اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,279 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,146 |
اصل سنخیت در حکمت مشاء و تاثیر آن در رابطه هستی شناختی نفس و قوا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| مقاله 12، دوره 25، شماره 65، فروردین 1400، صفحه 261-284 اصل مقاله (563.79 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2021.241284.1536 | ||
| نویسنده | ||
| حسین پژوهنده* | ||
| دانش‌آموختۀ سطح چهارم فلسفه و کلام اسلامی، حوزۀ علمیۀ قم،قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مشائیون به وجودداشتن رابطۀ علّی ومعلولی فاعلی میان نفس انسانی و قوای آن معتقدند و قوا را دارای حیثیتی تعلّقی و انفکاک ناپذیر از نفس می دانند مطابق با مباحث کلان، علیت فاعلی، مقتضی سنخیت میان علت و معلول است که تنها درضمن نوعی خاص از سنخیت وجودی تحقق می یابد؛ زیرا سنخیت، مستلزم برتری فاعل های ایجادی بر معالیل آنها و بیانگر تشکیک وجودی میانشان است؛ پس رابطۀ علّی ومعلولی فاعلی میان نفس و قوا از این امر مستثنا نیست و نوع رابطۀ هستیشناختی میان آنها براساس اصلی ترین قواعد حکمت مشاء، یعنی اصل سنخیت، قابل شناسایی است. در این شناخت هرنوع کثرت و تباین عزلی محض میان نفس و قوا، یعنی تباین ماهوی و وجودی، مستلزم انکار قطعی رابطۀ علّی ومعلولی فاعلی میان آنهاست و ارتباط تکوینی و حیثیت تعلّقی انفکاک ناپذیر قوا از نفس را نقض میکند؛ پس انتساب علیت به نفس درضمن الفاظی مانند اصل، مبدأ و منبع به معنای هستی بخشی وجود عینی نفس نسبت به قوا و انتساب معلولیت به قوای نفس درضمن الفاظی همچون معالیل، فروع و توابع به معنای تحصّل یافتن وجود عینی قوا ازجانب نفس انسانی است و ممکن نیست قوایی که شعبه ها، فروع و لوازم علت فاعلی خود هستند، با واقعیت عینی آن بی نونت وجودی به تمام ذات داشته باشند؛ بنابراین، نفس در یک امر مشترک، مساوی با قوا یا فروتر از آنها نیست؛ بلکه برتری وجودی نفس انسانی بر قوای آن ضرورت دارد؛ به گونه ای که نفس، اصل باشد و قوا فروع و توابع آن باشند. درواقع، این الفاظ بر نوعی وحدت حقیقت و کثرت واقعیت نفس و قوا دلالت دارند که این حکما در آموزه های هستی شناختی نفس و قوا از آن سخن گفته اند و صدرا از این آموزه ها برای تأیید نظریۀ اتحاد نفس و قوا در حکمت متعالیه بهره برده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابن سینا؛ هستی شناختی؛ سنخیت؛ اتحاد؛ نفس؛ قوای نفس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Principle of Cognation in Peripatetic Philosophy and Its Effect on the Ontological Relationship of the Soul and Faculties | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hosein Pazhohandah | ||
| Graduate in Islamic Philosophy &Theology, fourth level of Qom seminary school, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Peripatetics believe in the existence of a causal relationship between the human soul and its faculties. They state that faculties and powers have a dependent and inseparable status of the soul. Generally speaking, causality needs the cognation of cause and effects, which is possible in the light of a certain kind of existential cognation. As cognation requires the superiority of creative agents over their effects and indicates the existential gradation between them. Therefore, the causal relationship between the soul and the faculties is not an exception, and the type of ontological relationship between them is based on the main rules of peripatetic philosophy. In this regard, any kinds of pure multiplicity and distinction between the soul and the faculties lead to a definite denial of the causal relationship between them and challenge the ontological and the inseparable connection between the soul and the faculties. So, this is the human soul that refers causality to the soul via the terms of principle, origin, source- in the sense of the existence of the objective aspect of the soul in relation to the faculties and addresses the effect to the faculties through the terms such as effect, sub-functions, and functions. This shows the acquisition of the objective existence of faculties by the human soul. Then, how is it possible that the faculties are known as the branches, sub-branches, and accessories of their actual cause share their existence with the objective reality of the cause? | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ibn Sina, Ontology, Cognation, Unity, Soul, Faculties of the soul | ||
