تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 504 |
تعداد مقالات | 4,359 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,055,418 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,057,385 |
تبیین و تحلیل راههای ارتباط و گفتگوی بین مذاهب در اندیشة فقهی امامیه (مطالعة موردی: مدارا با مخالفان مذهبی) | ||
دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق) | ||
دوره 27، شماره 2 - شماره پیاپی 58، اسفند 1399، صفحه 381-409 اصل مقاله (638.45 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/rc.2021.75648 | ||
نویسندگان | ||
سیدمهدی مرویان حسینی1؛ محمد تقی فخلعی2؛ محمد تقی قبولی3 | ||
1دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
ارتباطات میانمذهبی و گفتگوی پیروان مذاهب با یکدیگر از مهمترین ضرورتها در عصر حاضر است. بهرهگیری از دانش فقه بهمثابه علم بیانگر وظیفة عملی مکلفان، نقش بسزایی در تبیین راههای این ارتباط و گفتگو دارد. از جمله گزارههای فقهی که میتواند بهعنوان یکی از راههای گفتگوی بین مذاهب موردتوجه قرار گیرد، مدارا با مخالفان مذهبی بهمثابه ملایمت، ملاطفت و نرمخویی در ارتباط با ایشان است. در اندیشة فقهی مشهور فقهای امامیه، مشروعیت رفتارهای مداراجویانه با مخالفان در قالب آموزة تقیه موردتوجه قرار گرفته و انجام رفتار مداراتی به شرایط اضطرار و خوف از ضرر و خطر منوط شده است. در مقابل، برخی دیگر از فقیهان اگرچه از رفتار مداراتی در قالب تقیه سخن گفتهاند، آن را متقوم به ضرر ندانسته و حتی خوف از حصول ضرر را در مشروعیت چنین رفتاری لحاظ نکردهاند. مقالة حاضر که یک پژوهش توصیفی - تحلیلی است باتوجهبه اهمیت طرح گفتگوی پیروان مذاهب بهعنوان یک اصل اولی و نه یک تاکتیک موقتی و مشروط به شرایط اضطراری، ادلة هر دو دیدگاه پیشگفته را به نقد کشیده و مقتضای روایات را انجام رفتارهای مداراجویانه و حسن معاشرت با مخالفان مذهبی بهعنوان یک اصل اساسی و همیشگی در ارتباطات و گفتگوهای میانمذهبی دانسته است. | ||
کلیدواژهها | ||
مدارا؛ تقیه؛ مخالفان مذهبی؛ گفتگوی بین مذاهب؛ ارتباطات میانمذهبی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Explaining and analyzing the ways of communication and dialogue between religions in Imami jurisprudential thought | ||
نویسندگان [English] | ||
Seyyed Mahdi Marvian Hosseiny1؛ mohammadtaghi fakhlaei2؛ mohammadtaghi Qabuli3 | ||
2Professor of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Ferdowsi University of Mashhad | ||
3Associate Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Ferdowsi University of Mashhad | ||
چکیده [English] | ||
Interfaith communication and the conversation of followers of religions with each other is one of the most important necessities in the present age. Utilizing the knowledge of jurisprudence as a science expressing the practical duty of those in charge has a great role in explaining the ways of this communication and dialogue. Among the jurisprudential propositions that can be suggested as one of the ways of dialogue between religions, tolerance with religious opponents as gentleness, kindness and softness in relation to them. In the well-known jurisprudential thought of Imami jurists, the legitimacy of tolerant behaviors with opponents has been considered in the form of the doctrine of taqiyyah, and the practice of tolerant behavior has been conditioned by emergency and fear of harm and danger. On the other hand, some other jurists, although they have spoken of the behavior of orphans in the form of taqiyyah, have not considered it harmful and have not even considered the fear of receiving harm in the legitimacy of such behavior. The present article, which is a descriptive-analytical study, while considering the arguments of both views, considered the promotion of tolerant behaviors in the form of taqiyyah as only a temporary and unique emergency tactic and finally the necessity of tolerance and good association with religious opponents as a first principle. And it has resulted in fundamental communication and interfaith dialogue. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Tolerance, piety, religious opposition, interfaith dialogue, interfaith communication | ||
مراجع | ||
