تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 506 |
تعداد مقالات | 4,368 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,092,101 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,097,296 |
تاریخگذاری اخبار نهی از بنای مسجد بر قبور | ||
مطالعات قرآن و حدیث | ||
مقاله 7، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 29، مهر 1400، صفحه 137-167 اصل مقاله (851.5 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2021.241075.3322 | ||
نویسندگان | ||
الهه شاه پسند* 1؛ فاطمه حسین زاده جعفری2 | ||
1استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران. | ||
2کارشناس ارشد تفسیر و علوم قرآن، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران. | ||
چکیده | ||
اخباری منقول از پیامبر اکرم(ص) وجود دارد که در مقام نهی از بنای مسجد بر قبور، به ریشهشناسی این عمل پرداخته و آن را به اقوام و پیروان ادیان گذشته بازمیگرداند. این اخبار تحریرهای متعددی دارد؛ براساس شباهتهای متنی و سندی، میتوان آنها را به شش دسته تقسیم کرد: 1- اخبار عایشه، 2- اخبار عایشه و ابنعباس، 3- اخبار ابن عباس، 4- اخبار ابوهریره، 5- اخبار ابن مسعود، و 6- اخبار ابوعبیدة بن جراح. این مقاله با استفاده از روش تحلیل اسناد-متن به تاریخگذاری این اخبار پرداخته و به این نتیجه رسیده است که صورت اصلی خبر که در مقام نهی از اتخاذ مسجد از قبور به عنوان یک ویژگی قومی و مذمّت این فعل است، در نیمۀ اول قرن اول رواج داشته است. گرچه میتوان گفت برخی از تحریرهایی که این فعل را یک ویژگی دینی جلوه داده و به لعن یهود و نصاری میپردازند در نیمۀ اول قرن اول ایجاد شدهاند و همزمانی آن با اخراج یهودیان از جزیرة العرب و یکسانسازی دین این منطقه نیز آن را تأیید میکند، اما قطعی است که روند گسترش تحریرهای اخیر نسبت به صورت اصلی خبر در گذر زمان سیر صعودی داشته و حتی در تحریرهای متأخرتر شاهد استفادۀ سیاسی از آن هستیم. | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخگذاری حدیث؛ تحلیل اسناد ـ متن؛ حلقه مشترک سند؛ نهی از بنای مسجد بر قبور | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Dating the Traditions of Prohibition of Building a Mosque on Graves | ||
نویسندگان [English] | ||
Elaheh Shahpasand1؛ Fatemeh Hosseinzadeh Jafare2 | ||
1Assistant Professor at University of Science and KnowlAssistant Professor, Holy Quran University and Sciences, Mashhad, Iran.edge of the Holy Quran | ||
2Master of Quran Interpretation and Sciences, University of Holy Quran Sciences and Education, Mashhad, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
There are traditions narrated from the Holy Prophet (PBUH) with the content of forbidding the construction of a mosque on graves, these traditions deal with the etymology of this practice and returns it to the tribes and followers of the previous religions. These traditions have several writings; based on textual and documentary similarities, they can be divided into six categories: 1- Traditions of Aisha, 2- Traditions of Aisha and Ibn Abbas, 3- Traditions of Ibn Abbas, 4- Traditions of Abu Hurairah, 5- Traditions of ibn Masud, and 6- Traditions of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah. The present article has dated these traditions using text-document analysis method. The present study has concluded that the main form of news was prevalent in the first half of the first century, which means forbidding the construction of a mosque on graves as an ethnic feature and condemning this act. However, it can be said that some of the writings that make this practice a religious feature and curse Jews and Christians were created in the first half of the first century. It coincides with the expulsion of the Jews from the Arabian Peninsula and the unification of the region's religion. The development of recent writings has definitely increased over time compared to the mainstream news, and even in later writings we see its political use. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Dating, analysis of documents-text, common circle, prohibition of building a mosque on graves | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
ابن ابی حاتم، عبدالرحمان بن محمد. (1271ق)، الجرح و التعدیل، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابن ابی شیبه، ابوبکر. (1409ق)، المصنف، محقق: کمال یوسف الحوت، ریاض: مکتبة الرشد.
ابن اسحاق، محمد. (1398ق)، السیرة، محقق: سهیل زکار، بیروت: دارالفکر.
ابن حبان، أبوحاتم محمد. (1393ق)، الثقات، حیدر آباد الدکن: دائرة المعارف العثمانیة.
ابن حبان، أبوحاتم محمد. (1414ق)، الصحیح، محقق: شعیب الأرنؤوط، بیروت: الرسالة.
ابن حبان، أبوحاتم محمد. (1417ق)، السیرة النبویة وأخبار الخلفاء، بیروت: الکتب الثقافیة.
ابن حجر عسقلانی. (1379ق)، فتح الباری شرح صحیح البخاری، بیروت: دارالمعرفة.
ابن حنبل، احمد. (1421ق)، المسند، محقق: شعیب الأرنؤوط و دیگران، بیجا: مؤسسۀ الرسالة.
