اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,389 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,221,811 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,500 |
تحلیل سندی و کشف مدلول حقیقی اخبار احدثیت | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 5، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 27، مهر 1399، صفحه 107-134 اصل مقاله (447.89 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/quran.2020.14032.2734 | ||
| نویسندگان | ||
| ابوالقاسم ولی زاده* 1؛ محمدمهدی ولی زاده2 | ||
| 1استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه ارومیه، ایران. | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه معارف اسلامی قم، و دانش آموخته سطح سه حوزه علمیه قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| اخبار احدثیت دسته‌ای از روایاتند که شمار آنها حداکثر به پنج مورد می‌رسد. این دسته از اخبار بیانگر تقدیم روایتی هستند که صدورش نسبت به روایت معارض، پسین است و احدث نامیده می‌شود. عده‌ای از محدثان، فقیهان و اصولیان این دسته از روایات را دلیل بر مرجح بودن احدثیت در باب تعارض اخبار دانسته‌اند و در مقابل، اکثر بزرگان در این روایات مناقشه کرده و دلالت آنها را بر این امر نپذیرفتهاند. هدف پژوهش حاضر، یافتن مدلول حقیقی و پیام اصلی این اخبار با رویکرد توصیفی- انتقادی است. در این پژوهش نخست به شکل نوینی به تحلیل سندی روایات پرداخته شده و بیشتر آنها فاقد صحت سند شناخته شده‌اند. سپس کوشش شده تا دلالت آنها نقد و ارزیابی شود؛ در این بخش با مواجهه علمی و ملاحظه شواهد درون‌متنی و برون‌متنی، به شکل دسته‌بندی شده، هفت مناقشه نسبت به محتوای روایات اخذ احدث و سه مناقشه نسبت به روایات نسخ وارد شده و نیز وجوه محتمل در علت تقدیم احدث، مورد ساماندهی و نقد قرار گرفته‌اند. آنگاه فضای صدور این دسته از روایات، تحلیل و بررسی شده و با توجه به سخنان محققان و لحاظ متن، محتوا و نحوه تخاطب واقع در این روایات، نزدیک‌ترین وجه، بیان عامل تعارض دانسته شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که قلمرو دلالت روایات و وجه صدور آنها غیر از علاج تعارض است و توجه به پیام اصلی این روایات، نقش کلیدی در علم اختلاف حدیث دارد. | ||
تازه های تحقیق | ||
نتایج تحقیق پژوهش حاضر به‌منظور آشنایی با اعتبار سندی، مدلول و فضای صدور اخبار پنج‌گانه احدثیت انجام گرفت و طی بررسی سه مرحله‌ای که عبارتند از بررسی سندی، دلالی و وجه صدوری، به نتایج ذیل دست یافته شد: 1- با توجه به تحلیل‌های دقیق سندی مشخص شد که فقط یک روایت صحیح بوده و سایر آنها در مراتب پایین‌ترند. 2- بر اساس مناقشات دلالی (هفت مناقشه در دسته اول و سه مناقشه در دسته دوم) به ضمیمه قرائن و شواهد برون‌متنی و درون‌متنی ارائه شده روشن شد که جدید بودن صدور روایت بهعنوان یک ضابطه کلّى و همیشگی و مستقل، ملاک ترجیح نیست و نقشی در تقدیم روایت ندارد بلکه تقدیم در دسته نخست از این روایات مطابق با وظیفه فعلی مکلف و تعیین زمان حکم واقعی و تقیه عملی است که به‌حسب شرایط و مقتضیات زمان تغییرپذیرند و سرّ تقدیم در دسته دوم، ناسخ بودن خبر احدث دانسته شد. 3- با ملاحظه کلمات محققان و مطابقت سنجی با متن روایات معلوم شد که وجه صدور و پیام اصلی معصومان در خانواده حدیثی این دسته از روایات، معرفی عامل تعارض است نه بیان راه علاج تعارض بنابراین هم قلمرو دلالت روایات و هم وجه صدور آنها با بحث علاج تعارض و ترجیح مصطلح باب تعارض و کشف حکم واقعی مغایرت دارد. توجه به عوامل وقوع تعارض، نقش کلیدی در علم اختلاف حدیث دارد زیرا زمینه را برای فهم صحیح روایات و ارائه بهترین راهکار برای حل تعارض فراهم می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخبار احدثیت؛ تعارض؛ مرجحات؛ عوامل تعارض؛ ترجیح احدث؛ تقیه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Document Analysis and Discovery of the True Meaning of Hadith of the Being Newer | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Aboalghasem Valizadeh1؛ Mohammad Mahdi Valizadeh2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Urmia University, Iran. | ||
