تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 506 |
تعداد مقالات | 4,365 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,082,067 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,089,471 |
سبک زندگی اسلامی در برنامه درسی دوره ابتدایی | ||
علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
مقاله 4، دوره 9، شماره 17، بهمن 1400، صفحه 93-133 اصل مقاله (1.21 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/esi.2022.242056.1499 | ||
نویسنده | ||
زهره کرمی* | ||
استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف از این مطالعه، عرضۀ الگویی مفهومی از تلفیق سبک زندگی اسلامی در برنامۀ درسی دورۀ ابتدایی و رویکرد پژوهش ازنوع استقرایی است. استراتژی پژوهش براساس هدف، ازنوع کاربردی و ازنظر نوع داده ها کیفی است که با روش تحلیل محتوا انجام شده است. این پژوهش ازنظر گردآوری داده ها ازنوع کتابخانه ای است که دادههای آن ازطریق سندکاوی و مطالعۀ اسناد و مدارک گرد آمدهاند. جامعۀ پژوهش، کتاب پانزدهجلدی الگوهای رفتاری امام علی (ع)، دانشنامۀ قرآن و حدیث (دورۀ شانزدهجلدی آنلاین)، و کتاب مفاتیح الحیاة را شامل میشود و بهمنظور نمونه گیری از شیوۀ هدفمند استفاده کردهایم. پایایی براساس ضریب توافق بین دو کدگذار با ضریب 75/. و اعتبار الگو نیز برمبنای درصد توافق بین متخصصان، 33/83 درصد بود. برای تحلیل داده ها از کدگذاریِ باز، محوری و انتخابی استفاده و براساس یافته های پژوهش، الگوی تلفیق سبک زندگی اسلامی در برنامۀ درسی دورۀ ابتدایی بهدست داده شد. این الگو دارای نُه مؤلفۀ اصلی (عبادی و اعتقادی، اخلاقی، تعلیمی و تربیتی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، مدیریتی، حقوقی، و سلامتی) و هشتاد مؤلفۀ فرعی است. خداشناسی، شناخت مباحث اعتقادی، ساده زیستی، خدمت به خلق، علم اندوزی، کسب دانش کاربردی، رفتار مناسب با مردم، تربیت سیاسی مردم، توجه به کسبوکار پاک و حلال، تشویق مردم به کار و تولید، مسئولیت پذیری، رعایت حقوق اجتماع و پرهیز از حرام خواری ازجمله مؤلفه های فرعیای هستند که متناسب با موضوع، ازطریق برنامۀ درسی قرآن، هدیه های آسمان، مطالعات اجتماعی، تفکر و پژوهش، کار و فناوری، ریاضیات و علوم تجربی میتوان به آنها دست یافت. تنظیم عناصر برنامۀ درسی، تجدیدنظر در محتوای فعلی و تنظیم محتوا در قالبهای مختلف، و اجرا و ارزشیابی برنامۀ درسی متناسب با سبک زندگی اسلامی از اقدامات نهایی در الگوی تلفیق سبک زندگی اسلامی در برنامۀ درسی دورۀ ابتدایی هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
سبک زندگی اسلامی؛ برنامۀ درسی اسلامی؛ مؤلفههای سبک زندگی اسلامی؛ دورۀ ابتدایی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Islamic lifestyle in elementary school curriculum | ||
نویسندگان [English] | ||
Zohreh Karami | ||
Assistant professor of the Department of Educational Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The purpose of this study is to present a conceptual model of integrating Islamic lifestyle in the elementary school curriculum. The research approach is inductive. The research strategy based on the target is applied type and in terms of the type of data it is a quality that has been done by the content analysis method. In terms of data collection, this research is a type of library research whose data has been collected through the study of documents. The research population included a 15-volume book on Imam Ali's behavioral patterns, a 16-volume online encyclopedia of the Qur'an and Hadith, and the book Mafatih al-Hayat. For sampling, targeted sampling was used. Reliability based on the coefficient of agreement between the two coders with a coefficient of 0.75 and the validity of the model based on the percentage of agreement between experts was 83.33%. Open, axial and selective coding was used to analyze the data. Based on the findings, the Model of integrating Islamic lifestyle in the elementary school curriculum was presented. This model has 9 main Components of worship and belief, moral, educational, social, political, economic, managerial, legal, and health and 80 sub-Components. Theology, knowledge of doctrinal issues, biological simplification, service to the people, gaining knowledge, acquiring practical knowledge, dealing appropriately with people, political education of people, paying attention to clean and lawful business, encouraging people to work and produce, responsibility, Observance of community rights, avoidance of haram eating, and etc include sub-Components that can be accessed through curriculum of Quran, gifts of the heavens, social studies, thinking and research, work and technology, mathematics, and the experimental sciences. Adjusting the elements of the curriculum, revising the current content and adjusting the content in different formats, Implementation and evaluation of the curriculum in accordance with the Islamic lifestyle is one of the final actions integrating of the Islamic lifestyle model into the elementary school curriculum. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Islamic lifestyle, Islamic curriculum, Islamic lifestyle components, elementary school | ||
مراجع | ||
ایراننژاد، پریسا؛ و منعمی، فاطمه (1396). نیازسنجی برنامۀ آموزشی براساس سبک زندگی اسلامی- ایرانی مقطع متوسطه. فصلنامۀ علمی تربیت اسلامی، 12(25)، 55-70.