ابن خلکان، احمد بن محمد. (1900م)، وفیات الأعیان، محقق: احسان عباس، بیروت: دار صادر.
ابن راهویه، اسحاق بن ابراهیم. (1412ق)، المسند، محقق: عبدالغفور بلوشی، مدینه: مکتبة الایمان.
ابن رجب، عبدالرحمن. (1417ق)، فتح الباری شرح صحیح البخاری، تحقیق: محمود عبدالمقصود و دیگران، مدینه: مکتبة الغربی الاثریة.
ابن سعد، محمّد بن منیع. (1414ق)، الطبقات الکبری متمم الصحابة، محقق: محمد سلمی، طائف، مکتبة الصدیق.
ابن سعد، محمّد بن منیع. (1968م)، الطبقات الکبری، محقق: احسان عباس، بیروت: دارصار.
ابن سعد، محمّد بن منیع. (1408ق)، الطبقات الکبری متمم التابعین، محقق: زیاد منصور، مدینه: مکتبة العلوم والحکم.
ابن سیده، علی بن اسماعیل (1421ق)، المحکم و المحیط الاعظم، محقق: عبدالحمید هنداوی، بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر. (1407ق)، البدایة و النهایة، بیجا: دارالفکر.
ابن منجویه، احمد بن علی. (1407ق)، رجال صحیح مسلم، محقق: عبدالله لیثی، بیروت: دارالمعرفة.
ابن منده، یحیی بن عبدالوهاب. (1417ق)، فتح الباب فی الکنی و الألقاب، محقق: ابوقتیبة نظر محمد فاریابی، ریاض: مکتبة الکوثر.
ابوعوانه، یعقوب بن اسحاق. (1419ق)، المستخرج، محقق: ایمن بن عارف الدمشقی، بیروت: دارالمعرفة.
ابونعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله. (1419ق)، معرفة الصحابة، محقق: عادل فرازی، ریاض: دار الوطن للنشر.
باجی، أبوالولید .(1406)، التعدیل و التجریح، محقق: أبولبابة حسین، ریاض: دار اللواء للنشر و التوزیع.
بخاری، محمد بن اسماعیل. (بیتا)، تاریخ الکبیر للبخاری بحواشی محمود خلیل، حیدر آباد الدکن: دائرة المعارف العثمانیة.
بخاری، محمد بن اسماعیل. (1422ق)، الصحیح، بیروت: دار طوق النجاة.
بزار، ابوبکر (1998م)، المسند، محقق: محفوظ زینالله و دیگران، مدینه: مکتبة العلوم والحکم.
بلاذری، احمد بن یحیی. (1417ق)، أنساب الأشراف، محقق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت: دارالفکر.
بیهقی، احمد بن حسین. (1410)، السنن الصغیر، محقق: عبد المعطی أمین قلعجی، کراتشی: جامعة الدراسات الاسلامیة.
بیهقی، احمد بن حسین. (1412)، معرفة السنن والآثار، محقق: عبدالمعطی أمین قلعجی، بیروت: دار قتیبة.
بیهقی، احمد بن حسین. (1424ق)، السنن الکبری، محقق: محمد عبدالقادر عطاء، بیروت: دارالکتب العلمیة.
جوهری، اسماعیل بن حماد. (1376ق)، الصحاح، محقق: احمد عبدالغفور عطار، بیروت: دارالکتب العلمیه.
خطیب بغدادی، احمد بن علی. (1422ق)، تاریخ بغداد، محقق: بشار عواد معروف، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
ذهبی، شمسالدین. (1405ق)، سیر اعلام النبلاء، محقق: شعیب ارناؤوط، بیجا: الرسالة.
ذهبی، شمسالدین. (2003م)، تاریخ الاسلام، محقق: بشار عواد معروف، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
سراج، عبدالله. (1423ق)، المسند، محقق: ارشاد الحق الاثری، فیصل آباد: ادارة العلوم الاثریة.
سراج، عبدالله. (1425ق)، الحدیث، محقق: حسین بن عکاشة، بیجا: الفاروق الحدیثة للطباعة والنشر.
شاهپسند، الهه؛ وحید نیا، آلاء (1397)، «تأثیر عقیدۀ مذکر انگاری قرآن بر قرائات هفتگانه»، دوفصلنامۀ مطالعات قرآن و حدیث، سال 11، شماره 22، صص134-111.
صنعانی، عبدالرزاق (1403ق)، المصنف، محقق: حبیب الرحمن أعظمی، بیروت: المکتب الاسلامی.
طبری، ابوجعفر(1387ق)، تاریخ الطبری، بیروت: دارالتراث.
طریحی، فخرالدین (1375ش)، مجمع البحرین، محقق: احمد حسینی اشکوری، تهران: مرتضوی.
عینی، بدرالدین (1348)، عمدة القاری شرح صحیح البخاری، بیروت: دار احیاء التراث العربی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 483 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 305 |