| 2Master student of Qom University of Islamic Education, and a graduate of three seminaries in Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Hadiths of the Being newer of narrations are a group of Hadiths whose number reaches up to five. These Hadiths indicate the presentation of a Hadiths whose issuance is contradictory after the Hadiths and is called newer. Some narrators and jurists and legal have considered this group of Hadiths as the reason for the preference of the narrator over the conflict of news, and on the contrary, most of the elders have argued in these narrations and have not accepted their implication. The aim of the present study is to find the true meaning and main message of these Hadiths with a descriptive-critical approach. In this research, first, the document of Hadiths has been analyzed in a new way and most of them have been recognized as invalid. Then, an attempt has been made to critique and evaluate their implications; in this section, with scientific confrontation and consideration of in-text and extra-textual evidence, seven controversies regarding the content of the first category narrations and three disputes over the second category narrations have been introduced. The presentation of the hadiths has been organized and criticized. Then, the space for issuing this group of narrations has been analyzed and examined, and according to the words of the researchers and in terms of text, content and how to deal with the Hadiths in these Hadiths, it has been considered as a factor of conflict. The findings of the research indicate that the implication of the narrations and the way of issuing them is other than resolving the conflict and paying attention to the main message of these Hadiths has a key role in the science of Hadith. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hadiths of the Being newer, Conflicts, References, Conflicting Factors, newer Dedication, Concealment | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ابن بابویه، محمد بن علی (1412ق)، الاعتقادات، تحقیق: مازندرانی، قم: مطبعة العلمیة. ابن بابویه، محمد بن علی (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامی. ابن عبدالله خیاط، اسامة (1421ق)، مختلف الحدیث بین المحدثین و الاصولیین الفقهاء، ریاض: دارالفضیلة. ابن غضائری، احمد بن حسین (1422ق)، الرجال، قم: مؤسسه دارالحدیث. ابوعبید، قاسم (1408ق)، الناسخ و المنسوخ فی القرآن العزیز، ریاض: مکتبة الرشد. احسانی فر، محمد (1432ق)، اسباب اختلاف الحدیث، بیروت: مؤسسة دارالحدیث. استرآبادی، محمدامین (1430ق)، الحاشیة علی الکافی، تدوین: خلیل قزوینی، قم: مؤسسه دارالحدیث. ایزدی، مهدی و هادیان، مهدی (1396)، «مقایسه و نقد دیدگاه سه حدیث پژوه معاصر صحت احادیث الکافی»، مطالعات قرآن و حدیث، دوره10، شماره20. بحرانی، یوسف (1380ش)، الحدائق الناضرة، قم: دفترانتشارات اسلامی. برزنجی، عبداللطیف عبدالله عزیز (1413ق)، التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة، بیروت: دار الکتب العلمیة. برقی، احمد (1342ش)، الرجال، تهران: دانشگاه تهران. بسام، مرتضی (1426ق)، زبدة المقال من معجم الرجال، بیروت: دار المحجة البیضاء. بنائی، هاجر؛ قاسم پیوندی، محمدحسین (1394)، «نقد روایتی مبنی بر غضب پیامبر اکرم بر حضرت زهرا(س)»، مطالعات قرآن و حدیث، دوره8، شماره16. ترابی، علی اکبر (1424ق)، الموسوعة الرجالیة، قم: مؤسسة الامام صادق(ع). تقی زاده طبری، مهدی (1388)، پایان نامه دکتری: بررسی اخبار علاجیه، استاد راهنما: غلامحسین اعرابی، قم: دانشگاه قم. جزائری، عبدالله بن نورالدین (بی‌تا)، التحفة السنیة فی شرح النخبة المحسنیة، تحقیق: ریحان مدرس، تهران: راه حق. حرعاملی، محمدبن حسن (1409ق)، وسائل الشیعة، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام. حرعاملی، محمدبن حسن (1418ق)، الفصول المهمة فی أصول الأئمة، قم: مؤسسه معارف اسلامی امام رضا (علیه السلام). حسین حماد، نافذ (1414ق)، مختلف الحدیث بین الفقهاء و المحدثین، مصر: دارالوفاء. حسینی حلی، حسین (1428ق)، زبدة الاقوال فی خلاصة الرجال، قم: مؤسسه دارالحدیث. حلی، تقی الدین (1342ش)، الرجال، تهران: دانشگاه تهران. حلی، حسن بن یوسف (1402ق)، رجال العلامة الحلی، قم: شریف رضی. خمینی، سید روح الله (1375ش)، التعادل و التراجیح، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. خمینی، سید روح الله (1378ش)، الرسائل العشرة، تهران: عروج. خویی، سید ابوالقاسم (1388ش)، البیان فی علوم القرآن، ترجمه: نجمی و هاشم زاده، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. خویی، سید ابوالقاسم (1413ق)، معجم رجال الحدیث، قم: مرکز النشر الثقافة الاسلامیة، پنجم. خویى، سید ابوالقاسم (1417ق)، مصباح الأصول، قم: مکتبة الداوری، پنجم. داوری، مسلم (1416ق)، اصول علم الرجال بین النظریة و التطبیق، قم: نشر ما. دلبری، سید علی (1386)، مبانی رفع تعارض اخبار از دیدگاه شیخ طوسی در استبصار، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی. دینوری، ابن قتیبة (بی‌تا)، تأویل مختلف الحدیث، بیروت: دار العلم. ربانی بیرجندی، محمدحسن (1393ش)، دانش فقه الحدیث، قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی. زرقانی، محمد عبدالعظیم (1362ق)، مناهل العرفان فی علوم القرآن، مصر: مطبعة عیسی البابی الحلبی. زمخشری، محمود (1397ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، قم: ادب حوزه. ساعدی، حسین (1428ق)، المعلّی بن خنیس شهادته و موثاقته و مسنده، قم: دارالحدیث. سبحانی، جعفر (1410ق)، کلیات فی علم الرجال، قم: مؤسسة الامام الصادق(علیه السلام). سیستانی، سید علی (بی‌تا)، تعارض الادلة و اختلاف الحدیث، نجف: مکتبة امیرالمؤمنین(علیه السلام). سیوطی، عبدالرحمن (1415ق)، تدریب الراوی فی شرح تقریب النواوی، تحقیق: فاریابی، ریاض: مکتبة الکوثر. شافعی، محمد بن ادریس (بی‌تا)، الرسالة، تحقیق: احمد شاکر، بیروت: مکتبة العلمیة. شب‌زنده‌دار، محمدمهدی (1392ش)، درس خارج اصول، http://mfeb.ir/pajoo/oldtaghmenu/tagh9293/88-shbzndo.html شبیری، سید محمد جواد (1429ق)، توضیح الأسناد المشکلة فی الکتب الأربعة، تهران: سازمان اوقاف و امور خیریه. شفیعی، سعید (1386)، «تاریخ مندی در مطالعات حدیثی»، علوم حدیث، دوره12، شماره45 و46. شوشتری، محمدتقی (1410ق)، قاموس الرجال، قم: مؤسسة النشر الاسلامی. شهید اول، محمد (1272ش)، ذکری الشیعة فی احکام الشریعة، بیروت: دار العلم. شهید ثانی، زین الدین (1380ش)، رسائل الشهید الثانی، تحقیق: مختاری، قم: بوستان کتاب. شهید ثانی، زین الدین (1408ق)، الرعایة فی علم الدرایة، قم: مکتبة المرعشی. شیرازی، صدرالدین (1383ش)، شرح اصول الکافی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. صاحب معالم، حسن (1411ق)، التحریر الطاووسی، قم: مکتبة