اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,080 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,958 |
تحلیل سندی روایات تفسیری شجرۀ ممنوعه و رابطه دلالی آن با اهل بیت (علیهم السلام) | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 10، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 29، مهر 1400، صفحه 223-253 اصل مقاله (500.19 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2021.240517.3248 | ||
| نویسندگان | ||
| زهره اهوارکی* 1؛ بی بی سادات رضی بهابادی2؛ علی محمدی آشنانی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در آیات مربوط به سکونت حضرت آدم(ع) و حوا در بهشت، خداوند آنها را از نزدیک شدن به درخت معینی، نهی می‌کند که مفسران فریقین، در مورد چیستی این درخت وجوه مختلفی را مطرح کرده‌اند. برخی مفسران شیعه، با استناد به سه روایت از معصومان، شجرۀ ممنوعه را با وجود اهل‌بیت(ع) مرتبط دانسته‌اند. راستی‌آزمایی این قول بسیار حائز اهمیت است چرا که در صورت صحت، می‌تواند دلالت آیاتی از قرآن را بر خلقت نوری اهل‌بیت(ع) به اثبات برساند. این پژوهش، با روش توصیفی- تحلیلی، روایات یادشده را از حیث سند و محتوا ارزیابی کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که لااقل یکی از این روایات، از اتقان سندی و متنی کافی برخوردار است. اما در سند دو روایت دیگر، خدشه‌هایی وجود دارد؛ با این حال، شواهدی از عقل، قرآن و روایات، موجبات مقبولیت آنها را فراهم آورده است. تحلیل محتوایی این روایات نیز بر این مطلب دلالت دارد که درخت ممنوعه، از میوه‌های مختلفی برخوردار بوده؛ لیکن در بین میوه‌ها، آنچه برای حضرت آدم(ع) و حوا جذابیّت داشته، علم محمد و آل محمد(ص) بوده است. مطابق این وجه، به نظر می‌رسد آیات شجرۀ ممنوعه، بر وجود نوری اهل‌بیت(ع) نیز اشارت دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| درخت ممنوعه؛ مخلوق اول؛ خلقت نوری؛ وجود پیشینی اهل‌بیت(ع)؛ علم اهل‌بیت(ع) | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Documentary Analysis of the Interpretive Narrations of the Forbidden Tree and its Semantic Relationship with the Ahl al-Bayt (PBUH) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zohre Ahvaraki1؛ BibiSadat Razi Behabadi2؛ Ali Mohammadi Ashnani3 | ||
| 1PhD student in Quran and Hadith, Alzahra University, Tehran, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Alzahra University, Tehran, Iran. | ||
| 3Assistant Professor, Holy Quran University of Science and Education, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| During Adam and Eve's stay in paradise, God forbade them from approaching a particular tree. Despite the clear Divine prohibition, they ate from that tree anyway. The essence and reality of this tree has long been disputed amongst the exegetes. In this regard, some exegetes, by citing three particular interpretive narrations, have related the forbidden tree to the Ahlulbayt (the Holy Prophet and his immaculate progeny). Indeed, analyzing this claim and assessing it's authenticity with regards to whether it is able to indicate and prove the pre-existence of the Ahlulbayt and the light creation through a verse of the Qur'ān posseses great importance. This essay, by using an analytical-descriptive method, will analyze the three aforementioned narrations with respect to their chains of narration, their content, and their acceptance in the eyes of the exegetes and it will reach this conclusion that the forbidden tree possessed many different fruits however, amongst all those fruits, that which was attractive to Adam, the teacher and the subject of prostration of the angles, was the knowledge of Prophet Muhammad and his progeny (peace be upon them all). The desire to reach the position and status of the Ahlulbayt was what prompted Adam and Eve to eat from the tree. The contextual proofs confirm the conclusion extracted from these narrations. The interpretations of these three narrations affirm that the Ahlulbayt existed before Adam and Adam witnessed them in the form of lights and souls (metaphysical existence). Therefore, in accordance with this, it can be deducted that the verses that speak of the forbidden tree along with the narrations that interpret them indicates the pre-existence of the Ahlulbayt. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The forbidden tree, the First Creation, the light creation, pre-existence of the Ahlulbayt (pbuh), the knowledge of the Ahlulbayt (pbuh) | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آلوسى، محمودبن عبدالله (1415ق)، روح المعانی، محقق: علی عبدالبارى عطیه، بیروت: دار الکتب العلمیة، چاپ اول.
ابن بابویه، محمد بن علی (1361ق)، معانی الاخبار، قم: جامعه المدرسین، چاپ اول.
ابن بابویه، محمد بن علی (1403ق)، الخصال، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم: النشر الاسلامی.
ابن بابویه، محمد بن علی (1404ق)، عیون اخبار الرضا، تحقیق حسین اعلمی، بیروت: مؤسسة الاعلمی.
ابن بابویه، محمد بن علی (1413ق)، من لایحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ابن بابویه، محمد بن علی (1417ق)، الامالی، قم: مؤسسه بعثت.