تمیمی، عبدالواحد بن محمد (1383). گزیدۀ غرر الحکم و درر الکلم (نسخۀ آنلاین). قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
جوادی آملی، عبدالله (1391). مفاتیح الحیاة. قم: مرکز نشر اسراء.
حیدرپور، حسن؛ صادقزادۀ قمصری، علیرضا؛ و سجادی، سید مهدی (1397). تحلیل تطبیقی راهنمای برنامۀ درسی دین و زندگی دورۀ متوسطۀ دوم با مؤلفههای سبک زندگی اسلامی- ایرانی. مسائل کاربردی تعلیموتربیت اسلامی، ۳(۴)، 35-66.
دشتی، محمد (1380). الگوهای رفتاری امام علی (ع) (جلد 1 تا 15). تهران: سازمان تحقیقات خودکفایی نیروی مقاومت بسیج. نسخۀ آنلاین قابل دسترسی در: http://ketaab.iec-md.org.
شاکری، جلال؛ پرویزی فرد، علیاکبر؛ صادقی، خیرالله؛ و مرادی، رضا. (1385). ویژگیهای شخصیتی، استرس، شیوههای مقابله و نگرشهای مذهبی در افراد اقدامکننده به خودکشی. نشریۀ روانپژشکی و روانشناسی بالینی ایران، 46، 244-250.
شفیعپور مطلق، فرهاد؛ و تدین، مریم (1392). بررسی ابعاد پداگوژیکی اسلامیکردن برنامههای درسی دانشگاهی درحوزۀ علوم انسانی. مجلۀ دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 2(37)، 33-45.
طغیانی، مجتبی؛ کجباف، محمدباقر؛ و بهرامپور، مهدی (1392). رابطۀ سبک زندگی اسلامی با نگرشهای ناکارآمد در دانشجویان. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 14(4)، 35-43.
عنانپور خیرآبادی، مجید (1391). بررسی مبانی و شاخصهای سبک زندگی اسلامی در قرآن کریم. دوفصلنامۀ اسلام و علوم اجتماعی، 4(8)، 93-112.
قمری، محمد (1389). بررسی رابطة دینداری و میزان شادمانی دربین دانشجویان بهتفکیک جنسیت و وضیعت تأهل. روانشناسی و دین، 3(3)، 75-91.
کاویانی، محمد (1390). کمّیسازی و سنجش سبک زندگی اسلامی. نشریۀ روانشناسی و دین، 4(2)، 27-44.
کجباف، محمدباقر؛ سجادیان، پریناز؛ کاویانی، محمد؛ و انوری، حسن (1390). رابطۀ سبک زندگی اسلامی با شادکامی در رضایت از زندگی دانشجویان شهر اصفهان. نشریۀ روانشناسی و دین، 4(4)، 61-74.
کلانتری، ابراهیم؛ کلانتری، اسماعیل؛ و محمودی، فاطمه (1392). شناسایی شاخصهای سبک زندگی اسلامی درحوزۀ کسبوکار ازدیدگاه برخی از آیات و روایات. فصلنامۀ علمی- پژوهشی پژوهشنامۀ اخلاق، 6(22)، 33-58.
محمدی ریشهری، محمد؛ و جمعی از پژوهشگران (1390). دانشنامۀ قرآن و حدیث (جلد 1 تا 11). (حمیدرضا شیخی، مترجم). قم: دارالحدیث. نسخۀ آنلاین قابل دسترسی در: www.hadith.net.
مذبوحی، سعید (1395). طراحی الگوی برنامۀ درسی دورۀ ابتدایی آموزشوپرورش براساس مؤلفهها و مختصات سبک زندگی اسلامی- ایرانی. دهمین کنگرۀ پیشگامان پیشرفت، دانشگاه علامه طباطبایی.
مردانی نوکنده، محمدحسین (1392). سبک زندگی اسلامی درپرتو فرهنگ سادهزیستی. فصلنامۀ مهندسی فرهنگی، 8(78)، 52-73.
