اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,219,612 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,598 |
بررسی مقایسه‌ای معیارشناسی خردمندی در روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام با دستاوردهای روان‌شناختی | ||
| علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
| مقاله 3، دوره 9، شماره 16، فروردین 1400، صفحه 53-81 اصل مقاله (708.58 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/edus.2021.240564.1444 | ||
| نویسندگان | ||
| فریناز موحد* 1؛ خدیجه ابوالمعالی الحسینی2؛ فریبرز باقری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری گروه روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران | ||
| 2دانشیار گروه روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران | ||
| 3دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف از پژوهش حاضر، بررسی معیارهای خردمندی در روایات اهل‌بیت- علیهم السلام- و روش تحقیق ازنوع کیفی با رویکرد تحلیل محتوای عرفی است. جامعۀ آماری پژوهش، همۀ روایات کتب اربعه و مصادر بحار الانوار را شامل می شود. برای نمونه گیری، از روش هدفمند و برای تحلیل داده‌ها از توصیف، مقایسه، مقوله‌بندی و مفهوم‌سازی استفاده کرده ایم. یافته‌ها نشان می دهند مؤلفه‌های خردمندی ازدیدگاه اهل‌بیت- علیهم السلام- مجموعه‌ای از ویژگی‌های درون فردی (هفت کد نظری و 47 کد اساسی)، بین فردی (شش کد نظری و 35 کد اساسی)، در ارتباط با دنیا و آخرت (دو کد نظری و چهار کد اساسی) و در ارتباط با معبود (چهار کد نظری و هفده کد اساسی) بودند. کثرت کدهای نظری درون فردی و بین فردی، بیانگر اهمیت اخلاق و ارتباطات انسانی ازنظر اهل‌بیت- علیهم السلام- است. علاوه بر منابع یادشده، سی مقاله و کتاب تخصصی مرتبط با مبحث خرد درحوزۀ روانشناسی (تألیف شده از سال 1990 تا سال 2020) بررسی و کدگذاری باز، محوری و انتخابی شده است. یافته‌های پژوهش نشان می دهد مؤلفه‌های خردمندی ازدیدگاه روانشناسان، مجموعه‌ای از ویژگی‌های درون فردی (سه کد نظری و نُه کد اساسی)، بین فردی (چهار کد نظری و 35 کد اساسی) و در ارتباط با اجتماع (سه کد نظری و چهار کد اساسی) بوده است. درنهایت، این دو دیدگاه را با هم مقایسه کرده و نتیجه گرفته ایم بین معیارهای خردمندی در دو دیدگاه، رابطۀ عموم و خصوص من وجه وجود دارد و این دو معیار، دارای نقاط اشتراک و افتراق هستند. در هردوی آنها ارزش ها درنظر گرفته شده است؛ هرچند آنها در مبدأ و مبنای ارزش ها و مصداق هایشان تفاوت‌هایی دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خرد؛ عقل؛ روایات؛ دستاوردهای روان‌شناختی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparative study of the criteria of wisdom in the narrations of Ahl al-Bayt (as) with the achievements of psychology | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Farinaz Movahhed1؛ Khadijeh Abolmaali Alhosseini2؛ Fariborz Bagheri3 | ||
| 1PhD student in Psychology, Azad University. | ||
| 2Associate Professor of Educational Psychology of Islamic Azad University | ||
| 3Associate Professor of the Department of Psychology, Azad University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The purpose of the present study is to investigate the criteria of wisdom in the narrations of the ahl al-Bayt (as) and the method of qualitative research with the approach of customary content analysis. The statistical population of the study includes all the narrations of the four books and the sources of Bihar al-Anwar. For sampling, we have used purposeful method and for data analysis, we have used description, comparison, categorization and conceptualization. Findings show that the components of wisdom from the point of view of ahl al-Bayt (as) - a set of intra-individual characteristics (seven theoretical codes and 47 basic codes), interpersonal (six theoretical codes and 35 basic codes), in relation to this world and the other world (two Theoretical code and four basic codes) and related to the deity (four theoretical codes and seventeen basic codes). The multiplicity of intra-individual and interpersonal theoretical codes indicates the importance of morality and human relations from the point of view of the ahl al-Bayt (as). In addition to the mentioned sources, thirty specialized articles and books related to micro-topics in the field of psychology (authored from 1990 to 2020) have been reviewed and coded openly, centrally and selectively. Findings show that the components of wisdom from the perspective of psychologists are a set of intrinsic characteristics (three theoretical codes and nine basic codes), interpersonal (four theoretical codes and 35 basic codes) and in relation to society (three theoretical codes). And four basic codes). Finally, we compare these two perspectives and conclude that there is a general and specific relationship between the criteria of wisdom in the two perspectives, and these two criteria have similarities and differences. In both of them, values are considered; However, they differ in the origin and basis of their values and examples. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Wisdom, narratives, psychological achievements | ||
| مراجع | ||
|
نهج البلاغه (1414ق). (محمد بن حسین رضی، مترجم). (چاپ 1). قم: هجرت.