ابن طاووس، عبدالکریم (بی‌تا)، فرحة الغری، قم: انتشارات رضی.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، تحقیق جمال الدین میر دامادی، بیروت: دار الفکر.
ابوهلال عسکری، حسن بن عبدالله (1400ق)، الفروق فی اللغة، بیروت: دارالآفاق الجدیدة.
احمد بن حنبل (بی‌تا)، مسند احمد بن حنبل، بیروت: دار صادر.
استرآبادی، علی (1409ق)، تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، محقق حسین ولى، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة، چاپ اول.
اشکورى، محمد بن على (1373ق)، تفسیر شریف لاهیجى، مصحح: جلال الدین محدث، تهران: دفتر نشر داد، چاپ اول.
افندی، عبدالله (1401ق)، ریاض العلماء، تحقیق احمد حسینی، قم: چاپخانۀ خیام.
امام حسن عسکری(ع) (1409ق)، التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن بن علی العسکری علیهم السلام، قم: مدرسة الإمام المهدی(ع)، چاپ اول.
اهوارکی، زهره (1396ش)، حکمت تفاوت تعابیر در آیات مشابه قرآن کریم، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ دوم.
بحرانی، یوسف بن احمد (بی‌تا)، حدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، تحقیق محمد تقی ایروانی، قم: النشر الاسلامی.
بخاری (1401ق)، صحیح البخاری، بیروت: دارالفکر.
بروجردى، حسین (1416ق)، تفسیر الصراط المستقیم، تحقیق غلامرضا مولانا بروجردی، قم: انصاریان، چاپ اول.
بروجردى، محمدابراهیم (1366ش)، تفسیر جامع، تهران: کتابخانه صدر، چاپ ششم.
بغوى، حسین‌بن‌مسعود (1420ق)، تفسیر البغوى المسمى معالم التنزیل، محقق عبدالرزاق مهدی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول.
بلاغی، محمدجواد (بی‌تا)، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، بنیاد بعثت، قم: وجدانی، چاپ اول.
تفرشی، میرمصطفی (بی‌تا)، نقد الرجال، قم: انتشارات الرسول المصطفی.
توران، امداد (1396ش)، «تحلیل سند و محتوای دو حدیث رضوی در مورد خلقت نوری»، فرهنگ رضوی، دوره 5، شمارۀ 20.
جزایرى، نعمتالله بن عبدالله (1388ش)، عقود المرجان فی تفسیر القرآن، محقق: موسسه فرهنگى ضحى، قم: نور وحى، چاپ اول.
جوادی آملی، عبدالله (1380ش)، تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء، چاپ اول.
جوهری، اسماعیل‌بن حماد (1407ق)، الصحاح، تحقیق احمد عبدالغفور العطار، بیروت: دارالعلم، چاپ چهارم.
حاجی‌اسماعیلی، محمدرضا؛ مطیع، مهدی؛ حسینی، اعظم السادات(1390ش)، «داستان آفرینش و سرگذشت حضرت آدم(ع) در قرآن»، مطالعات قرآن و حدیث، دورۀ 5، شمارۀ 1.
حلی، حسن بن یوسف(1411ق)، رجال العلامة الحلی، قم: دار الذخائر.
حویزى، عبدعلى بن جمعه(1415ق)، تفسیر نورالثقلین، هاشم رسولی، قم: اسماعیلیان، چاپ چهارم.
خمینی، روح‌الله (1376ق)، مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایة، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ سوم.
خمینی، روح‌الله (1421ق)، کتاب البیع، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول.
خویی، ابوالقاسم (1413ق)، معجم رجال الحدیث، بی‌جا: مرکز النشر الثقافة الاسلامیة، چاپ پنجم.
خویی، ابوالقاسم (1430ق)، البیان فی تفسیر القرآن، قم: موسسة احیاء آثار الامام الخوئی، چاپ اول.
درویش، محی‌الدین (1415ق)، اعراب القرآن الکریم و بیانه، حمص: الارشاد.
دیلمی، حسن‌بن‌محمد (1428ق)، غرر الخبار و درر الآثار، تحقیق اسماعیل ضیغم، قم: دلیلنا.
راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد (1412ق)، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داوودی، بیروت: دار‌الشامیه، چاپ اول.
رحمتی، محمدکاظم (1382ش)، «تفسیر امام حسن عسکری(ع)»، دانشنامۀ جهان اسلام، تهران: بنیاد دائرة المعارف اسلامی، چاپ اول.
زبیدى، ماجدناصر (1428ق)، التیسیر فی التفسیر للقرآن بروایة أهل‌البیت، بیروت: دار المحجة البیضاء، چاپ اول.
سایت بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء، جوادی آملی، قابل دسترسی در تاریخ 10/12/1398.
سبحانی، جعفر (1423ق)، کلیات فی علم الرجال، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ پنجم.
سلطان علىشاه، سلطان محمد (1408ق)، بیان السعادة فی مقامات العبادة، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم.
سیوطى، عبدالرحمن بنابىبکر (1404ق)، <e | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 574 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 351 |
||