قرآن کریم ابن اثیر، مبارک بن محمد. (بیتا) النهایة فی غریب الحدیث و الاثر. چ اول. قم: مؤسسه اسماعیلیان. ابن حیون، نعمان بن محمد. (1385ق) دعائم الاسلام. چ دوم. قم: مؤسسه آل البیت. ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق) لسان العرب. تحقیق: احمد فارس. چ سوم. بیروت: دارالفکر. اشتهاردی، علیپناه. (1417ق) مدارک العروة. چ اول. تهران: دار الاسوه. اشعری قمی، احمد بن محمد. (1408ق) النوادر. چ اول. ق: مدرسة الامام المهدی. انصاری، مرتضی. (1414ق) رسائل فقهیه. چ اول. قم: کنگره بزرگداشت شیخ اعظم انصاری. بحرانی، یوسف. (1405ق) الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة. تحقیق: محمدتقی ایروانی. چ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامی. برقی، احمد. (1371ق) المحاسن. چ دوم. قم: دارالکتب الاسلامیة. بشیر، حسن، و شعاعی شهرضا، محمدحسین. (1397ش) گفتگوی بین ادیان: مفاهیم، رویکردها و گونهشناسی، الهیات تطبیقی، سال نهم، شماره بیستم، 109-126. جوهری، اسماعیل بن حماد. (1410ق)، الصحاح. تحقیق: احمد عبدالغفور عطار. بیروت: دارالعلم. حسن بن علی عسکری، امام یازدهم. (1409ق)، التفسیر المنسوب الی الامام العسکری. قم: مدرسة الامام المهدی. حسینی دشتی، سید مصطفی. (1385ش). معارف و معاریف (دایرة المعارف جامع اسلامی). تهران: مؤسسه فرهنگی آرایه. حمدان، محمد. (1431ق) العقلانیة و الحوار من اجل التغییر و النهضة. بیروت: مرکز الحضارة لتنمیة الفکر الاسلامی. خمینی، سید روحالله. (1420ق) الرسائل العشر. چ اول. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. خوئی، سید ابوالقاسم. (1418ق) التنقیح فی شرح العروة الوثقی. تقریر: میرزاعلی غروی. چ اول. قم: بینا. داوری اردکانی، رضا. (1376ش) تساهل و تسامح، نامه فرهنگ، شماره 28. دهخدا، علیاکبر. لغتنامه دهخدا. نسخة الکترونیکی پایگاه اینترنتی واژهیاب. راغب اصفهانی، حسین. (1412ق) المفردات فی غریب القرآن. تحقیق: صفوان عدنان داودی. چ اول. دمشق: الدار الشامیة. روحانی، سید صادق. (1412ق) فقه الصادق. چ اول. قم: دارالکتاب. صاحب بن عباد، اسماعیل. (1414ق) المحیط فی اللغة. تحقیق: محمدحسن آل یاسین. بیروت: عالم الکتاب. صدوق، محمد بن علی. (1403ق) معانی الاخبار. چ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامی. صدوق، محمد بن علی. (1413ق) من لا یحضره الفقیه. چ دوم. قم: دفتر انتشارات اسلامی. طباطبایی، سید محمدحسین. (1417ق) المیزان فی تفسیر القرآن. چ پنجم. قم: دفتر انتشارات اسلامی. طبرسی، فضل بن حسن. (1372ش) مجمعالبیان. چ سوم. تهران: انتشارات ناصرخسرو. طریحی، فخرالدین. (1416ق) مجمع البحرین. تهران: کتابفروشی مرتضوی. طوسی، محمد بن حسن. (1407ق) تهذیب الاحکام. چ چهارم. تهران: دار الکتب الاسلامیة. عمید، حسن. فرهنگ فارسی عمید. نسخة الکترونیکی پایگاه اینترنتی واژهیاب. فتحالله، احمد. (بیتا) معجم الفاظ الفقه الجعفری. دمام: مطابع المدوخل. فخر رازی، محمد بن عمر (1420ق) مفاتیح الغیب. چ سوم. بیروت: دار احیاء التراث العربی. فیومی، احمد بن محمد. (بیتا) المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر. چ اول. قم: منشورات دار الرضی. قلعجی، محمد. (1408ق) معجم لغة الفقها. چ دوم. دار النفائس کشی، محمد بن عمر. (1390ق) رجال الکشی. تحقیق: دکتر حسن مصطفوی. مشهد: مؤسسه نشر دانشگاه مشهد. کلینی، محمد بن یعقوب. (1429ق) الکافی. تحقیق: مؤسسه دارالحدیث. چ اول. قم: مؤسسه دارالحدیث. گلپایگانی، سید محمدرضا. (1413ق) ارشاد السائل. چ دوم. بیروت: دار الصفوة. مجلسی، محمدباقر. (1403ق) بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار. چ دوم. بیروت: دار احیاء التراث العرب. مجلسی، محمدباقر. (1404ق) مرآت العقول. چ دوم. تهران: دار الکتب الاسلامیه. محمود، عبدالرحمان. (بیتا) معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیه. بیجا، بینا. مشکور، محمدجواد. (1375ش) فرهنگ فرق اسلامی. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی. مصباح یزدی، محمدتقی. (1391ش) فلسفه اخلاق. قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى. معین، محمد. فرهنگ فارسی معین. نسخة الکترونیکی پایگاه اینترنتی واژهیاب. مفید، محمد بن محمد. (1413ق) الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد. چ اول. قم: کنگرة شیخ مفید. مکارم شیرازی، ناصر. (1411ق) القواعد الفقهیه. قم: مدرسه امام امیرالمؤمنین. میشل الیسوعی، توماس. (2010م) بناء ثقافة الحوار. دمشق: دار الفکر. نراقی، احمد. (1415ق) مستند الشیعة فی احکام الشریعة. تحقیق: گروه پژوهش مؤسسه آل البیت. چ اول. قم: مؤسسه آل البیت. نیستانی، محمدرضا. (1391ش) اصول و مبانی دیالوگ. اصفهان: نشر آموخته. واحدی، علی بن احمد. (1411ق) اسباب نزول القرآن. بیروت: دار الکتب العلمیة.
Vatican Council for Interreligious Dialogue (1991) “Dialogue and Proclamation,” Bulletin of the Pontifical Council on Interreligious Dialogue,26 (2). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 442 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 477 |