| مراجع | ||
|
آشتیانى، سید جلالالدین (1376). هستى ازنظر فلسفه و عرفان (چاپ 3). قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزه.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدأ و المعاد (چاپ 1). تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامى.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1375). الإشارات و التنبیهات (چاپ 1). قم: نشر البلاغة.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1379). النجاة من الغرق فى بحر الضلالات (چاپ 2). تهران: دانشگاه تهران.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1400). رسائل ابنسینا. قم: بیدار.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-الف). التعلیقات. بیروت: مکتبة الاعلام الاسلامى.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-ب). الشفاء (الإلهیات) (سعید زاید، محقق). قم: مکتبة مرعشی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-ج). الشفاء (طبیعیات) (جلد 2 و 3) (سعید زاید، محقق). قم: مکتبة مرعشی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-د). الشفاء (المنطق) (سعید زاید، محقق). قم: مکتبة مرعشی.بهمنیار، ابنالمرزبان (1375). التحصیل (مرتضى مطهری، مصحح و تعلیقهنویس) (چاپ 2). تهران: دانشگاه تهران.
جوادی آملی، عبدالله (1386). رحیق مختوم: شرح حکمت متعالیه (حمید پارسانیا، تدوینکننده) (چاپ 3). قم: نشر اسراء.
حسنزادۀ آملى، حسن (1385). عیون مسائل النفس و سرح العیون فی شرح العیون (چاپ 2). تهران: امیرکبیر.
السبزوارى، ملاهادی (1360). التعلیقات علی الشواهد الربوبیة (چاپ 2). مشهد: المرکز الجامعی للنشر.
السبزوارى، ملاهادی (1369). شرح المنظومة (جلد 2 و 4) (چاپ 1). تهران: ناب.
السبزوارى، ملاهادی (1372). شرح الأسماء الحسنى (نجفقلى حبیبى، مصحح و محقق) (چاپ 1). تهران: دانشگاه تهران.
السبزوارى، ملاهادی (1981م). التعلیقة علی الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة العقلیة (جلد 8 و 9) (چاپ 3). بیروت: دار الإحیاء التراث.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1354). المبدأ و المعاد. تهران: انجمن حکمت و فلسفۀ ایران.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1363الف). المشاعر (چاپ 2). تهران: کتابخانۀ طهوری.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1363ب). مفاتیح الغیب (چاپ 1). تهران: مؤسسۀ تحقیقات فرهنگى.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981م). الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة العقلیة (جلد 1، 2، 8 و 9) (چاپ 3). بیروت: دار الإحیاء التراث.
عبودیت، عبدالرسول (1391). درآمدی بر نظام حکمت صدرایی (جلد 3) (چاپ 1). تهران: سمت؛ قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).فخر رازی، محمد بن عمر (1384). شرح الإشارات و التنبیهات (علیرضا نجفزاده، مقدمهنویس و مصحح) (جلد 1 و 2) (چاپ 1). تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
فخر رازی، محمد بن عمر (1411ق). المباحث المشرقیة فى علم الإلهیات و الطبیعیات (جلد 2) (چاپ 2). قم: بیدار.
قطبالدین الرازی، محمد بن محمد (1375). المحاکمات بین شرحى الإشارات (جلد 3) (چاپ 1). قم: نشر البلاغة.
الکاشانی، الفیض (1375). اصول المعارف (سید جلالالدین آشتیانى، تعلیقهنویس، مصحح و مقدمهنویس) (چاپ 3). قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه.کرد فیروزجایی، یارعلی (1393). حکمت مشاء (چاپ 1). قم: حکمت اسلامی.
مطهری، مرتضی (1368). مجموعۀ آثار (جلد 6). تهران- قم: صدرا.
نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (1375). شرح الإشارات و التنبیهات (جلد 2 و 3) (چاپ 1). قم: نشر البلاغة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 643 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 225 |
||