اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,389 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,223,065 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,216,195 |
مرزهای علوم و مابعدالطبیعه با دو معیار تحقیق‌پذیری و ابطال‌پذیری | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| مقاله 4، دوره 11، 36 و 37، اسفند 1386، صفحه 56-93 اصل مقاله (523.46 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2008.67966 | ||
| نویسنده | ||
| فاطمه صادق‌زاده قمصری | ||
| استادیار دانشگاه امام صادق(ع) | ||
| چکیده | ||
| فیلسوفان علم برای تمایز علوم تجربی از متافیزیک و شبه علم ملاک‌های مختلفی ارائه می‌کنند. اثبات‌گرایان منطقی با پذیرش منطق استقرایی علم در مقام گردآوری اطلاعات بر مشاهده و استقرا تأکید دارند و در مقام داوری، اثبات قطعی گزاره‌های علمی را با روش استقرایی امکان‌پذیر می‌دانند. اینان با پیشنهاد معیار تحقیق‌پذیری برای مسأله تحدید و معناداری، نظام‌های نظری مابعدالطبیعی را نه‌تنها غیرعلمی بلکه مهمل می‌شمارند. در حالی که نخستین مرحله روش علمی نمی‌تواند مشاهده باشد و گزاره‌های حسی خطاپذیر هرگز نمی‌توانند اساس مطمئنی برای علم به شمار آیند و اصل استقرا هم براساس مبانی این مکتب توجیه‌ناپذیر است. به علاوه گزاره «صدق و معنای یک گزاره در گرو تحقیق‌پذیری آن است»، نه تحلیلی است و نه درستی آن با تجربه اثبات شده است. از نظر ابطال‌گرایانی چون پوپر پژوهش علمی طی مراحل سه‌گانه مواجهه با مسأله، ابداع نظریه و آزمون انجام می‌شود و هر سیستم نظری تنها در صورتی علمی است که بتواند در معرض نقد قرار گیرد و در برابر آن انتقادات پایداری کند؛ اما این معیار نیز پذیرفتنی نیست زیرا بر اساس آن، گزاره‌های وجودی باید غیرعلمی و متافیزیکی شمرده شوند و نیز ابطال قطعی نظریه‌ها به جهت خطا‌پذیری گزاره‌های مشاهدتی و مسبوقیت آنها به نظریه،غیرقابل حصول است. علاوه بر این تاریخ پیشرفت‌های علمی گواهی می‌دهد که دانشمندان هرگز با مشاهده موارد نقض از نظریه خود صرف نظر نمی‌کنند. پس از پوپر،لاکاتوش پیشنهاد می‌دهد برنامه‌های پژوهشی به شرط انسجام و داشتن برنامه‌ای برای ادامه تحقیقات و پیش‌بینی‌های بدیع، علمی تلقی شوند و بر اساس همین معیارها رو به پیش یا رو به زوال خوانده شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علم؛ مابعدالطبیعه؛ استقرا؛ تحقیق‌پذیری؛ ابطال‌پذیری؛ برنامه پژوهشی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Boundaries of Sciences and Metaphysics by the Two Criteria of Verification and Falsifiability | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatima Sadeghzadeh Ghamsari | ||
| Assistant Professor/ Imam Sadiq(p.) University | ||
| چکیده [English] | ||
| Philosophers of science present different criteria for the distinction between natural sciences and metaphysics. Logical positivists by accepting inductive logic in science as a tool for collecting information, lay emphasis on observation and induction and in this way consider absolute justification of scientific statements possible. These philosophers by proposing the criterion of verification for the problem of demarcation and meaningfulness, not only consider the speculative systems of metaphysics non – scientific, but count them as absurd. Whereas the first step in scientific method can not be observation and false sensory statements never can be solid foundation for science. Also the principle of induction is unjustifiable on the principles of this school. In addition, the statement “truth and meaning of a sentence depends on its verification” is neither analytical nor its truth has been proved by experience. For the supporters of falsifiability theory (like Popper) scientific investigation, during the three stages of encounter, is carried out with problem, invention of theory and testing. Any theoretical system is scientific in so far as it can be subjected to criticism and resist against those criticisms. But this criterion is not acceptable either because on the basis of it the existential statements should be counted as non-scientific and metaphysical. In addition, The history of scientific advancements testifies to the fact that the scientists by observing incompatible instances never relinquish of their own theories. After Popper, Lakatosh has suggested that the research programs, provided that they are consistent and having a program which guarantees the continuation of investigation and novel predictions, should be considered scientific, and on the basis of the same criteria they should be called progressive or on the decline. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Science, Metaphysics, induction, verification, falsifiability, research program | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 735 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 933 |
||