آنطوان، الیاس (1376). القاموس العصرى. تهران: امیرکبیر.
ابنشعبۀ حرانى، حسن بن على (1404ق). تحف العقول (چاپ 2). قم: جامعۀ مدرسین.
ابنطاووس، على بن موسى (1375). کشف المحجة لثمرة المهجة. قم: بوستان کتاب.
ابنمنظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب (چاپ 3). بیروت: دار صادر.
اتکینسون، هیلگارد ارنست (1381). زمینۀ روانشناسی (محمدنقی براهنی، مترجم) (چاپ 10). تهران: رشد.
اربلی، على بن عیسى (1381ق). کشف الغمة فی معرفة الأئمة. تبریز: بنی‌هاشمی.
اسعدی، سمانه؛ امیری، شعله؛ مولوی، حسین؛ و باقری نوعپرست، خسرو (1392). معرفی مفهوم خردمندی در روانشناسی و کاربردهای آموزشی آن. فصلنامۀ رویکردهای نوین آموزشی، 1، 1-28.برقی، احمد بن محمد (1371ق). المحاسن. قم: دار الکتب الاسلامیة.
برن، اریک (1399). ... (اسماعیل فصیح، مترجم). تهران: نشر نو.
بنی‌هاشمی، محمد (1398). کتاب عقل. تهران: نشر منیر.
تمیمى آمدى، عبدالواحد بن محمد (1410ق). غرر الحکم و درر الکلم (چاپ 2). قم: دار الکتاب الإسلامی.
چراغی، فرشته؛ کدیور، پروین؛ عسگری، علی؛ و فرزاد، ولیالله (1394). مفهوم خِرَد برپایۀ دو رویکرد نظری متفاوت: یک همبستگی بنیادی. تازههای علوم شناختی، ۱۷(۳)، ۴۷-۵۴.
حلوانى، حسین بن محمد (1408ق). نزهة الناظر و تنبیه الخاطر. قم: مدرسة الإمام المهدی (عج).
دیالمه، نیکو (1392). خردورزی در هندسۀ معرفتی تفسیر سورۀ حجرات. فصلنامۀ علمی- پژوهشی مطالعات تفسیری، 4(14).
راوندى کاشانى، فضلالله بن على (بیتا). النوادر (چاپ 1). قم: دار الکتاب.
سند تحول بنیادین (1390). دبیرخانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی وزارت آموزشوپرورش- شورای عالی آموزشوپرورش.
شریفی، حسن پاشا (1376). نظریه و کاربرد آزمونهای هوش و شخصیت. تهران: سخن.
شعیری، محمد بن محمد (بیتا). جامع الاخبار. نجف: مطبعة حیدریة.
شهید اول، محمد بن مکى (1379). الدرّة الباهرة من الأصداف الطاهرة. قم: زائر.
