اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,389 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,224,959 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,216,797 |
تبیین و تحلیل سطوح ارتباطی قرآن کریم و ترسیم مدل ارتباطی آن به‌مثابه یک فرایند ارتباطی | ||
| دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق) | ||
| دوره 27، شماره 2 - شماره پیاپی 58، اسفند 1399، صفحه 117-160 اصل مقاله (1.07 M) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/rc.2021.75638 | ||
| نویسندگان | ||
| جاسم دریس1؛ علی حاجی خانی* 2؛ سیدمجید امامی3؛ نصرت نیلساز4 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 3استادیار معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) | ||
| 4دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| ا وجود همه پژوهش‌های میان‌رشته‌ای صورت‌گرفته میان دین و علوم ارتباطات، پژوهش‌های اندکی قرآن کریم را به‌عنوان یک پدیده ارتباطی موردمطالعه قرار داده‌اند و در میان آن‌ها هیچ‌کدام به تبیین، تحلیل و ترسیم مدل ارتباطی قرآن کریم نپرداخته‌اند. نظر به اهمیت این مسئله و در راستای اسلامی‌سازی علوم‌انسانی، در این پژوهش تلاش شده تا سطوح مختلف ارتباطی قرآن کریم، تبیین و تحلیل و مدل جامع فرایند ارتباطی قرآن کریم بر مبنای آن ترسیم شود. برای نیل به این هدف، در جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و در پردازش از روش تحقیق استنطاقی استفاده شده است به این معنی که در آن، نظریات و دستاورد‌های بشری بدون تحمیل بر قرآن بر آیات قرآن عرضه شده و طی چند مرحله، نظریه قرآن در مورد آن مسئله استخراج و تنظیم می‌گردد. در این پژوهش، علاوه بر تبیین سطوح ارتباطی قرآن و عناصر ارتباطی دخیل در هر سطح و نیز ترسیم مدل ارتباطی سه مرحله‌ای قرآن بر مبنای آن، مشخص گردید که اولاً سطوح ارتباطی قرآن عبارتنداز: سطح ارتباط وحیانی (ارتباط میان‌فردی)، قرآن شفاهی (ارتباط گروهی و اجتماعی)، قرآن مکتوب (ارتباط‌جمعی و رسانه‌ای). ثانیاً برخلاف تصور مشهور، فرایند ارتباطی قرآن کریم در همه سطوح یک فرایند دوسویه و فراگردی است. ثالثاً قرآن کریم طی یک فرایند دقیق و برنامه‌ریزی شده از یک ارتباط بین فردی به یک رسانه فراگیر جمعی تبدیل شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ سطوح ارتباطی؛ عناصر ارتباطی؛ مدل ارتباطی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Explaining and Analyzing the Communication Levels of the Holy Quran and Drawing its Communication Model as a Communication Process | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Jasem Deris1؛ Ali Hajikhani2؛ Seyed Majid Emami3؛ Nusrat Nilsaz4 | ||
| 1PhD student in Quranic and Hadith Sciences, Tarbiat Modares University | ||
| 2Associate Professor of Quranic and Hadith Sciences, Tarbiat Modares University | ||
| 3Assistant Professor of Islamic Studies, Culture and Communication, Imam Sadegh University | ||
| 4Associate Professor of Quranic and Hadith Sciences, Tarbiat Modares University | ||
| چکیده [English] | ||
| Despite all the interdisciplinary research between religion and communication sciences, few have studied the Qur'an itself as a communication phenomenon. And none of them have explained, analyzed and drawn the communication model of the Holy Quran. Given the importance of this issue and in line with the Islamization of the humanities, in this research different levels of Quranic communication levels are explained and analyzed and the comprehensive model of the communication process