اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,389 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,221,832 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,507 |
امکان‌سنجی کاربست اصل تناسب در حدود | ||
| پژوهشنامه فقه اجتماعی | ||
| مقاله 1، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18، مرداد 1400، صفحه 139-164 اصل مقاله (9.68 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/irj.2021.76040 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین خدایار* 1؛ محمد صحرایی اردکانی2؛ مهدی بیژنی3 | ||
| 1استادیار، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران | ||
| 2استادیار، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران | ||
| 3دکتری فقه و حقوق جزا، دانشگاه میبد، میبد، ایران | ||
| چکیده | ||
| در تلقی رایج، راهیابی اصل تناسب به تعزیرات، و راه نیافتن آن به حدود، به‌عنوان یکی از تفاوت‌های حد و تعزیر برشمرده می‌شود. این تفاوت، به‌نوعی، ناشی از ثَبات مطلقی است که در تلقی رایج، برای کیفرهای حدی، از جهت نوع، میزان و کیفیت اجرای مجازات وجود دارد. اصل تناسب به حدود راه ندارد، چراکه بنا بر فرض، کاربست این اصل، مستلزم انعطافی است که حدود فاقد آن است. این مقاله با رویکردی تحلیلی - انتقادی نشان می‌دهد که شارع مقدس اسلام، نهایت اهتمام خویش را برای به‌کارگیری اصل تناسب در حدود به خرج داده است. این امر، به نوبه خود، ادعای راه نیافتن اصل تناسب به حدود را به‌نوعی نفی می‌کند. از سویی، بنا به تأکید شارع مقدس اسلام به «اصل عدالت»، به‌عنوان مبنای اصل تناسب، می‌توان و باید، با تکیه بر ظرفیت‌هایی که برای تغییربرداری مصلحت‌مدار در کیفرهای حدی وجود دارد، جریان اصل تناسب در همه کیفرها، اعم از حد و تعزیر را هماره تقویت و تضمین نمود. بدین ترتیب، حد و تعزیر از جهت کاربست اصل تناسب تفاوتی نخواهند داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حدود؛ حقوق کیفری اسلام؛ اصل تناسب؛ اصل فردی کردن مجازات‌ها؛ تغییربرداری مصلحت‌مدار کیفرهای حدی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Feasibility Study of Applying the Principle of Proportionality in Prescribed Punishments | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hossein Khodayar1؛ Mohammad Sahraei Ardakani2؛ Mahdi Bijani3 | ||
| 1Assistant Professor of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran | ||
| 2Assistant Professor of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Ardakan University, Ardakan, Iran | ||
| 3PhD in Jurisprudence and Criminal Law, Meybod University, Meybod, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| In the common view, guiding the principle of proportionality to discretionary punishments awarded by judge, and not leading it to the unalterable punishment prescribed by religious, is considered as one of the differences between prescribed punishment and discretionary punishment awarded by judge. This difference, in a way, is due to the absolute stability that, in the common sense, exists for prescribed punishments in terms of the type, amount and quality of execution of punishment. prescribed punishments do not include the principle of proportionality, because, based on the assumption, the application of this principle requires flexibility, which prescribed punishments do not have. With an analytical-critical approach, this article shows that the holy shari'a of Islam has made every effort to apply the principle of proportionality in prescribed punishments. This, in turn, negates the claim that the principle of proportionality does not apply. On the other hand, according to the emphasis of the Holy Shari'a of Islam on the "principle of justice" as the basis of the principle of proportionality, can and should, relying on the capacities that exist for expedient change in prescribed punishments, the principle of proportionality in all punishments, including prescribed punishment and discretionary punishment awarded by judge always strengthened and guaranteed. Thus, prescribed punishment and discretionary punishment awarded by judge will not be different in terms of applying the principle of proportionality. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Prescribed Punishments, Islamic Criminal Law, Principle of Proportionality, Principle of Individualization of Punishments, Expedient Change in Prescribed Punishments | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن قدامه، عبدالله (1403ق). المغنی و یلیه الشرح الکبیر. بیروت: دارالکتب العربی.
اردبیلی، احمد بن محمد (1403ق). مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
آمدی، عبدالواحد (1407ق). غررالحکم و دررالکلم. بیروت: اعلمی.
پوربافرانی، حسن؛ و بیگی حسن، فاطمه (1392). اعمال قاعده منع محاکمه مجدد در جرایم مستوجب مجازاتهای شرعی. پژوهشنامه حقوق کیفری، 4(1)، 73-95.
تبریزی، جواد (1387). تنقیح مبانی الاحکام. قم: دار الصدیقة الشهیدة.
جمعی از نویسندگان زیر نظر شاهرودی (1435ق). موسوعة الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب اهل البیت علیهم السلام. قم: موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق). تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة. قم: آل البیت.