شهید ثانى، زینالدین بن على (1409ق). منیة المرید. قم: مکتب الإعلام الإسلامی.
صدوق، محمد بن على (1362). الأمالی. قم: کتابخانۀ اسلامیه.
صدوق، محمد بن على (1362ق). الخصال (چاپ 1). قم: جامعۀ مدرسین.
صدوق، محمد بن على (1378). عیون أخبار الرضا علیه السلام (چاپ 1). تهران: نشر جهان.
صدوق، محمد بن على (1385). علل الشرائع (چاپ 1). قم: کتابفروشى داورى.
صدوق، محمد بن على (1398ق). التوحید (چاپ 1). قم: جامعۀ مدرسین.
صدوق، محمد بن على (1413ق). من لا یحضره الفقیه. قم: جامعۀ مدرسین.
طبرسی، حسن بن فضل (1370). مکارم الأخلاق (چاپ 4). قم: شریف رضى.
طوسی، محمد بن حسن (1414ق). الأمالی. قم: دار الثقافة.
عسکری، حسن بن عبدالله (1400ق). الفروق فی اللغة (چاپ 1). بیروت: دار الآفاق الجدیدة.
علامه حلى، حسن بن یوسف بن مطهر (1411ق). کشف الیقین فی فضائل أمیر المؤمنین علیه السلام. تهران: وزارت ارشاد.
فتال نیشابوری، محمد بن احمد (1375). روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (چاپ 1). قم: رضى.
قرطبی، محمد بن احمد (1407ق). الجامع لأحکام القرآن. بیروت: دار الفکر.
قطبالدین راوندى؛ و سعید بن هبةالله (1407ق). الدعوات (چاپ 1). قم: مدرسۀ امام مهدی (عجّل الله تعالى فرجه الشریف).
کراجکى، محمد بن على (1410ق). کنز الفوائد (چاپ 1). قم: دار الذخائر.
کراسول، جان دبلیو.؛ و کلارک، پلانو (1398). روش‌های پژوهش کیفی. تهران: نشر بژایم.
کردنوقابی، رسول (1396). روانشناسی خِرَد. تهران: ارجمند.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: الإسلامیه.
گراث، گری؛ و مارنات (1375). راهنمای سنجش روانی (حسن پاشا شریفی و محمدرضا نیک‌خو، مترجمان) (چاپ 2). تهران: رشد.
گیج، ال. نیت؛ و برلاینر، سی. دیوید (1374). روانشناسی تربیتی (غلامرضا خوینژاد، مترجم). مشهد: مؤسسۀ انتشارات حکیم فردوسی.
لیثی واسطی، على بن محمد (1376). عیون الحکم و المواعظ. قم: دار الحدیث.
مفضل بن عمر (بىتا). توحید المفضل. قم: داورى.
مفید، محمد بن محمد (1413ق). الأمالی. قم: کنگرۀ شیخ مفید.
Ardelt, M.; and Jeste, D. V. (2016). Wisdom and Hard Times: The Ameliorating Effect of Wisdom on the Negative Association between Adverse Life Events and Well-Being. The Journals of Gerontology. Series B.Glück, Judith (2017). Measuring Wisdom: Existing Approaches, Continuing Challenges, and New Developments, Journals of Gerontology: Psychological Sciences, Series B. Kazdin, E. Alan (2000). Encyclopedia of Psychology. New York: American Psychology Association. Kunzmann, Ute.(2019). Performance-Based Measures of Wisdom. Cambridge University Press. 277-296.Masood Nawaz Kalyar, Hadiqa Kalyar (2018). Provocateurs of Creative Performance: Examining the Roles of Wisdom Character Strengths and Stress. Personnel Review, 47(2), 334-352. Zacher, H.; and Staudinger, U. (2018). Wisdom and Well-Being. In: E. Diener, S. Oishi and L. Tay (Eds.). Handbook of Well-Being. Noba Scholar Handbook Series: Subjective Well-Being. Salt Lake City. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 360 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 393 |
||