اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,389 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,224,923 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,216,783 |
میزان اثرپذیری غزالی از ابن‌سینا در مسئلة آفرینش با توجه به کتاب آفرینش و نظام کیهانی: غزالی و ابن‌سینا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| مقاله 6، دوره 24، شماره 64، مهر 1399، صفحه 117-136 اصل مقاله (380.25 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2020.75675 | ||
| نویسندگان | ||
| شکوفه منشی1؛ میترا پورسینا* 2؛ مینو حجت3 | ||
| 1دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 3استادیار مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در این مقاله با بررسی موضوعاتی دربارة آفرینش عالم و سیر اندیشة غزالی دربارة آنها با توجه به کتاب آفرینش و نظام کیهانی: غزالی و ابن‌سینا[1] اثر ریچارد ام. فرانک، تأثیرپذیری غزالی از ابن‌سینا و رویگردانی او از سنت اشاعره، به نمایش گذاشته می‌شود.غزالی در دیدگاه رایج، به‌خصوص در میان شرق‌شناسان، مشهور به متکلمی اشعری‌مسلک و معاند با فلسفه است. در بیست‌وچند سال اخیر بازخوانی جدیدی در آثار غزالی صورت گرفته که موجب تغییر نگرش دیدگاه سنتی دربارة او شده و این بازخوانی تا حد زیادی به دنبال تحقیقات فرانک صورت پذیرفته است. فرانک در کتاب خود با تحلیل متونی کلیدی در آثار گوناگون غزالی، برخلاف دیدگاه رایج پیش می‌رود و به نتایج مهمی دربارة دیدگاه‌های مختلف غزالی می‌رسد که ازجملة آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: معرفی جهان به‌عنوان سلسله‌ای مبتنی بر روابط علّی، بیان نظریه‌ای مشابه نظریة فیض ابن‌سینا، قائل‌بودن به فاعلیتِ باواسطه و غیرمستقیم خدا در عالم، ضرورت و وجوب آفرینش عالم، نزدیکی موضع غزالی و ابن‌سینا در مسئلة حدوث و قدم عالم. بر مبنای نظر فرانک، بسیاری از نظرهایی که غزالی آنها را رد کرده، در مقایسه با نظرهایی که در آنها از ابن‌سینا پیروی کرده، بی‌اهمیت بوده است و دیدگاه‌های وی بیش از آنکه متأثر از اشاعره باشد، دیدگاه‌هایی سینوی به شمار می‌آید.در پژوهش حاضر با رجوع به سایر آثار فرانک ودیگر غزالی‌شناسان و نیز آثار گوناگون غزالی و ابن‌سینا و بیان آرای ایشان، تلاش شده است تا خواننده با دیدگاه‌های غزالی‌شناسان جدید و نیز نظر فرانک در کتاب مذکور آشنا شود و تا اندازه‌ای دربارة آنها به داوری بپردازد؛ ضمن اینکه کوشش شده است که نسبت به نظرگاه آنان نیز ارزیابی‌ای صورت گیرد. [1]- Creation and the Cosmic System: Al-Ghazali & Avicenna | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آفرینشِ و نظام کیهانی؛ ابن‌سینا؛ اشاعره؛ ریچارد اِم. فرانک؛ غزالی؛ نظام علی معلولی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Extend of Al-Ghazali's Influence from Avicenna On the Issue of Creation According to Creation and the Cosmic System: Al-Ghazali & Avicenna | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Shekoofeh Maneshi1؛ Mitra Poursina2؛ Minoo Hojjat3 | ||
| 1Graduate of Islamic Philosophy and Theology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. | ||
| 2Associate professor, Department of Islamic Philosophy, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. | ||
| 3Assistant professor, Department of Philosophy, Iranian Research Institute of Philosophy, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Based on Richard Frank's book, Creation and the Cosmic System: Al-Ghazali & Avicenna, this article examines some topics on the creation of the universe and al-Ghazali's thought about them and proposes that al-Ghazali has been affected by Avicenna and has detached himself from the Ash'arite tradition. In the popular view, especially among orientalists, Al-Ghazali is known as an Ash'arite theologian who is opposed to philosophy. In the last twenty years, a new re-reading of Al-Ghazali's works, being largely based on Frank's researches, has taken place and changed the traditional view of him. By analyzing key texts in al-Ghazali's various works, Frank goes against the common view and reaches important conclusions about al-Ghazali's various views in his book, among which are the following: Introducing the world as a series depended on causal relations, proposing a theory which is similar to Avicenna's emanation theory, asserting the direct and indirect activity of God in the universe, the necessity of