مصباح یزدی، محمدتقی (1392). شناخت سبک زندگی اسلامی: ضرورتها و کاستیها. ماهنامۀ پاسدار اسلام، 32(378-377)، 10-12.
مظاهری، حسن؛ موسیپور، نعمتالله؛ ناطقی، فائزه؛ و سیفی، محمد (1395). بررسی سبک زندگی اسلامی در برنامۀ درسی دورۀ ابتدایی ازمنظر اسناد تحول بنیادین آموزشوپرورش. نوآوریهای آموزشی، 15(3)، 7-36.
موسوی گیلانی، سید رضی (1392). چیستی و چرایی سبک زندگی و نسبت آن با دین و مهدویت. فصلنامۀ علمی- پژوهشی مشرق موعود، 7(25)، 123-138.
نجفی، حسن؛ رهنما، اکبر؛ و فرمهینی فراهانی، محسن (1392). بررسی راهکارهای کاربردیسازی سبک زندگی اسلامی در نهاد خانواده (برگرفته از احادیث). فصلنامۀ پژوهشنامۀ تربیت تبلیغی، 1(1)، 143-167.
وزارت آموزشوپرورش (1390). سند تحول بنیادین آموزشوپرورش. قابل دسترسی در: www.medu.ir.
هادوی، اصغر (1391). آغاز سبک زندگی اسلامی از خراسان شمالی. ماهنامۀ پاسدار اسلام، 31(372)، 42-43.
Al-Attas, S. M. N. (1984). The Concept of Education in Islam. Kuala Lumpur: IIIT. Amin, R. M.; Yusof, S. A.; and Haneef, M. A. (2012). The Effectiveness of an Integrated Curriculum: The Case of the International Islamic University Malaysia. In: Proceedings of the 8th International Conference on Islamic Economics and Finance, Center for Islamic Economics and Finance, Qatar Faculty of Islamic Studies, Qatar Foundation, 1-20. Ashraf, S. A. (1985). New Horizons in Muslim Education. Cambridge: The Islamic Academy. Hashim, R. (1999). Islamization of the Curriculum. American Journal of Islamic Social Sciences, 16, 27-44. Kelly, S. A.; Melnyk, B. M.; and Jacobson, L. D. (2011). Correlates among Healthy Lifestyle, Cognitive Beliefs, Healthy Lifestyle Choices, Social Support and Healthy Behaviors in Adolescents: Implications for Behavioral Change Strategies and Future Research. Journal of Pediatric Health Care, 25(4), 216-223. Langgulung, H. (2004). Education, Islam and Muslim in the 21st Century: Image and Reality. Paper Presented at: International Conference on Muslim Education in the 21st Century PWTC, Kuala Lumpur (4-6 August New Straits Times 22/Jan/ 2003.( Lima, C.; and Putnam, P. F. (2010). Religion, Social Networks, and Life Satisfaction. American Sociological Review, 75(6), 914-933. Lin, L.; and Reid, K. (2009). The Relationship between Media Exposure and Anti-Fat Attitudes: The Role of Dysfunctional Appearance Beliefs. Journal of Body Image, 6, 52-55. Maltby, J.; and Day, L. (2001). Spiritual Involvement and Beliefs: The Relationship between Spirituality and Eysenck's Personality Dimensions. Journal of Personality and Individual Differences, 30, 187-192. Masduki, M.; Khotimah, R. P.; and Sutarni, S. (2014). Islamic Values in Mathematics Learning. Proceeding of International Conference on Research, Implementation and Education of Mathematics and Sciences 2014, Yogyakarta State University. Melnyk, B. M. et al. (2006). Mental Health Correlates of Healthy Lifestyle Attitudes, Beliefs, Choices and Behaviors in Overweight Adolescents. Journal of Pediatric Health Care, 20, 401-406. Narongraksakhet, I. (1995). Towards an Integrated Curriculum in Islamic Private Schools in Southern Thailand: A Study on the Relationship between Traditional and Modern Subjects (M.ed Thesis), IIUM41. Saunders, M.; Lewis, P.; and Thornhill, A. (2009). Research Methods for Business Students. Pearson Education. Yaacob, S. H.; and Embong, M. R. (2008). The Concept of an Integrated Islamic Curriculum and It's Implications for Contemporary Islamic Schools. International Conference in Islamic Republic of Iran on 20-22 Feb2008 Which Organized by OIC, ISESCO and The Ministry Education of Islamic Republic Iran. You, S.; Merrit, R. D.; and Conner, K. R. (2009). Do Gender Differences in the Role of Dysfunctional Attitudes in Depressive Symptoms Depend on Depression History? Journal of Personality and Individual Differences, 46, 218-223. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 440 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 295 |