اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,134 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,992 |
تحلیل مثلیت در قرآن کریم با تکیه بر همنشین ها و کنش گفتاری | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 9، دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 32، فروردین 1402، صفحه 209-234 اصل مقاله (952.81 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2022.241172.3332 | ||
| نویسندگان | ||
| الهه السادات میرصفائی1؛ عباس مصلایی پور* 2؛ عاطفه زرسازان3 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مذاهب اسلامی تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار گروه علوم قرآن وحدیث، دانشگاه مذاهب اسلامی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| واژه مِثل و جمع آن امثال به ترتیب 75 و 7 بار در قرآن کریم به کار رفته است که بیشتر در معنای، همانندی در نظر گرفته شده است. در پژوهش حاضر که به روش تحلیلی- توصیفی نگاشته شده است تلاش شده تا به تحلیل و بررسی معنای مِثل با استفاده از واژگان همنشین آن و نیز کنش گفتاری پرداخته شود. از موارد برجسته استعمال واژه مثل در قرآن کریم، کاربرد آن در آیات تحدی، آیه 275 بقره(انما البیع مثل الربوا)، آیه 12 سوره طلاق و آیه 194 بقره است. در قرآن کریم واژه مِثل در مجاورت اسمی با واژه‌هایی چون( بیع)،( ربا) و (قصاص) و در مجاورت فعلی با فعل (اتی)،( یأتون)،(فأتوا بسوره) و(فلیأتوا بحدیث) آمده است. بر اساس نظریه کنش گفتاری آستین و طبقه بندی پنج گانه سرل، کنش گفتاری شامل کنش ترغیبی، تعهدی، اظهاری، اعلامی و عاطفی چه به صورت مستقیم و غیر مستقیم و نیز ساده و پیچیده است. بر اساس یافته های تحقیق، در آیه 194 سوره بقره، مثلیت در همنشینی و مجاورت با قصاص قرار دارد که نشان از همانندی در تکالیف و وظایف است و کنش غالب در این آیه ترغیبی - اظهاری با گفتمان تبیین و هشدارست، همچنین آیه 12 سوره طلاق، همانندی را به شکل عددی بیان می کند که با کنش گفتاری اظهاری همراه با مدح و تبیین همراه است. آیات تحدی، مثلیت و همانندی عام یعنی همانندی در همه جنبه ها را که هشدار و سرزنش و تبیین و به نوعی کنش تعهدی - اظهاری را در بر دارد مشخص می نماید و کنش گفتاری حاکم در آیه 275 بقره، سرزنش و تعجب و هشدار است و نوعی از کنش عاطفی - ترغیبی که مثلیت و همانندی در امور مشترک است را تبیین می نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژگان کلیدی: مثلیت؛ همانندی؛ بافت و سیاق؛ کنش گفتاری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of paradigm in the Holy Quran based on companions and verbal action | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ElaheSadat Mirsafaei1؛ Abbas Musallaey poor2؛ Atefeh Zarsazaan3 | ||
| 1PhD student in Quran and Hadith, Tehran University of Islamic Religions, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Imam Sadegh (AS) University, Tehran, Iran. | ||
| 3Assistant Professor, Department of Quran and Hadith, University of Islamic Religions, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The word proverb and the plural of proverbs have been used 75 and 7 times in the Holy Quran, respectively, which is more in the sense of similarity. In the present study, which has been written in an analytical-descriptive method, an attempt has been made to analyze the meaning of the proverb using its accompanying words as well as speech action. One of the prominent cases of using the word proverb in the Holy Quran is its use in the verses of Tahadi, verse 275 of Ba qara (Enma al-Bay'ah like Al-Rabwa), verse 12 of Surah Talaq and verse 194 of Baqara. In the Holy Qur'an, the word "proverb" is mentioned in nominal proximity to words such as "sale", "usury" and "retribution", and in the present proximity to the verb "ati", "yatun", "fatwa basura" and "filiatwa hadith". According to Austin's theory of speech action and Searle's five classifications, speech action includes persuasive, obligatory, declarative, declarative, and emotional actions, both direct and indirect, as well as simple and complex. According to the research findings, in verse 194 of Surah Al-Baqarah, there is an example of companionship and proximity to retribution, which is a sign of similarity in duties and responsibilities. , Expresses similarity in numerical form, which is accompanied by expressive verbal action accompanied by praise and explanation. The verses of defiance define general similarity and similarity, that is, similarity in all aspects, which includes warning, rebuke, and explanation, and in a way, an obligatory-declarative action. Explains a type of emotional-persuasive action that is similar in commonalities. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: similarity, similarity, context, speech action | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آلوسی، سید محمود (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن عاشور، محمدبن طاهر (1420ق)، التحریر و التنویر، بیروت: مؤسسه التاریخ.
