اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,389 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,674 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,347 |
روش‌های نقد لفظی متن حدیث در جواهر الکلام | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 6، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 28، فروردین 1400، صفحه 103-131 اصل مقاله (503.67 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/quran.2021.239367.3107 | ||
| نویسندگان | ||
| سید علی دلبری* 1؛ سید جعفر علوی2؛ علی اکبر حبیبی مهر3 | ||
| 1دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران. | ||
| 2استادیار گروه فقه و اصول دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران. | ||
| 3دانش‌آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| روایات، سنت معصومان علیهم السلام را که بیان‌گر کلام خداوند است برای ما گزارش می‌کند اما احادیث در گذر زمان دچار آسیب‌های متعددی شده، از این‌رو ضروری است با استفاده از آگاهی‌های حدیث‌پژوهان خبره، روش‌های نقد لفظی متن احادیث شناسایی گردد. از آن‌رو که کتاب جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام می‌تواند در این راستا راهگشای باشد. نوشتار پیش‌روی با روش توصیفی-تحلیلی درصدد است روش‌های نقد لفظی متن احادیث را از منظر صاحب جواهر مورد بررسی قرار دهد یافته‌ها نشان می‌دهد: روش‌های نقد لفظی متن حدیث که صاحب جواهر از آنان بهره برده است به دو گونه پرکاربرد و کم‌کاربرد تقسیم می‌شود. موارد پرکاربرد عبارتنداز: اضطراب در روایت، تصحیف در حدیث، زیاده و نقیصه در روایت و ادراج در حدیث. صاحب‌جواهر در موارد پرکابرد، به عوامل، قراین شناسایی، پیامدها و راه‌حل‌ها اشاره می‌کند. روش‌های کم‌کاربرد عبارتنداز: رکاکت لفظی، وضع در حدیث، وقوع نقل به معنا، قلب در روایت، عدم یکپارچگی در متن حدیث، وقوع تقطیع نامناسب، عدم شیوع تعبیر، مخالفت با شأن معصوم علیه السلام. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فقه الحدیث؛ نقد حدیث؛ نقد لفظی حدیث؛ جواهر الکلام؛ اضطراب؛ تصحیف | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Methods of Criticizing the Hadith in Terms of Words in "Jawahar al-Kalam" | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayed Ali Delbari1؛ Seyed Jafar Alavi2؛ Aliakbar Habibimehr3 | ||
| 1Associate Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Fiqh and Usul, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran. | ||
| 3PhD student in Quranic and Hadith Sciences, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The narrations report to us the Sunnah of the Infallibles (peace be upon them) which expresses the word of God, but the hadiths have suffered many damages over time, so it is necessary to identify the methods of verbal critique of the text of the hadiths using the knowledge of expert hadith scholars. Since the book Jawahar al-Kalam fi Sharh Sharia al-Islam can be a way forward in this regard. The descriptive-analytical article seeks to examine the methods of verbal critique of the text of hadiths from the perspective of the owner of the jewel. Commonly used cases are: anxiety in the narration, correction in the hadith, excess and deficiency in the narration and aberration in the hadith. The jeweler often points to factors, identifying evidence, consequences, and solutions. Less commonly used methods are: verbal rivalry, situation in the hadith, occurrence of quoting meaning, heart in the narration, lack of integration in the text of the hadith, occurrence of inappropriate fragmentation, lack of prevalence of interpretation, opposition to the dignity of the infallible PBUH, etc. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Jurisprudence of Hadith, Critique of Hadith, Verbal Critique of Hadith, Jewel of Theology, Anxiety, Tasheeh | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. آقابزرگ، محمد محسن، (1403ق)، الذریعة، گردآورنده: احمد بن محمد حسینی، بیروت: دار الاضواء. آقایی، سید علی، (1384ش)، «روش‌شناسی فهم و نقد حدیث در تفسیر المیزان»، کتاب ماه دین، شماره 99. ابن ابی الحدید، (1404ق)، شرح نهج البلاغة، اول، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ اول. ابناسی، ابراهیم، (1418ق)، الشذا الفیاح من علوم ابن‌صلاح، تحقیق: صلاح فتحی هلل، الاولی. ابن بابویه، محمد بن علی، (1362ش)، الخصال، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، قم: جامعه مدرسین، چاپ اول. ابن بابویه، محمد بن علی، (1376ش)، الامالی، تهران: کتابچی، چاپ ششم. ابن بابویه، محمد بن علی، (1378ق)، عیون اخبار الرضا (علیه السلام)، تحقیق: مهدی لاجوردی، تهران: نشر جهان، چاپ اول. ابن بابویه، محمد بن علی، (1385ق)، علل الشرایع، قم: کتاب‌فروشی داوری، چاپ اول. ابن بابویه، محمد بن علی، (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، قم: جامعه مدرسین، چاپ دوم. ابن حجر عسقلانی، احمد، (1404ق)، النکت علی کتاب ابن‌الصلاح، تحقیق: ربیع بن هادی عمیر المدخلی، عربستان: عمادة البحث العلمی، الطبعة الاولی. ابن زهره، (1417ق)، غنیة النزوع، قم: موسسه امام صادق (علیه السلام)، چاپ اول. ابن صلاح، عثمان، (1406ق)، مقدمة ابن‌الصلاح، تحقیق: نور الدین عتر، بیروت: دار الفکر. ابن صلاح، عثمان، (1423ق)، معرفة انواع علوم الحدیث، تحقیق: عبد اللطیف الهمیم و ماهر یاسین الفحل، دار الکتب العلمیة، الطبعة الاولی. ابن فارس، احمد، (1404ق)، معجم مقاییس اللغة، تحقیق: عبدالسلام محمد هارون، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول. ابن کثیر، اسماعیل؛ محمد شاکر، احمد، (1435ق)، الباعث الحثیث، اشراف: علی محمد ونیس، دار ابن‌الجوزی، چاپ اول. ابن ماجة، محمد، (1418ق)، سنن ابن‌ماجة، تحقیق: بشار عواد معروف، بیروت: دار الجیل، چاپ اول. ابو ریة، محمود، (بیتا)، أضواء علی السنة المحمدیة، البطحاء، چاپ پنجم. ادهم نژاد، محمد تقی، (1433ق)، «در محضر بزرگان: نگاهی به زندگی و سیره مرحوم صاحب جواهر»، مبلغان، سال سیزدهم، شماره 153. اربلی، علی، (1381ق)، کشف الغمة، تحقیق: سید هاشم رسولی محلاتی، تبریز: بنی هاشمی، چاپ اول. اردبیلی، احمد، (1403ق)، مجمع الفائدة، تحقیق: آقا مجتبی عراقی و دیگران، قم: جامعه مدرسین، چاپ اول. استرآبادی، محمد جعفر، (1388ش)، لب اللباب، تحقیق: محمد باقر ملکیان، تهران: اسوه، چاپ اول. امامی، سید سعید، (1397ش)، «نقش دلیل حسبه در اثبات ولایت فقیه از منظر صاحب جواهر»، حکومت اسلامی، سال بیست و سوم، پیاپی 90، شماره 4. امین، سید محسن، (1403ق)، أعیان الشیعة، تحقیق: حسن امین، بیروت: دار التعارف للمطبوعات، چاپ اول. ایزدی، مهدی، (1390ش)، «ملاک‌های نقد متن حدیث براساس منابع روایی فریقین»، مطالعات قرآن و حدیث، سال چهارم، شماره پیاپی 8، شماره 2. بحرانی، یوسف، (1405ق)، الحدائق الناضرة، تحقیق: محمد تقی ایروانی و سید عبدالرزاق مقرم، قم: جامعه مدرسین، چاپ اول. بهایی، محمد بن حسین، (1398ق)، الوجیزة، قم: بصیرتی، چاپ اول. ترمذی، محمد، (1419ق)، سنن الترمذی، تحقیق: احمد محمد شاکر، قاهره: دار الحدیث، چاپ اول. جوهری، اسماعیل، (1376ق)، الصحاح، تحقیق: احمد عبدالغفور عطار، بیروت: دار العلم للملایین، چاپ اول. حاکم نیشابوری، (1397ق)، معرفة علوم الحدیث، تحقیق: السید معظم حسین، بیروت: دار الکتب العلمیة، الطبعة الثانیة. حائری، علی، (1418ق)، ریاض المسائل، قم: موسسه آل‌البیت، چاپ اول. حر عاملی، محمد، (1409ق)، وسائل الشیعة، تحقیق: موسسه آل البیت، قم: موسسه آل‌البیت، چاپ اول. حقیقت پور، حسین، (1395ش)، تحلیل آرای صاحب جواهر در اصول عملیه، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری. حلی، جعفر، (1407ق)، المعتبر، تحقیق: محمد علی حیدری و دیگران، قم: موسسه سید الشهداء (علیه السلام)، چاپ اول. حلی، حسن، (1414ق)، تذکرة الفقهاء، تحقیق: گروه پژوهش موسسه آل البیت، قم: موسسه آل‌البیت، چاپ اول. خوانساری، موسی، (1373ق)، رسالة فی قاعدة نفی الضرر، تهران: المکتبة المحمدیة، چاپ اول. دارمی، عبدالله، (1421ق)، مسند الدارمی المعروف بسنن الدارمی، تحقیق: حسین سلیم دارانی، ریاض: دار المغنی. رشتخواری، ابراهیم، (1389ش)، بررسی مبانی فقهی صاحب جواهر در مبحث قضا و شهادات، دانشگاه یزد، پردیس علوم انسانی و اجتماعی - دانشکده الهیات. رفعت، محسن؛ رحمان‌ستایش، محمد کاظم، (1392ش)، «بررسی روش‌های نقد حدیث در شرح نهج البلاغه ابن‌ابی‌الحدید»، رهیافت‌هایی در علوم قرآن و حدیث، سال چهل و پنجم، پیاپی91، شماره2. سبزواری، محمد باقر، (1423ق)، کفایة الاحکام، قم: جامعه مدرسین قم، چاپ اول. سلیمانی، مصطفی، (1426ق)، الجواهر السلیمانیة علی المنظومة البیقونیة، بی‌جا: بی‌نا. سیوطی، عبدالرّحمن، (بیتا)، تدریب الراوی، تحقیق: عبد الوهاب عبد اللطیف، بی‌نا. شهید اول، محمد، (1419ق)، ذکری الشیعة، قم: موسسه آل‌البیت، چاپ اول. شهید ثانی، زین الدین، (1408ق)، الرعایة، تحقیق: عبدالحسین محمد علی بقال، قم: مطبعة بهمن، الطبعة الثانیة. شهید ثانی، زین الدین، (1413ق)، مسالک الافهام، تحقیق: گروه پژوهش موسسه معارف اسلامی، قم: موسسه المعارف الاسلامی، چاپ اول. صدر، سید حسن، (1429ق)، تکملة أمل الآمل، تحقیق: عدنان دباغ و عبدالکریم دباغ، بیروت: دار المورخ العربی، چاپ اول. صدر، سید حسن، (بیتا)، نهایة الدرایة، تحقیق: ماجد الغرباوی، مشعر. صفّار، محمد، (1404ق)، بصائر الدرجات، تحقیق: محسن بن عباسعلی کوچه‌باغی، قم: مکتبة آیة الله المرعشی، چاپ دوم. صمدی، روح اللّه و احتشامی، علی حسین، (1398ش)، «بررسی انگیزه‌ها و عوامل پیدایش نقل به معنا در روایات نبوی»، پژوهش و مطالعات اسلامی، سال اول،شماره پیاپی1. ضیائی فر، سعید، (1392ش)، «بهره‌گیری از شئون معصوم در استنباط احکام فقهی زنان و خانواده»، فقه، دوره 20، پیاپی 77، شماره3. طوسی، محمد بن حسن، (1407ق)، تهذیب الاحکام، تحقیق: حسن موسوی خرسان، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم. طوسی، محمد بن حسن، (1400ق)، النهایة، بیروت: دار الکتب العربی، چاپ دوم. عاملی، حسین، (بیتا)، وصول الاخیار، تحقیق: سید عبد اللطیف کوه‌کمری، مجمع الذخائر الاسلامیة. عاملی، محمد بن علی، (1411ق)، مدارک الاحکام، بیروت: موسسه آل‌البیت، چاپ اول. عاملى، محمد بن حسین، (1390ق)، الحبل المتین، تحقیق: مرتضی احمدیان، قم: کتابفروشى بصیرتى، چاپ اول. عسکری، مرتضی، (1426ق)، معالم المدرستین، قم: مرکز النشر للمجمع العالمی لأهل البیت، چاپ دوم. علی بن جعفر، (1409ق)، مسائل علی بن جعفر و مستدرکاتها، تحقیق: موسسه آل البیت لاحیاء التراث، قم: موسسه