المرعشی. صبحی صالح، ابن ابراهیم (1984م)، علوم الحدیث و مصطلحه، بیروت: دارالعلم للملایین. صدر، سید محمد باقر (1417ق)، بحوث فی علم الأصول، قم: موسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی. طباطبایی (یزدی)، سید محمدباقر (بی‌تا)، وسیلة الوسائل فی شرح الرسائل، تهران: راه حق. طباطبایی (یزدی)، سید محمدکاظم (1426ق)، التعارض، قم: مدین. طباطبایی، سید محمدکاظم (1396ش)، تاریخ حدیث، قم: دارالحدیث. طباطبایى حکیم، سید محمدسعید (1414ق)، المحکم فی أصول الفقه، قم: موسسة المنار. طباطبایى قمى، سید تقى (1371ش)، آراؤنا فی أصول الفقه، قم: نشر محلاتی. طبری، محمد بن جریر (1373ق)، جامع البیان عن تأویل القرآن، مصر: مطبعة مصطفی البابی الحلبی. طوسی، محمد بن حسن (1373ش)، رجال الطوسی، تحقیق: قیومی اصفهانی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی. طوسی، محمد بن حسن (1417ق)، الغیبة، تحقیق عبادالله طهرانی، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیة. طوسی، محمد بن حسن (1420ق)، فهرست کتب الشیعة و اصولهم، تحقیق: عبدالعزیز طباطبایی، قم: مکتبة المحقق الطباطبایی. عاملی، حسین بن عبدالصمد (1401ق)، وصول الأخیار الی اصول الأخبار، قم: مجمع الذخائر الاسلامیة. عتر، نورالدین (1406ق)، منهج النقد فی علوم الحدیث، دمشق: دارالفکر. فقهی زاده، عبدالهادی و دیگران (1396)، «بررسی مبانی رجالی علامه شوشتری در قاموس الرجال»،مطالعات قرآن و حدیث، دوره10، شماره20. فیضکاشانی، محمدمحسن (1349ش)، الاصول الاصیلة، تهران: سازمان چاپ دانشگاه. قمی، عباس (1430ق)، سفینة البحار، تحقیق: الهی خراسانی، مشهد: آستان قدس رضوی. کشّی، ابوعمرو (1404ق)، اختیار معرفة الرجال (رجال الکشّی)، قم: مؤسسة آل البیت. کلینی، محمدبن یعقوب (1407ق)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیة. مازندرانی، محمد صالح (1382ق)، شرح الکافی، تهران: المکتبة الاسلامیة. مامقانی، عبدالله (بی‌تا)، تنقیح المقال فی علم الرجال، بی جا. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی. مجلسى، محمد باقر (1404ق)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران: دار الکتب الاسلامیة. محقق داماد، سیدمصطفی (1362ش). مباحثی از اصول فقه، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. مروجى، على (1410ق)، تمهید الوسائل فی شرح الرسائل، قم: مکتب النشرالاسلامی. مصطفی زید (1971م)، النسخ فی القرآن الکریم، بیروت: دارالفکر. معارف، مجید (1394ش)، شناخت حدیث، تهران: مؤسسه فرهنگی نبأ. معارف، مجید، طارمی راد، حسن و امیری، محمدمقداد (1394)، «ارزیابی راه کار های حلّ تعارض در گزارش‌های جرح و تعدیل یونس بن عبدالرحمان»، پژوهش های قرآن و حدیث، دوره48، شماره2. مفید، محمد بن محمد (1372ش)، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، قم: دارالمفید. مؤمن قمی، محمد (1419ق)، تسدید الاصول، قم: دفتر انتشارات اسلامی. میرزای قمی، ابوالقاسم (1430ق)، القوانین المحکمة، قم: احیاء الکتب الاسلامیة. نجاشی، احمد بن علی (1365ش)، رجال النجاشی، قم : مؤسسة النشر الاسلامی. نراقی، احمد (1415ق)، مستند الشیعة، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام. نراقی، محمدمهدی (1388ش)، أنیس المجتهدین فی علم الاصول، قم: بوستان کتاب. نصیری، علی (1390ش)، روش شناسی نقد احادیث، تهران: وحی و خرد. نوری طبرسی، حسین (1408ق)، مستدرک الوسائل، قم: مؤسسة آل البیت. ولی زاده، ابوالقاسم و ولی زاده، محمدمهدی (1398)، «ترجیح روایت به سبب احدثیت»، جستارهای فقهی و اصولی، دوره5، شماره14. همدانی، رضا (1377ق)، الفوائد الرضویة علی الفرائد المرتضویة، تهران: کتابفروشی جعفری. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 494 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 320 |
||