the creation of the world, and the closeness of the position of al-Ghazali and Avicenna in the issue of the temporality or eternity of the world. According to Frank, many of the views that al-Ghazali rejected were insignificant compared to the views in which he followed Avicenna and it can be said that his views, more than being influenced by the Ash'arites, are Avicennian. In the present study, by referring to Frank's other works and other works of the scholars of al-Ghazali, as well as various works of al-Ghazali and Avicenna and expressing their views, an attempt has been made to acquaint the reader with the views of the new scholars of al-Ghazali as well as Frank's views in the book, and to be able to judge them to some extent; at the same time, an attempt has been made to provide an assessment of their point of view. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Creation and the Cosmic System, Avicenna, Ashʿarites, Richard M. Frank, Al-Ghazali, Cause - Effect system | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم آزادی، زهره(1390)، بررسی کلام فلسفی در اندیشه‌ی غزالی با نگاهی به کتاب کلام فلسفی غزالی، پایان‌نامه دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. ابراهیمی دینانی، غلامحسین(1383)، منطق و معرفت در نظر غزالی. تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ سوم. ــــــــــــــ(1387)، «منطق و معرفت در نظر غزالی»، مجموعه مقالات غزالی‌پژوهی، سید هدایت جلیلی، تهران، خانه کتاب، ص765ـ768. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله(1892م). الاشارات و التنبیهات. ویرایش ج. فورگت، لیدن، انتشارات بریل. ــــــــــــــ(1353)، رساله العرشیه در مجموعه رسائل الشیخ الرئیس، حیدرآباد، بی‌نا. ــــــــــــــ(1404هـ)، شفاء الهیات، راجعه و قدم له ابراهیم مدکور، تحقیق الأب قنواتی، سعید زاید، قاهره، الهیئه العامه لشئون المطابع الامیریه، قم، منشورات مکتبه آیه الله العظمی المرعشی النجفی. اجتهادیان، حسین(1393)، بازشناسی و تبیین عناصر عرفانی ـ فلسفی نبوت در اندیشه غزالی با توجه به تحقیقات بیست ساله اخیر در غرب. پایان‌نامه دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. اشعری، ابوالحسن علی بن اسماعیل(1955م)، اللّمع فی الرد علی اهل الزیغ و البدع، تصحیح حموده غرابه، قاهره، المکتبه الازهریه للتراث. ــــــــــــــ(1364)، النجاه، ویرایش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. ابن‌فورک، ابوبکر(1987م)، مجرد مقالات الشیخ ابی‌الحسن الاشعری، ویرایش دانیل ژیماره، بیروت، دارالمشرق. پورسینا، زهرا(1396)، تأثیر گناه بر معرفت با تکیه بر آرای امام محمد غزالی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. جوینی، ابوالمعالی عبدالملک بن عبدالله(بی‌تا)، الارشاد الی قواطع الادله فی اصول الاعتقاد، تحقیق عمیرات زکریا، بیروت: دارالکتب العلمیه. غزالی، ابوحامد محمد(1957م)، احیاء علوم الدین، مقدمه عبدالرحمن بدوی. قاهره، کریاطه فوترا. ــــــــــــــ(1386)، احیاء علوم الدین (ج4)، ترجمه مؤیدالدین محمد خوارزمی، به کوشش حسین خدیو جم. تهران، انتشارات علمی فرهنگی، چاپ ششم. ــــــــــــــ(1949م)، الجام العوام عن علم الکلام، در حاشیة کتاب انسان کامل، اثر عبدالکریم جیلی. قاهره، مؤسسه الحلبی و شرکاه. ــــــــــــــ(1962م)، الاقتصاد فی الاعتقاد. مقدمه ابراهیم آکاه چوبوقچی و حسین آتای. آنکارا، مکتبه نور. ــــــــــــــ(1927م)، تهافت الفلاسفه، ویرایش موریس بویژ، بیروت، انتشارات کاتولیک. ــــــــــــــ(1964م)، مشکاه الانوار، مقدمه دکتر ابوالعلاء عفیفی، مصر، المکتبه العربیه التراث. ــــــــــــــ(1993م)، معیار العلم فی فن المنطق، شارح علی بومحلم، بیروت، دار و مکتبه الهلال. ــــــــــــــ(1982م)، المقصد الأسنی فی شرح اسماء الله الحسنی، ویرایش فضله شحاده، بیروت، دارالمشرق. Frank, Richard M.(1987-89), Al-Ghazali’s use of Avicenna’s Philosophy, Revue des etudes islamiques, v.55-57, p.271-285. ــــــــــــــ (1992), Creation and the Cosmic System: Al-Ghazali and Avicenna, Heidelberge, Carl Winter Universitatsverlag. Griffel, Frank(2009), Al-Ghazali’s Philosophical Theology, England, Oxford University Press. Treiger, Alexander(2012), Inspired Knowledge in Islamic Thought, Al-Ghazali’s Theory of Mystical Cognition and its Avicennian Foundation, Routledge. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 551 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 292 |
||