حسینی، سید محمد (1388). دو گونه کیفر در مقابل دو دسته بزه (بازتعریف «حدود» و «تعزیرات» از دیدگاه فلسفه‌ی کیفری). فصلنامه حقوق، 39(1)، 87-106.
حلی، جعفر بن حسن (1408ق). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: اسماعیلیان.
حلی، یحیی بن سعید (1405ق). الجامع للشرایع. قم: موسسه سیدالشهداء العلمیة.
خادمی کوشا، محمدعلی (1396). تبدیل ناپذیری حدود (مجازاتهای بدنی معین) در اسلام. فصلنامه کاوشی نو در فقه، 24(90)، 71-98.
خوانساری، سید احمد (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. قم: اسماعیلیان.
رحمدل، منصور (1389). تناسب جرم و مجازات. تهران: انتشارات سمت.
رهایی، سعید (1392). حقوق و دادرسی کیفری در آیینه فقه (مطابق با نظرات و فتاوی سید عبدالکریم موسوی اردبیلی). قم: انتشارات رادنگار.
الزحیلی، وهبه (بیتا). الفقه الاسلامی و ادلته. لاهور: مکتبه رشیدیه.
شمس ناتری، محمد ابراهیم؛ و دیگران (1395). قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. تهران: انتشارات میزان.
شهید اول، محمد بن مکی (1410ق). اللمعة الدمشقیة فی فقه الامامیة. بیروت: دارالتراث-الدارالاسلامیه.
شهید اول، محمد بن مکی (بیتا). القواعد و الفوائد. قم: کتابفروشی مفید.
شهید ثانی، زین الدین بن علی (1413ق) مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام. قم: موسسة المعارف الاسلامیة.
طباطبایى بروجردى، سید حسین (1429ق). جامع أحادیث الشیعة. تهران: فرهنگ سبز.
طباطبایی حائری، سیدعلی (1418ق). ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل. قم: آل البیت.
طوسی، محمد بن حسن (1387ق). المبسوط فی فقه الامامیة. تهران: المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریة.
طوسی، محمد بن حسن (1407ق). الخلاف. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
علی، جواد (1978م). المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام. بغداد و بیروت: مکتبه النهضة و درالعلم للملایین.
عوده، عبدالقادر (بیتا). التشریع الجنایی الاسلامی مقارناً بالقانون الوضعی. قاهره: المکتبة التوفیقیة.
قلعه جی، محمد رواس (1403ق). موسوعة فقه علی بن ابی طالب. دمشق: دارالفکر.
کارداشیا، گیوم (1383). تاریخ حقوق کیفری بین‌النهرین (مقاله‌ی جایگاه قصاص در تاریخ حقوق کیفری در پرتو حقوق خاور نزدیک باستان) (علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، مترجم). تهران: انتشارات سمت.
کاسانی، مسعود (1406ق). البدایع الصنایع فی ترتیب الشرایع. بیروت: دارالکتب العلمیة.
محقق حلی، جعفر بن حسن (1408ق). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: موسسه اسماعیلیان.
مکارم شیرازی، ناصر (1434ق). انوار الفقاهة فی شرح تحریر الوسیلة. تهران: عروج.
موسوى اردبیلى، سید عبدالکریم (1427ق). فقه الحدود و التعزیرات. قم: مؤسسة النشر لجامعة المفید.
موسوى گلپایگانى، سید محمد رضا (1412ق). الدر المنضود فی احکام الحدود. قم: دارالقرآن الکریم.
موسوی خمینی، سید روح‌الله (بیتا). تحریرالوسیلة. قم: موسسه مطبوعات دارالعلم.
موسوی خویی، سید ابوالقاسم (1428ق). مبانی تکملة المنهاج. قم: موسسه احیاء آثار الامام الخویی.
مؤمنی، عابدین؛ و رستمی نجف‌آبادی، حامد (1394). نقش مصلحت در اجرای مجازاتهای حدی. دو فصلنامه فقه مقارن، 3(5)، 9-39.
نوبهار، رحیم (1389). اهداف مجازات‌ها در جرایم جنسی: چشم‌اندازی اسلامی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
نوبهار، رحیم (1394). جستاری در تقسیم بندی باب‌های فقهی و پیامدهای روش‌شناختی آن. فصلنامه راهبرد، 24(3)، 79-105.
نوبهار، رحیم (1396). امکان سنجی فقهی گذار از مجازاتهای بدنی. فصلنامه کاوشی نو در فقه، 24(90)، 39-70.
نوبهار، رحیم؛ و عرفانی‌فر، امیر (1396). واکاوی تحلیلی- انتقادی تفاوت‌های میان حد و تعزیر. فصلنامه راهبرد، 26(1)، 207-240.
الهام، غلامحسین؛ و برهانی، محسن (1400). درآمدی بر حقوق جزای عمومی. تهران: نشر میزان. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 189 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 309 |
||