اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,632 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,338 |
واکاوی جواز تعیین شرط عدم استیلاد در نکاح | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| مقاله 10، دوره 25، شماره 73، آبان 1399، صفحه 260-237 اصل مقاله (673.63 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/flj.2021.240060.1607 | ||
| نویسندگان | ||
| علی جعفری1؛ فاطمه شعبانی* 2 | ||
| 1استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
| 2دانش آموخته کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| در شرایط اجتماعی ـ اقتصادی کنونی یکی از مسائل چالش‌برانگیز برای زوجین که گاهی منجر به بروز اختلافاتی عمیق مابین آنها می‌شود، مسئلة داشتن یا نداشتن فرزند و قید شروط پیرامون آن در عقد نکاح است. بیان تعاریف متعدد و متفاوت از نکاح، فقد اجماع و اتفاق‌نظر نسبت به مقتضای این عقد و سفارش‌های مکرر شارع به استیلاد و تکثیر نسل در نصوص دینی موجب شده است تا عدهای استیلاد را علت اصلی و هدف غایی شارع از جعل نکاح دانند و درنتیجه، اشتراط عدم آن را ضمن عقد نکاح، خلاف مقتضای ذات عقد تلقی کنند. در پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی به این پرسش پاسخ داده شده است که وضعیت شرط عدم استیلاد در نکاح از جهت صحت یا باطل و مبطل عقد بودن به‌دلیل مخالفت با مقتضای عقد نکاح چیست. پس از بررسی دیدگاهها و ادلة موجود و براساس قول مشهور فقهای متقدم امامیه به جواز عزل و اعتبار شرط عدم وطی و تصریح فقها به اینکه زن می‌تواند حتی بدون اجازة شوهر، درصورتی‌که به حقوق زناشویی لطمه وارد نشود و برای خود او نیز ضرر بسیار نداشته باشد، وسایل پیشگیری از بارداری موقت را به کار بندد. صحت نکاح افراد عقیم و سالمند و زنان یائسه که توانایی باروری ندارند، روشن می‌کند که شرط عدم استیلاد شرطی خلاف مقتضای ذات عقد نکاح نیست و استیلاد تنها یکی از آثار نکاح است، نه هدف منحصربه‌فرد آن. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شرط باطل و مبطل عقد؛ شرط عدم استیلاد؛ عدم وطی؛ عزل؛ مقتضای ذات؛ نکاح | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analyzing the permissibility of determining the condition of non-childbearing in marriage contract | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ali jafari1؛ Fateme Shabani2 | ||
| 1Assistant Professor, Faculty of Jurisprudence and Islamic law , University of Tehran (College of Farabi), Qom_Iran | ||
| 2MA. in Jurisprudence and Islamic law, University of Tehran (College of Farabi), Qom_Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| In the current socio-economic situation, one of the most challenging issues for couples, which sometimes lead to deep problems between them, is the issue of having or not having children and the conditions about it in marriage contract. Providing multiple and various definitions about marriage and lack of consensus on this type of contract, and also the emphasized and repeated orders of the Shari' on the issue of childbearing and reproduction in religious texts have been caused Some jurists consider childbearing as the main reason and the ultimate goal of Shari' for marriage, and they conclude the condition of non- childbearing in the marriage contract is contrary to the requirements and nature of the contract. This paper which is done by descriptive-analytical method, has been studied this issue and responded to this question: What is the status of stipulating non-childbearing condition in marriage contract due to the validity or invalid of invalidated of contract marriage, the condition which seems is opposed to the nature of marriage contract? Finally, after