آل‌البیت، چاپ اول. علی اکبریان، مجتبی و دیگران، (1398ش)، «تقطیع روایت در کتاب من لایحضره؛ مصادیق، انگیزه‌ها و آسیب‌ها»، حدیث‌پژوهی، دوره 11، شماره22. علیدوست، علیرضا، (1395ش)، بررسی نوآوری‌های اصولی صاحب جواهر الکلام، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. عندلیب، محمد، (1374ش)، «سبک‌شناسی جواهر1»، پژوهشهای اجتماعی اسلامی، سال اول، شماره2. غروی نائینی، نهله؛ بهادری، آتنا، (1390ش)، «روش‌شناسی نقد علامه امینی (ره) بر احادیث موضوعه»، پژوهشهای قرآن و حدیث، سال چهل و چهارم، پیاپی14، شماره 1. فتاحی زاده، فتحیه؛ افشاری، نجمیة، (1388ش)، مطالعات قرآن و حدیث، سال دوم، شماره پیاپی 4، شماره 2. فراهیدی، خلیل، (1409ق)، العین، قم: نشر هجرت، چاپ دوم. فیض کاشانی، محمد محسن، (1406ق)، الوافی، تحقیق: ضیاء الدین حسینی اصفهانی، اصفهان: کتابخانه امام علی (علیه السلام)، چاپ اول. فیومی، احمد، (1414ق)، المصباح، قم: موسسه دار الهجرة، چاپ دوم. کجوری شیرازی، محمد مهدی، (1424ق)، الفوائد الرجالیة، تحقیق: محمد کاظم رحمان ستایش، قم: دار الحدیث، چاپ اول. کشی، محمد، (1363ش)، رجال الکشی (مع تعلیقات میرداماد الاسترآبادی)، تحقیق: مهدی رجائی، قم: موسسه آل‌البیت، چاپ اول. کنی تهرانی، علی، (1421ق)، توضیح المقال، تحقیق: محمد حسین مولوی، قم: دار الحدیث، چاپ اول. کلینى، محمد بن یعقوب، (1407ق)، الکافی، تحقیق: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم. مامقانی، عبدالله، (بیتا)، تنقیح المقال (رحلی)، چاپ اول. مجلسی، محمد باقر، (1403ق)، بحار الانوار، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم. محمدی، مجید؛ اشرف کرمی، علی، (1389ش)، «روش‌های نقد احادیث در المیزان علامه طباطبایی و جامع البیان طبری»، اندیشه تقریب، سال ششم، شماره پیاپی 24، شماره 3. مرکز الأبحاث و الدراسات الإسلامیة قسم إحیاء التراث الاسلامی، (1378ش)، التعریف بمصادر الجواهر، قم: مطبعة مکتب الإعلام الإسلامی، الطبعة الأولی. مطهری، مرتضی، (1372ش)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، قم: صدرا، چاپ هشتم. مقداد، فاضل، (1412ق)، الاعتماد، تحقیق: ضیاء الدین بصری، بی‌جا: مجمع البحوث الاسلامیة، چاپ اول. مکارم شیرازی، ناصر، (1428ق)، حیله‌های شرعی و چاره‌جویی‌های صحیح، قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب (علیه السلام)، چاپ دوم. موسوی همدانی، محمد باقر، (1379ش)، الهدایة الی المرام من مبهمات جواهر الکلام، قم: دفتر برگزیده، بی‌چا. مهدوی راد، محمد علی؛ دلبری، سید علی، (1389ش)، «بررسی آسیب تقطیع نادرست در روایات»، علوم حدیث، شماره1. میرداماد، محمد باقر، (1311ق)، الرواشح، قم: دار الخلافة، چاپ اول. نادری، مرتضی، (1393ش)، «واکاوی آراء استاد محمد باقر بهبودی پیرامون موضوعات در حدیث شیعه»، سفینه، شماره44. نجفی، محمد حسن، (1362ش)، جواهر الکلام، تحقیق: عباس قوچانی، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم. نصیری، علی، (1390ش)، روش‌شناسی نقد احادیث، قم: وحی و خرد، چاپ اول. نفیسی، شادی، (1380ش)، «معیارهای نقد متن در ارزیابی حدیث»، مقالات و بررسی‌ها، دوره 70، شماره پیاپی 846. نوری، حسین، (1408ق)، مستدرک الوسائل، تحقیق: موسسه آل البیت، قم، موسسه آل‌البیت، چاپ اول. یزدانی، محمد مهدی؛ صابری، حسین؛ ناصری مقدم، حسین، (1391ش)، «گونه‌های کاربرد قیاس در فقه شیعه براساس کتاب جواهر الکلام»، مطالعات اسلامی: فقه و اصول، سال چهل و چهارم، پیاپی88، شماره1. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 655 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 411 |
||