of the Holy Quran is based on it. To achieve this goal, the data was collected through library method and they were processed by the method of seeking answers from the Quran itself. In other words, human theories and achievements have been presented to, not imposed on, the verses of the Qur'an and in a few steps, the Quranic views related to them have been extracted and arranged. In this study, in addition to explaining the communication levels of the Quran and the communication elements involved in each level and also drawing the three-stage communication model of the Quran based on it, it was found that, firstly, the communication levels of the Qur'an are: Level of revelatory communication (interpersonal communication), oral Quran (group and social communication), written Quran (collective and media communication). Secondly, contrary to popular belief, the communication process of the Holy Quran at all levels is a two-way learning process. Thirdly, the Holy Qur'an has evolved from an interpersonal communication into a comprehensive mass media through a careful and planned process. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Quran, Communication Levels, Communication Elements, Communication Model | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم آشنا، حسام‌الدین؛ بشیر، حسن؛ محسنیان راد، مهدی؛ قانع، احمدعلی؛ وزیری، فهیمه؛ جبلی، پیمان (1389). خبر؛ تحلیل شبکه‌ای و تحلیل گفتمان.تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام ابن الأثیر، على بن محمد الجزرى (1409ق). أسد الغابة فى معرفة الصحابة. بیروت: دار الفکر. ابن بابویه، محمد بن على (1398ق). التوحید. قم: جامعه مدرسین. ابن سعد، محمد. (1410). الطبقات الکبری. بیروت: دار الکتب العلمیة. ابن فارس، احمد (1371ق). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتب الاعلام الاسلامی. ابن هشام، عبد الملک. (بی‌تا). السیرة النبویة. بیروت: دار المعرفة. ابوزید، نصر حامد (1379)، «تأویل، حقیقت و نص»، کیان، ش 54، صص 2-17 ارسطو، کتاب الخطابه، مصر: مکتبه الانجلو. 1369ق. اسکندری، علی؛ چابکی‌درزابی، رامین (1391). «عوامل مؤثر در عناصر ارتباطی از دیدگاه قرآن». مطالعات میان‌رشته‌ای در رسانه و فرهنگ. ش 4. الوانی، مهدی (1379). تصمیم‌گیری و تعیین خط مشی دولتی. تهران: سمت. باهنر، ناصر (1386). رسانه‌ها و دین (از رسانه‌های سنتنی تا تلویزیون). تهران: مرکز تحقیقیات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران. بشیر، حسن (1393). دعوت اسلامی (مفاهیم بنیادین فرهنگ اسلامی). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. البلاذرى، احمد بن یحیی (1988م). فتوح البلدان. بیروت: دار و مکتبة الهلال. جواد علی (1422ق). المفصل فى تاریخ العرب قبل الإسلام، بیروت: دارالساقی. خان‌محمدی، کریم (1386). «الگوی ارتباطات در قرآن کریم». مطالعات معرفتی دانشگاه اسلامی. ش 33. خیامی، عبدالکریم؛ بهجت‌پور، عبدالکریم (1397). ترسیم صورت‌بندی تطورات گفتمانی گفت‌وگوهای قرآنی. دوفصلنامه علمی - پژوهشی دین و ارتباطات. ش 53. صص 41-79. رامیار، محمود (1369). تاریخ قرآن. تهران: امیرکبیر. الزرقانی، عبدالعظیم (1362). مناهل العرفان فی علوم القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربى. الزرکشى، محمد بن عبدالله (1410ق). البرهان فی علوم القرآن. بیروت: دار المعرفه. الزنجانی، ابوعبدالله (1404ق). تاریخ القرآن (للزنجانی). تهران: منظمة الاعلام الاسلامى. سروش، عبدالکریم (1393). محمد (ص) راوی رؤیاهای رسولانه (5): شبی بر نشست از فلک گذشت. قابل دسترسی