تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 508 |
تعداد مقالات | 4,389 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,223,846 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,216,326 |
شاخصه های اخلاق اجتماعی در رسانه با تمرکز بر نظریه تکافل اجتماعی | ||
پژوهشنامه فقه اجتماعی | ||
مقاله 11، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، اسفند 1400، صفحه 87-108 اصل مقاله (8.3 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/irj.2021.76046 | ||
نویسندگان | ||
محمدرضا آرام* 1؛ احمدعلی قانع2 | ||
1دانشجوی دکتری، علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ و پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیهالسلام، تهران، ایران | ||
2دانشیار، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه امام صادق علیهالسلام، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از حوزههای نوظهوری که به شدّت نیازمند شاخصه سازی است، حوزه اخلاق رسانه است. رسانه در دوران کنونی بر تمام ساحتهای زندگی انسان (تفکرات، احساسات و اعمال) سایه افکنده است و روابط چهارگانه انسان با خود، خدا، طبیعت و دیگر انسانها را دستخوش تحول قرار داده است. یکی از مهمترین حوزههای ملموسی که رسانه قدرت تحول در آن را دارد، حوزه روابط انسان با دیگر انسانهاست که اخلاق اجتماعی را شکل میدهد. در این پژوهش بهجای استفاده صرف از روشهای آماری در شاخصه سازی، بر روش خبرگانی در تولید شاخصههای اخلاق اجتماعی در رسانه تأکید شده است. همچنین رویکردی که بر اساس آن شاخصههای اخلاق اجتماعی در رسانه احصاء میشود، رویکرد جمعآوری شاخصهای موجود نیست؛ بلکه نویسنده به دنبال ساخت شاخصهای مطلوب رسانه اخلاقی، در حوزه اخلاق اجتماعی است. برای تبیین و تحلیل شاخصههای مطلوب رسانه اخلاقی در حوزه اجتماعی، از نظریه تکافل اجتماعی استفاده شده است. نهادهای موضوع تکافل (همچون خانواده، خویشاوندان، همسایه، دوستان و برادران دینی) در چارچوب روابط غیر بازاری یا اخلاقی، با تأمین تمام نیازها و حل همه مشکلات افراد جامعه، نقش مهمی در استقرار و تقویت جامعه اخلاقی ایفا میکنند. حال رسانه طراز انقلاب اسلامی، به مدد اتکا به نظریه تکافل اجتماعی، میتواند نقش مهمی در شکلدهی به شاخصههای رسانه اخلاقی در حوزه اجتماعی ایفا کند. لذا با استفاده از آیات و روایات وارده حول نهادهای موضوع تکافل، میتوانیم به بایستههای اشاعه اخلاق اجتماعی در رسانه پی ببریم. مهمترین بایسته در این حوزه عبارت است از نفی فردگرایی و ترویج فرهنگ تعاون و همیاری در بستر نهادهای موضوع تکافل. خانواده گرایی، خویشاوند محوری، حُسن همجواری و همسایگی، دوستی و ترابط میان مؤمنان در جامعه اسلامی و بایدها و نبایدهای هر یک از آنها، از جمله شاخصههایی هستند که رسانهها به میزان تقرّب به آنها، میتوانند مروّج و مقوّم اخلاق اجتماعی در جامعه باشند. | ||
کلیدواژهها | ||
اخلاق اجتماعی؛ اسلام؛ انقلاب اسلامی؛ تکافل اجتماعی؛ رسانه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Characterization of Social Ethics in the Media Focusing on the Theory of Social Interdependence Responsibility | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammad Reza Aram1؛ Ahmad Ali Ghane2 | ||
1PhD Student in Political Science, Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran | ||
2Associate Professor of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Imam Sadegh(AS) University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
One of the emerging areas that is in dire need of characterization is the field of media ethics. The media now overshadows all areas of human life (thoughts, feelings, and actions) and has transformed man's fourfold relationship with himself, God, nature, and other human beings. One of the most important tangible areas in which the media has the power to transform is the area of human relations with other human beings, which shapes social ethics. In this study, instead of using only statistical methods in characterization, the expert method in producing social ethics characteristics in the media is emphasized. Also, the approach based on which the indicators of social ethics are computed in the media is not the approach of collecting existing indicators; Rather, the author seeks to construct desirable indicators of the moral media in the field of social ethics. The theory of social interdependence responsibility has been used to explain and analyze the desirable characteristics of moral media in the social field. Institutions subject to interdependence responsibility (such as family, relatives, neighbors, friends and religious brothers) in the context of non-market or moral relations, by providing all the needs and solving all the problems of society, play an important role in establishing and strengthening a moral society. Now, the media of the style of the Islamic Revolution, with the help of relying on the theory of social interdependence responsibility, can play an important role in shaping the characteristics of moral media in the social field. Therefore, by using the verses and narrations about the institutions on the subject of interdependence responsibility, we can understand the requirements for the dissemination of social ethics in the media. The most important requirement in this area is the denial of individualism and the promotion of a culture of cooperation and collaboration in the context of institutions subject to interdependence responsibility. Family orientation, kinship, good neighborliness, friendship and relationship between believers in Islamic society and the do's and don'ts of each of them are among the characteristics that the media can promote and strengthen social morality in society to the extent that they are close to them. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Social Ethics, Islam, Islamic Revolution, Social Interdependence Responsibility, Media | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
ابن بابویه، محمد بن علی (1402ق). مصادقة الإخوان. الکاظمیة: مکتبة الإمام صاحب الزمان العامة.
ادگار، اندرو؛ و سجویک، پیتر (1387). مفاهیم بنیادی نظریه فرهنگی (مهران مهاجر و محمد نبوی، مترجمان). تهران: آگه.
آقا جمال خوانسارى، محمد بن حسین (1366). شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحکم و درر الکلم. تهران: دانشگاه تهران.
برقی، احمد بن محمد بن خالد (1371ق). المحاسن. قم: دارالکتب الإسلامیة.
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1410ق). غرر الحکم و درر الکلم. قم: دارالکتب الإسلامیة.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. قم: موسسة آل البیت علیهمالسلام.
خامنه ای، سید علی (1383، 11 آذر). بیانات در دیدار مسئولان سازمان صدا و سیما. https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3262
خانی، حسین (1391). نظریه کارکردگرایی (فونکسیونالیسم). اطلاعات سیاسی - اقتصادی، 290، 146-153.
دیلینی، تیم (1387). نظریههای کلاسیک جامعهشناسی (بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، مترجمان). تهران: نی.
سباعی، مصطفی (1998م). التکافل الإجتماعی فی الإسلام. ریاض: دارالورّاق للنشر و التوزیع.
صدر، محمّدباقر (1424ق). اقتصادنا. قم: مرکز الأبحاث والدراسات التخصّصیّة للشهید الصدر.
قطب، سید (بیتا). العدالة الإجتماعیة فی الإسلام. قاهره: دار الشروق.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
لوین، اندرو (1380). طرح و نقد نظریه لیبرال دموکراسی (سعید زیباکلام، مترجم). تهران: سمت.
مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى (1404ق). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1403ق). بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مصطفوى، حسن (1430ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. بیروت: دار الکتب العلمیة.
مکارم شیرازی، ناصر (1371). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
یوسف زاده، حسن و همکاران (1391). شاخصهای ارتباطات اجتماعی در جامعه اسلامی. تهران: مرکز بررسیهای راهبردی ریاست جمهوری. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 371 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 332 |