تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 506 |
تعداد مقالات | 4,368 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,092,597 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,097,374 |
فصوص الحکم فارابی؛ مبدأ معرفت اشراقی | ||
حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
مقاله 5، دوره 22، شماره 60، بهمن 1397، صفحه 47-69 اصل مقاله (355.15 K) | ||
نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2019.71968 | ||
نویسنده | ||
مهدی عباس زاده | ||
دانشیار گروه معرفتشناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
فارغ از انتساب یا عدم انتساب فصوص الحکم به فارابی، در مواجهه با آن نمیتوان به غنا و دقت آن در مباحث مختلف علم النفس، معرفتشناسی، الهیات بالمعنی الأخص و عرفان نظری اعتراف نکرد. عامل اشراق، وحدتی خاص به مباحث این رساله بخشیده است؛ بر این اساس میتوان تبیین نسبتاً ساختارمندی از مباحث معرفتشناختی این رساله به دست داد و چنین کاری نیز تاکنون به انجام نرسیده است. رویکرد و روش «اشراق» به معنای دقیق آن، که در عالَم اسلام به لحاظ تاریخی و بهگونهای سنّتی منسوب به سهروردی (شیخ اشراق) است و این انتساب نیز کاملاً درست است، بیش و پیش از اینکه ریشه در متون اشراقی و داستانهای رمزی و عرفانی ابنسینا داشته باشد، با فرض صحت انتساب فصوص الحکم به فارابی و با توجه به مضمون و مفادِ عمدتاً اشراقی آن، ریشه در همین رساله دارد و این نکتهای است که در طول تاریخ فلسفه اسلامی موردتوجه کافی قرار نگرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
فارابی؛ فصوص الحکم؛ معرفتشناسی؛ معرفت؛ اشراق | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Al-Farabi’s Fusus ul-Hikam; the Origin of Illuminative Knowledge | ||
نویسندگان [English] | ||
Mahdi Abasszadeh | ||
Associate Professor of Epistemology, Research Center for Islamic Culture and Thought, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Regardless of the discussions over the attribution of Fusus ul-Hikam to Al-Farabi, one cannot ignore the richness and delicacy of its content dealing with various philosophical topics namely psychology, epistemology, theology, and theoretical mysticism. The illuminative factor has granted a special unity to the discussions of this treatise. Therefore, a relatively systematic explanation of the epistemological issues of this treatise can be presented, and this has not been done yet. The approach and method of "Illumination" in its exact sense is historically and traditionally associated with Al-Suhrawardi (Sheikh ul-Ishraq) in the Islamic world. Though, this association is absolutely accurate, however, in finding earlier roots of this philosophy and prior to Avicenna’s illuminative texts and mystical stories, one will come across Fusus ul-Hikam, in case of the accuracy of the attribution of Fusus ul-Hikam to Al-Farabi. This treatise’s largely illuminative content indicates its priority to other texts, a point that has not been sufficiently considered throughout the history of Islamic philosophy. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Al-Farabi, Fusus ul-Hikmat, Epistemology, Knowledge, Illumination | ||
مراجع | ||
الشنب غازانی، السید اسماعیل الحسینی(1381)، «شرح فصوص الحکمه»، فصوص الحکمه و شرحه، تحقیق علی اوجبی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ نخست الفارابی، ابونصر(1405هـ)، فصوص الحکم، تحقیق شیخ محمدحسن آلیاسین، قم، انتشارات بیدار، چاپ دوم الهی قمشهای، محییالدین مهدی(1363)، «شرح فصوص معلم ثانی حکیم ابونصر فارابی»، حکمت الهی عام و خاص، جلد دوم، تهران، انتشارات اسلامی، چاپ ششم اوجبی، علی(1386)، «فصوص الحکمه از آنِ کیست؟»، کتاب ماه فلسفه(ماهنامه تخصصی اطلاعرسانی و نقد و بررسی کتاب)، شماره 5، تهران، خانه کتاب حاجی خلیفه، مصطفىبنعبدالله(1941م)، کشف الظنون عن أسامی الکتب و الفنون، جلد دوم، بغداد، مکتبه المثنى، الطبعه الاولی حسنزاده آملی، حسن(1365)، نصوص الحکم بر فصوص الحکم، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجا، چاپ نخست حکمت، نصرالله(1389)، فارابی فیلسوف غریب، تهران، انتشارات علم با همکاری دانشگاه شهید بهشتی، چاپ نخست داوری، رضا(1374)، فارابی، تهران، انتشارات طرح نو، چاپ نخست سهروردی(1375)، حکمه الإشراق، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، جلد دوم، تصحیح و مقدمه هنرى کربن، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، چاپ دوم شهرزورى، شمسالدین(1372)، شرح حکمه الإشراق، مقدمه و تحقیق از حسین ضیائى تربتى، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، چاپ نخست شیرازى، قطبالدین(1383)، شرح حکمه الإشراق، به اهتمام عبدالله نورانى و مهدى محقق، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، چاپ نخست عباسزاده، مهدی(1396)، «بررسی و سنجش نظریه علم الهی در فلسفه فارابی»، حکمت سینوی تهران، دانشگاه امام صادق(ع)، شماره 58 ــــــــــــــ(1395)، نظام معرفتشناسی اشراقی سهروردی، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ نخست کوربن، هانری(1361)، تاریخ فلسفه اسلامی، جلد اول: از آغاز تا درگذشت ابنرشد، ترجمه اسدالله مبشری، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ سوم مَلک، فضلالرحمان(1390)، «نظریه عقل در فلسفه فارابی»، ترجمه سید مصطفی محقق داماد، فارابیشناسی، به اهتمام میثم کرمی، تهران، انتشارات حکمت، چاپ نخست یثربی، سید یحیی(1388)، تاریخ تحلیلی انتقادی فلسفه اسلامی(به ضمیمه نقد محتوایی کتاب)، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ نخست | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 565 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,844 |