در پیوند http://drsoroush.com سعیدى روشن، محمدباقر (1379). علوم قرآن. قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى. سید قطب، سید بن قطب (1415ق). التصویر الفنی فی القرآن. بیروت: دار الشروق. سیوطى، جلال‌الدین (1421ق). الإتقان فی علوم القرآن. بیروت: دارالکتاب العربى. شریف الرضی، محمد بن حسین (1414ق) نهج‌البلاغة (للصبحی صالح). قم: هجرت. صدر، سید محمدباقر (بی‌تا). المدرسة القرآنیة: التفسیر الموضوعی و التفسیر التجزیئی فی القرآن الکریم. بیروت: دار التعارف. صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم (1366). تفسیر القرآن الکریم (صدرا). قم: انتشارات بیدار. طاهرى‌خرم‌آبادی، سید حسن (1385). عدم تحریف قرآن. قم: بوستان کتاب. طباطبایى، سید محمدحسین (1417ق). المیزان فى تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین. طبرسى، فضل بن حسن (1372). مجمع‌البیان فى تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصر. عابدی، احمد (1378). «وحی قرآنی و وحی بیانی». فصلنامه علمی - پژوهشی اندیشۀ نوین دینی. ش 13. صص 49 -62. عیاشى، محمد بن مسعود (1380ق). تفسیر العیّاشی. تهران: المطبعة العلمیة فرهنگی، علی‌اکبر (1380). ارتباطات انسانی. تهران: خدمات فرهنگی رسا. فیاض، ابراهیم (1386). «منظری اسلامی به ارتباطات و رسانه». مجموعه مقالات همایش دین و رسانه. تهران: طرح آینده. قمى، على بن ابراهیم (1367). تفسیر قمى. قم: دار الکتاب. الکواز، محمدکریم؛ سیدی، سید حسن (1386)، سبکشناسى اعجاز بلاغى قرآن. تهران: سخن. گرجی، ابراهیم - سجاد برخورداری (1388). مبانی روش تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: ثالث. لطفی، سید مهدی. (1391). «الگوی ارتباط وحیانی»، الهیات تطبیقی. ش 7. مجلسى، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. محسنیان‌راد، مهدی (1396). ارتباط‌شناسی (ویرایش 2). تهران: سروش. مرکز الثقافة و المعارف القرآنیة (1375). علوم القرآن عند المفسرین. قم: مکتب الاعلام الاسلامى. مصباح یزدى، محمدتقی (1380). قرآنشناسى. قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشی امام خمینى – قم. مصباح یزدی، محمدتقی (1384). آموزش عقاید. تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامى. معتمد نژاد، کاظم (1371). وسایل ارتباط‌جمعی. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی (ره). معرفت، محمدهادی (1415ق). التمهید فی علوم القرآن. قم: مؤسسة النشر الاسلامى. معرفت، محمدهادی (1381). علوم قرآنى (معرفت). قم: مؤسسه فرهنگى التمهید. المقریزى، احمدبن علی (1420ق). إمتاع الأسماع بما للنبىّ من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع. بیروت: دار الکتب العلمیة. مک کوایل، دنیس (1385). درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی، مترجم: پرویز اجلالی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها. مک کوایل، دنیس (1388). مدل‌های ارتباط‌جمعی (میرزایی، گودرز، مترجم). تهران: طرح آینده. مک لوهان، مارشال (1377). برای درک رسانه‌ها (سعید آذری مترجم). تهران: مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران. مکارم شیرازى، ناصر (1374). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة - تهران، چاپ اول، 1374 ش. میرمحمدی زرندى، سید ابوالفضل (1420ق). بحوث فی تاریخ القرآن و علومه. قم: مؤسسة النشر الاسلامى. نکونام، جعفر (1382). پژوهشى در مصحف امام علیg. رشت: کتاب مبین. نویورت، آنگلیکا (1393)، «شکل و ساختار قرآن» (نصرت نیلساز، مترجم). آینه پژوهش، دوره 25. یوسف‌زاده، حسن و همکاران (1394). ارتباطات اجتماعی در جامعه اسلامی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 671 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 742 |
||