفاده از تخمک زن اجنبى با وجود تخمک ضعیف زوجه براى بارورى، بی تا، قابل دسترسی در پایگاه اینترنتی: http://www.leader.ir/tree/index.php?catid=49، آخرین بازدید: 25/8/1392
عویس، محمد أحمد، الأحکام الشرعیة والقانونیة للتدخل فی عوامل الوراثه و التکاثر، یمکن الحصول فی الموقع الانترنتی: http://alwaei.com، آخرین بازدید: 20/8/1391
غندور، احمد، الاحوالالشخصیه فی التشریع الاسلامی، کویت، مکتبه الفلاح، 1405هـ، چاپ سوم
فاضل آبی، حسن، کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، ج2، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1410هـ، چاپ اول
فاضل موحدی لنکرانی، محمد، احکام پزشکان و بیماران، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، بیتا
قانون الطفل المصرى رقم 12 لسنه 1996، یمکن الحصول فی الموقع الانترنتی:
معینی فر، محدثه و حاجی علی، فریبا، «نسب طفل شبیه سازی شده در نظام حقوقی اسلام»، فقه و حقوق خانواده، دانشگاه امام صادق7 واحد خواهران، 1389، دوره 15، شماره 52
ملک زاده، فهیمه، «بررسی مسأله لقاح مصنوعیبارویکرد فقهیحقوقی»، فقه و حقوق خانواده، دانشگاه امام صادق(ع) واحد خواهران، 1386، شماره48، ص 76ـ90
منتظری، حسنعلی، رساله استفتائات، ج1، تهران، نشر سایه، 1384
یثربی، سید محمد، استفتاء درباره لقاح مصنوعی، 19 مهر، 1390، قابل دسترسی در پایگاه اینترنتی: http://yasrebi.ir/Asteftah.aspx
یزدی، محمد، باروریهای مصنوعی و حکم فقهی آن، روشهای نوین تولید مثل انسانی از دیدگاه فقه و حقوق، (مجموعهی مقالات)، ابن سینا و سمت، تهران، 1382، چاپ دوم
Cretney, Stephen Michael & Masson, Judith, and Bailey-Harris, Children's rights to know their parents, 2002, pp519-520, Available at: http://books.google.com/books? id=etLxpQQQgocC&pg =PA 393&lpg=PA393&dq=Cretney.+S+.Masson.++and+Bailey-Harris,+2002,+p+519-520&source=bl&ots=mOdr6U6WoH&sig=qJwPahyhCpui_eQ3JoDNUzJmXtk&sa=X&ei=9oEqUJzMEeLT0QWbiYGYCg&ved=0CAUQ6AEwAA#v=onepage&q=Cretney.%20S%20.Masson.%20J.%20and%20Bailey-Harris%2C%202002%2C%20p%20519-520&f=false, 15/Novemer/2013
Overview of English law on assisted reproduction, Ethics teaching O&G (Obstetricians and Gynecologists), 2009, Available at: mededcoventry.com/.../overview_of_english_law_on_assisted
Rogers, Brie(2002), The Presumption of Paternity in Child Support Cases: A Triumph of Law Over Biology, 70 U. CIN. L. REV.
Lynn D. Wardle & Laurence C. Nolan(2002), Fundamental Principles of Family Law, available at: http://books.google.com/ books/about/Fundamental_Principles_of_Family_Law.html?id=WjgL3ha8OSQC , 2002.
Handley Anderson Jill(1992),The Functioning Father: A Unified Approach to Paternity Determinations, 30 J. FAM. L. 847, 1992.