examining the views and existing reasons according to the famous quotes from early Imami jurists about permission of ejaculate and validity of non-sexual condition and also due to the jurists' views stating that a woman can use the temporary contraception tools even without her husband's permission, if they are not harmful to women's health and don't harm marital rights too, And also by relying on the validity of the marriage with sterile, elderly and postmenopausal women have no fertility, it has been cleared that the condition of non-childbearing is not contrary to the nature of the marriage contract; Because the purpose and goal of marriage is to achieve various things and childbearing is only one of the effects of marriage, not just its unique purpose. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| the condition of non-childbearing, the requirements of nature, Marriage, invalid of invalidated, Ejaculate | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم ابن‌براج، عبدالعزیز(1406هـ). المهذب. قم: مؤسسه النشر الاسلامیه. ابن‌منظور، محمد‌بن‌مکرم(1414هـ). لسان العرب. بیروت: دار الفکر للطباعه و النشر، الطبعه الثالثه. ابنادریس، ابوجعفر‌محمد(1386). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم. ابن‌فارس، احمد(1404هـ). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتب الاعلام الاسلامی. امامی،اسدالله؛ صفایی، سیدحسین(1395). مختصر حقوق خانواده. تهران: میزان، چاپ چهل‌و‌سوم. امامی، سیدحسن(1384). حقوق مدنی. تهران: اسلامیه، چاپ‌هجدهم. انصاری، محمدعلی(1415هـ). الموسوعه الفقهیه المیسره. قم: مجمع الفکر الاسلامی. انصاری، مرتضی(1415هـ). کتاب النکاح. قم: المؤتمر العالمی بمناسبه الذکری المئویه الثانیه لمیلاد الشیخ الانصاری. ایروانی، باقر(1391). دروس تمهیدیه فی الفقه الاستدلالی علی المذهب الجعفری. قم: مرکز نشر هاجر وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران. ایروانی، علی(1406هـ). حاشیه المکاسب. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. بازگیر، یدالله(1378). قانون مدنی در آئینه آراء دیوان عالی کشور(حقوق خانواده). تهران: فردوسی. بحرانی، یوسف‌بن‌احمد(1363). الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره. قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین. تجلیل تبریزی، ابوطالب(1421هـ). التعلیقه الاستدلالیه علی تحریر الوسیله. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. جعفرپور، جمشید؛ ذوالفقاری، سهیل(1390). وابستگی اقتضای ذات نکاح به رابطة زناشویی. مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 2(4)، ص25ـ46. جعفری لنگرودی، محمدجعفر(1355). حقوق خانواده. تهران: چاپخانه صدری. حجت کوه‌کمرهای، سیدمحمد‌بن‌علی(1409هـ). کتاب البیع. قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ‌دوم. حر عاملی، محمد‌بن‌حسن(1409هـ). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. قم: مؤسسه آلالبیت. حسینی شیرازی، سیدصادق(1425هـ). التعلیقات علی شرائع الاسلام. تهران: استقلال. حلی، حسن‌بن‌یوسف(بی‌تا الف). تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه. قم: مؤسسه آلالبیت لاحیاء التراث. ــــــــــــ(بی‌تا ب). تذکره الفقها. تهران: المکتبه‌المرتضویه. خطیب شربینی، محمدبن‌احمد(1415هـ). مغنی المحتاج الی معرفه معانی الفاظ المنهاج. بیروت: دارالفکر‌العلمیه. خمینی، روحالله(1386). تحریر‌الوسیله. قم: دفتر انتشارات اسلامی. خوانساری، سیداحمد(1405هـ). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. قم: اسماعیلیان. خویی، ابوالقاسم(1410هـ). منهاج الصالحین. قم: مدینه العلم. چاپ بیست‌و‌هشتم. ــــــــــــ(1412هـ). منیه السائل. بیروت: دار المجتبی. دهخدا، علی‌اکبر(1377). لغت‌نامه دهخدا. تهران: دانشگاه تهران. دهقاننژاد، رضا؛ محمدی، سید سجاد و پور‌لطف‌اله، حسن(1397). بازپژوهی مقتضای ذات عقد نکاح از منظر فقه فریقین و حقوق مدنی ایران. فقه و اصول، 25(94)، ص101ـ126. سیوری حلی، مقداد‌بن‌عبدالله(1404هـ). التنقیح الرائع. قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی. شبیری زنجانی، موسی(1377ـ1378). کتاب نکاح. قم: مؤسسه پژوهشی رأیپرداز. شهید اول، محمد‌بن‌مکی(1373). عناوین الاحکام: ترجمه و شرح متن لمعه(محمدجواد ذهنی تهرانی، محقق). بیجا: وجدانی. شهیدی تبریزی، میرزا فتاح(1375). هدایه الطالب الی اسرار المکاسب. تبریز: چاپخانه اطلاعات. طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم(بی‌تا). العروه‌الوثقی. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ‌دوم. طوسی، محمد‌بن‌حسن(1400هـ). نهایه. لبنان: دارالکتب العربی، چاپ‌دوم. محقق حلی، جعفر بن حسن(1400هـ). النهایه و نکتها. بیروت: دارالکتاب‌العربی، چاپ‌دوم. عاملی جُبَعی، زینالدین(1425هـ). مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام. قم: نشر و تحقیق مؤسسه المعارف الاسلامیه، چاپ سوم. عباسی، مجید(1391). وضعیت شروط ناظر بر روابط جنسی زوجین. خانواده پژوهشی، 8(30)، ص213ـ234. عبدالناصر، جمال(1428هـ). موسوعه الفقه الاسلامی. قاهره: وزاره الاوقاف و المجلس الاعلی للشئون الاسلامیه. علامه، سیدمهدی(1375). شروط باطل و تاثیر آن در عقود. اصفهان: مانی. عمانی، حسن‌بن‌حلی(1413هـ). حیاه ابن ابی‌عقیل و فقهه. قم: مرکز فقهی معجم. فیومی، احمد‌بن‌محمد(1414هـ). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: مؤسسه دارالحجره، چاپ دوم. قحف، محمد منذر(1428هـ). النصوص الاقتصادیه من القرآن و السنه. تهران: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیه. قراملکی، علی؛ مرتاضی، احمد و امیرپور، حیدر(1388). مشروعیت الزام به فرزندآوری در فقه امامیه. دو فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، 42(1)، ص125ـ140. قنبرپور، بهنام(1394). شرط باروری در ضمن عقد نکاح و جایگاه آن در پیشگیری از کاهش نسل. پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، 11(40)، ص75ـ88. کاتوزیان، ناصر(1386). حقوق خانواده. تهران: شرکت سهامی انتشار. ــــــــــــ(1393). اعمال حقوقی (قرارداد ـ ایقاع). تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ دوازدهم. کلانتر، سیدمحمد(1410هـ). محشی کتاب المکاسب. قم: مؤسسه مطبوعاتی دار الکتاب، چاپ سوم. کلینی، محمد‌بن‌یعقوب(1429هـ). الکافی. قم: دار الحدیث. گلپایگانی، محمدرضا(1364). مجمع المسائل. قم: دار القرآن الکریم. محقق داماد، سیدمصطفی(1384). بررسی فقهی حقوق خانواده(نکاح و انحلال آن). تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ‌دوازدهم. ــــــــــــ(1406هـ). قواعد فقه. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ‌دوازدهم. ــــــــــــ(1389). شرط فرزندآوری و عدم آن. فقه پزشکی، 2(2)، ص11ـ24. محقق کرکی، علی‌بن‌حسین(1429هـ). جامع المقاصد فی شرح القواعد. بیروت: مؤسسه آل البیت لاحیاء‌التراث، چاپ‌دوم. موسوی بجنوردی، محمد(1401هـ). قواعد فقهیه. تهران: مؤسسه عروج، چاپ سوم. مؤمن قمی، محمد(1375). سخنی در تنظیم خانواده1 . فقه اهل بیت، شماره8، ص61ـ84. نجفی، محمدحسن(1362). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام(محمود قوچانی، محقق). بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم. نراقی، احمد‌بن‌محمدمهدی(1375). عوائد الایام فی بیان قوائد الاحکام و مهمات مسائل الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم. ــــــــــــــ(1429هـ). مستند الشیعه فی احکام الشریعه. بیروت: مؤسسه آلالبیت لاحیاء التراث. نوری همدانی، حسین(1382). کنترل جمعیت. فقه اهل بیت، 9(33)، ص24ـ51. هاشمی شاهرودی، محمود(1424هـ). المعجم الفقهی لکتب الشیخ الطوسی. بیجا: دائره‌المعارف الفقه الاسلامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 914 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 477 |
||