ناصری, مرضیه, داداشنژاد دلشاد, داود, براتی, مرتضی. (1400). تحلیلی بر مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و قوانین کیفری ایران. دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 22(1), 115-154. doi: 10.30497/law.2021.14756.2776
مرضیه ناصری; داود داداشنژاد دلشاد; مرتضی براتی. "تحلیلی بر مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و قوانین کیفری ایران". دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 22, 1, 1400, 115-154. doi: 10.30497/law.2021.14756.2776
ناصری, مرضیه, داداشنژاد دلشاد, داود, براتی, مرتضی. (1400). 'تحلیلی بر مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و قوانین کیفری ایران', دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 22(1), pp. 115-154. doi: 10.30497/law.2021.14756.2776
ناصری, مرضیه, داداشنژاد دلشاد, داود, براتی, مرتضی. تحلیلی بر مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و قوانین کیفری ایران. دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 1400; 22(1): 115-154. doi: 10.30497/law.2021.14756.2776
تحلیلی بر مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و قوانین کیفری ایران
1دانشجوی دکتری فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی دامغان، دامغان، ایران.
2استادیار دانشگاه آزاد اسلامی دامغان، دامغان، ایران
3استادیار دانشگاه آزاد اسلامی دامغان، دامغان، ایران.
چکیده
براساس قانون مجازات اسلامی و دیدگاه حقوقدانان مجازاتها به سه دسته تقسیم میشوند. مجازات اصلی مجازاتی است که قانون برای هر جرمی در نظر گرفته و باید در حکم دادگاه قید شود. مجازات تکمیلی که عمدتاً به صورت اختیاری است. بدین نحو که در صورت عدم کفایت مجازات اصلی مجرم را به مجازات تکمیلی محکوم مینماید. مجازات تبعی که این مجازاتها به تبع مجازات اصلی درمورد مرتکب اعمال میگردد و در دادنامه قید نمیشود و قاضی در اعمال مجازات تبعی دخالتی ندارد و این قانونگذار است که در برخی موارد و محکومیتها قائل به اعمال مجازات تبعی میباشد. از منظر قانون مجازات اسلامی برای اعمال مجازات تبعی علاوه بر قطعی بودن محکومیت کیفری اجرای آن نیز شرط میباشد. به عبارت دیگر اعمال مجازات تبعی پس از اجرای مجازات اصلی در جرایم عمدی میباشد. مجازات تبعی برگرفته از حقوق عرفی است و در فقه جزایی اسلام و حقوق کیفری آن بابی تحت عنوان مجازات تبعی پیشبینی نشده است. اما در کتب فقه جزا در برخی از جرایم شرعی علاوه بر مجازات اصلی به مجازات تبعی نیز پرداخته است که محرومیت از ارث و محرومیتهای ناشی از ارتداد از جمله اهمّ مصادیق خاص مجازات تبعی درنظر گرفته شده است که مقاله مورد نظر به بررسی مجازات تبعی ارتداد از دیدگاه فقه اسلام و نظام جزایی ایران میپردازد.
1Student of Islamic Jurisprudence and Islamic Law, Islamic Azad University, Damghan Branch
2Assistant Professor of Islamic Azad University of Damghan, Damghan, Iran
چکیده [English]
According to the Islamic Penal Code and the jurists' point of view, the penalties are divided into three categories: 1. The main punishment is the punishment provided by law for any offense and must be stated in a court order. 2. Supplementary punishment, which is mainly optional. In such a way that in the case of inadequacy, it will punish the offender with additional punishment. 3. Subordinate punishment. These penalties are applied in accordance with the main punishment for the offender and are not stated in the lawsuit and the judge is not involved in the application of the subordinate punishment. This is the legislator who in some cases and convictions applies the subordinate punishment. From the point of view of the Islamic Penal Code for the application of the subordinate punishment, in addition to the definite criminal conviction, it is also a condition for its execution. In other words, the punishment is subordinate to the punishment after the main punishment has been committed in deliberate crime. Subsidiary punishment is derived from customary law and is not provided for in the penal jurisprudence of Islam and its criminal law as subsidiary punishment. However, in some penal jurisprudence books, in addition to the main punishment, it has also dealt with subordinate punishment, including deprivation of inheritance and deprivation of apostasy, including the importance of specific instances of subordinate punishment. Islamic jurisprudence and the penal system of Iran.
کلیدواژهها [English]
Subordinate Punishment, Legislative Background in Subordinate Punishment, Subordinate Punishment in Islamic Jurisprudence, Principles of Subordinate Punishment, The Concept of Apostasy, Apostasy in Islamic Jurisprudence
راغب اصفهانی، حسین ابن محمد (1365). المفردات فی الفریب القرآن. قم: جامعه مدرسین.
رهامی، محسن (1380). «ماهیت آثار و مبانی شرعی مجازات محرومیت از حقوق اجتماعی». مجله مجتمع آموزش عالی قم، سال سوم، (11).
شافعی، محمد بن ادریس ( 1415ق) الام. بیروت: دارالفکر.
شکوری نجفی، احمد ( 1359). بررسی تطبیقی کیفرهای تبعی و تکمیلی در حقوق ایران و فرانسه. (رساله دکترای حقوق کیفری و جرمشناسی)، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
شهری، غلامرضا (1372). نظریات اداره حقوقی قوه قضائیه در زمینه مسائل کیفری. تهران: انتشارات روزنامه رسمی.
شهید ثانی، زینالدین بن علی (1410ق). الروضه البهیه فی شرح اللّمعه الدّمشقیّه. قم: المکبته العلمیه الاسلامیه.
شهید ثانی، زینالدین بن علی (1342). الروضه البهیّه فی شرح اللّمعه الدّمشقیّه. بیروت: دارالعلم الاسلامی.
شیرازی فیروز آبادی، ابراهیم بن علی ( 1385ق). المهذب فی فقه الامام شافعی. مصر: انتشارات مصطفی البانی.
صاحب جواهر، محمدحسن (1370). جواهرالکلام فی شرایع الاسلام. قم: صدرا.
صادقی، میر محمد (1378). حقوق جزای اختصاصی. تهران: میزان.
صانعی، پرویز (1374). حقوق جزای عمومی. تهران: گنج دانش.
صبحی، صالح (1373). الاسلام و مستقبل الحضاره. بیروت، دارقتیبه
صرامی، سیفالله (1382). احکام مرند از دیدگاه اسلام و حقوق بشر. تهران: میزان.
صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1364). تهران: مجلس شورای اسلامی.
طائی، یحیی (1381). التعزیر فی فقه اسلامی. قم: بوستان کتاب
طوسی، محمد بن حسن (1370). المبسوط فی فقه امامیه. تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء آثار الجعفریه.
طوسی، محمد بن حسن (1411ق). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی. قم: قدس.
عمید زنجانی، عباسعلی ( 1386). قواعد فقه بخش حقوق عمومی. تهران: سمت و مؤسسه مطالعات و تحقیقات علوم اسلامی.