اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,098 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,966 |
واکاوی تربیت زیست‌محیطی مبتنیبر آموزه‌های قرآنی | ||
| علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
| مقاله 2، دوره 9، شماره 17، بهمن 1400، صفحه 33-64 اصل مقاله (814.85 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/esi.2021.241149.1471 | ||
| نویسندگان | ||
| منیژه ارباب سیر1؛ حسنعلی بختیار نصرآبادی* 2؛ جهانبخش رحمانی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفۀ تعلیموتربیت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران. | ||
| 2استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران . | ||
| 3استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف از پژوهش حاضر، بررسی دیدگاه قرآن دربارۀ محیط زیست به منظور تدوین یک الگوی تربیت زیست محیطی است. پژوهش حاضر ازنوع کیفی است و در آن، با استفاده از نمونۀ هدفمند، ابتدا ازمنظر قرآن و تفاسیر معتبر، به موضوع محیط زیست پرداخته و به نتایجی دست یافته ایم که مشتمل بر این اصول هستند: اصل اندیشه ورزی برای دستیابی به نگرشی آیت‌بین دربارۀ پدیده های جهان طبیعت، اصل برقراری پیوند فطری با جهان طبیعت برای درک غایتمندی آن، اصل تقویت حس مسئولیت پذیری دربرابر اجازۀ تسخیر در طبیعت، اصل ذکر نعمت طبیعت برای تقویت حس شاکربودن درقبال نعمتها و اصل تقویت بینش کلنگر درراستای بهره برداری عادلانه از طبیعت؛ بنابراین، تأسی به چنین الگویی با ایجاد نگرش صحیح در فراگیران دربارۀ محیط زیست، موجب رشد عواطف و احساسات انسانی درخصوص دیگر موجودات زنده در همسویی با فطرت الهی می‌شود و با تقویت اراده برای آبادانی محیط زیست و صیانت از آن، انسان هایی صالح و هماهنگ با نظام طبیعت را تربیت می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ تربیت؛ انسان؛ محیط‌زیست | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of environmental education based on Quranic teachings | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Manizheh Arbabsiar1؛ Hasanali Bakhtiar Nasr Abadi2؛ Jahanbakhsh Rahmani3 | ||
| 1PhD student of philosophy of education, Isalamic Azad university of Isfsahan (khorasgan), Isfahan, Iran. | ||
| 2Professor of the Department of Educational sciences, Isfahan University, Isfahan, Iran . | ||
| 3Assistant Professor of the Department of Educational Sciences, Isalamic Azad university of Isfsahan (khorasgan), Isfahan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The purpose of this study is to examine the Qur'an's view of the environment in order to develop an educational model. This is a qualitative research. In this study, the researcher first uses a purposeful sample of the Qur'an and valid interpretations of the subject of the environment, then extracts the results and findings from the perspective of the Qur'an by interpreting the environment and presents an educational model. In this study, according to the key role of the two elements of man and nature, their corresponding attributes are extracted from the Qur'an. Subsequently, five normative propositions and five realistic propositions are extracted. Pairs of normative-realist propositions corresponding to each other are then considered as the preconditions of a deductive argument, and five prescriptive propositions as educational principles are inferred from each of these conjugate propositions, which include: Of the world of nature, the principle of establishing an innate connection with the world of nature to understand its purpose, the principle of strengthening the sense of responsibility for allowing nature to conquer, the principle of mentioning the blessings of nature to strengthen the sense of gratitude towards it and the principle of strengthening holistic insight. Educational methods are proposed for the fair use of nature and, finally, for each of these principles. Therefore, it can be expected that the findings of the present study in the form of a proposed model based on practical teachings and methods, can lead to purposeful and responsible human occupation of nature and lead to land development and environmental protection, and also this model should be used by decision makers in the formal education systems of the country and also in the field of public culture. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Quran, education, human-kind, environment | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم (سید مهدی الهی قمشه‌ای، مترجم).
باقری، خسرو (1395). درآمدی بر فلسفۀ تعلیم وتربیت جمهوری اسلامی ایران (جلد 1) (چاپ 3). تهران: علمی و فرهنگی.
جصاص، احمد بن علی (1405ق). احکام القرآن (چاپ 1). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
جوادی آملی، عبدالله (1388). اسلام و محیط زیست (چاپ 5). قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1389). انسان از آغاز تا انجام. قم: اسراء.
داوودی، محمد؛ و وجدانی، فاطمه (1396). مبانی و اهداف تربیت زیست‌محیطی با تأکید بر اندیشۀ آیت‌الله جوادی آملی. مجلۀ اخلاق وحیانی، 5(2)، 5-29.
شاه‌ولی، منصور؛ و قاسمی، علی‌اصغر (1396). تبیین پارادایم توحیدی آموزش صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست. پژوهشهای اخلاقی، (4)، 1-18.
طاهرپور، محمدشریف؛ جاویدی، طاهره؛ باقری، خسرو؛ و نقی‌زاده، حسن (1395). مبانی، اصول و روشهای تربیت زیست محیطی ازدیدگاه اسلام. پژوهش در مسائل تعلیم وتربیت اسلامی، 24(30)، 55-87.
طباطبایی، سید محمدحسین (1374). ترجمۀ تفسیر المیزان (محمدباقر موسوی همدانی، مترجم). قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
طباطبایی، سید محمدحسین (1378). تفسیر المیزان (سید محمدباقر موسوی همدانی، مترجم). قم: بنیاد علمیه.
طباطبایی، سید محمدحسین (1379). ترجمۀ تفسیر المیزان (محمدباقر موسوی همدانی، مترجم). قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
طباطبایی، سید محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن (جلد 2) (چاپ 5). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
عابدی سروستانی، احمد؛ شاه‌ولی، منصور؛ و محقق داماد، سید مصطفی (1386). ماهیت و دیدگاههای اخلاق زیست محیطی با تأکید بر دیدگاه اسلامی. فصلنامۀ اخلاق در علوم و فناوری، (1 و 2)، 72-83.
فولتس، ریچارد؛ و عباس‌زاده، کاملیا (1396). جهانی‌شدن و محیط‌زیست‌گرایی اسلامی. نشریۀ حکمت و معرفت، 12(5)، 16-20.
قلندریان، ایمان؛ تقوایی، علی‌اکبر؛ و کامیار، مریم (1395). مطالعۀ تطبیقی رابطۀ انسان و محیط‌زیست در تفکر توسعۀ پایدار و تفکر اسلامی. مجلۀ پژوهشهای معماری اسلامی، 4(10)، 62-76.
محقق داماد، مصطفی (1380). الهیات محیط زیست. مجلۀ فرهنگستان علوم، 6(17)، 7-30.
محمدی، طاهره؛ و اذانی، مهر (1396). نگرش و اهمیت اسلام به محیط‌زیست. مجلۀ مطالعات علوم زیستی و زیست‌فناوری، 3(4)، 41-52.
محمودی، سیروس (1397). تحلیل محتوای کتابهای درسیِ هدیه‌های آسمانی دورۀ ابتدایی ازنظر توجه به اخلاق زیست محیطی. فصلنامۀ مسائل کاربردی تعلیموتربیت اسلامی، 3(3) پیاپی 8، 131-162.
مردانی، ایوب؛ مرعشی، سید منصور؛ صفایی مقدّم، مسعود؛ و هاشمی، سید جلال (1395). تحلیل مبانی دینی حفاظت از محیط‌زیست به عنوان یک هدف تربیتی. فصلنامۀ آموزش محیط‌زیست و توسعۀ پایدار، 4(3)، 56-67.
مکارم شیرازی، ناصر (1362). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مکارم شیرازی، ناصر؛ و جمعی از فضلا (1386). پیام قرآن (احمدعلی بابایی، تنظیم‌کننده). تهران: دار الکتب الإسلامیة.
نصر، حسین (1382). نیاز به علم مقدس (حسن میانداری، مترجم). بی‌جا: کتاب طه.
نصر، سید حسین؛ و رضایت، علی‌رضا (1396). اسلام، جهان اسلامی معاصر و بحران محیط‌زیست. نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت، 12(5)، 9-15.
نصر، طاهره؛ و سقاپور، حمید (1389). بررسی آرایه ها در معماری مسجد. مجلۀ ماهنامۀ دینی، فرهنگی، اجتماعی مسجد، (152-153) (90پیاپی).
نوبری، علی‌رضا (1399). جایگاه عدالت رفتاری در رابطۀ انسان و محیط‌زیست. نشریۀ آموزه های قرآنی، 17(32)، 219-238.
نوروزی، غلام‌رضا (1377). توسعۀ پایدار، جامعۀ روستایی ایران و آبخیزداری. مجلۀ جنگل و مرتع، (38 و 39) (41 پیاپی)، 82.
ولایی، عیسی (1388). اسلام و محیط‌زیست. قم: نشر اندیشۀ مولانا.
هاشمی علی‌آبادی، سید احمد (1398). تحلیل مسئولیتهای اخلاقی انسان در تعامل با محیط‌زیست با تکیه بر آیات قرآن کریم. نشریۀ پژوهشنامۀ علوم قرآنی، 10(39)، 92-109.
Al-Naki, K. (2004). How Do We Communicate Environmental Ethics? Reflections on Environmental Education from a Kuwaiti Perspective. International Research in Geographical Education, 13(2), 128-142. Hope, A. L.; and Jones, C. R. (2014). The Impact of Religious Faith on Attitudes to Environmental Issues and Carbon Capture and Storage (CCS) Technologies: A Mixed Methods Study. Technology in Society, 38, 48-59. Kamla, R.; Gallhofer, S.; and Haslam, J. (2006). Islam, Nature and Accounting: Islamic Principles and the Notion of Accounting for the Environment. In: Accounting Forum, 30(3), 245-265. Taylor and Francis. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 311 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 279 |
||