ابن عربی، محی الدین محمد (1422ق)، تفسیر ابن عربی، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (1408ق)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد: بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی.
ابوحیان اندلسی، یوسف (1420ق)، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دارالفکر.
اصفهانی، محمدحسین (1418ق)، حاشیه کتاب المکاسب، تحقیق عباس محمد آل سباع قطیفی، قم: انوار الهدی.
انیس، ابراهیم؛ الحلیم المنتصر (1367ش)، المعجم الوسیط، تهران: ناصر خسرو.
بستانی، فواد (1375ش)، فرهنگ ابجدی عربی ـ فارسی، تهران: نشر اسلامی.
بغوی، حسین بن مسعود (1420ق)، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
بلاغی، محمدجواد (1405ق)، الهدی الی الدین المصطفی، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات،
بیضاوی، عبدالله بن عمر (1418ق)، انوار التنزیل و اسرار التاویل، بیروت: دار احیاء التراث العربی،
پاکتچی، احمد؛ شیرزاد، محمدحسن؛ شیرزاد، محمد حسین (1393ش)، «بازخوانی انگاره ربا در قرآن کریم با تکیه بر الگوهای انسان شناسی اقتصادی»، مطالعات قرآن و حدیث، شماره 22، صص61-92.
جوادی آملی، عبدالله (1378ش)، تفسیر موضوعی قرآن کریم، قم: انتشارات اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1387ش)، تفسیر تسنیم، تحقیق سعید بند علی، قم: اسراء.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعه، قم: نشر موسسه آل البیت.
حری، ابوالفضل (1391ش)، «گفتمان قرآن – بررسی زبان شناختی پیوند متن و بافت قرآن»، فصلنامه اطلاع رسانی و کتابداری کتاب ماه دین، شماره 175.
حسینی معصوم، سید محمد، رادمرز، عبدالله (1394ش)، «تاثیر بافت زمانی- مکانی بر تحلیل کنش گفتاری مقایسه فراوانی انواع کنش‌های گفتار در سوره های مکی و مدنی قرآن کریم»، جستارهای زبانی، شماره 24، صص65-78.
دروزه، محمد عزت (1383ق)، تفسیر الحدیث، قاهره: دار احیاء الکتب العربی.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق)، مفردات لالفاظ القرآن، بیروت: نشر دارالعلم.
رزقی، حوریه (2014م)، «کاربرد شناسی»، مجله المخبر، الجزایر: دانشگاه سبکره، شماره 10، صص131-171.
روحانی قمی، سید صادق حسینی (1389ش)، فقه الصادق(علیه السلام)، بی جا: بی نا.
زحیلی، وهبه بن مصطفی (1418ق)، المنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج، بیروت: دار الکتب العربی.
زرسازان خراسانی، عاطفه (1398ش)، «واژه پژوهی در تفسیر مجاهد»، رهیافت هایی در علوم قرآن و حدیث، شماره 102.
زرکشی، محمد بن بهادر (1387ش)، البرهان فی علوم القرآن، به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم ، قم: موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی.
سمرقندی، نصر بن محمد (بی تا)، بحر العلوم، بی جا: بی نا.
سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن (بی تا)، الدر المنثور فی التفسیر الماثور، بیروت: نشر محمد امین.
شافعی، محمد بن ادریس (1414ق)، الرساله، بیروت: دارالکتب العربیه.
صادق رافعی، مصطفی (1393ق)، اعجاز القرآن و البلاغه النبویه، بیروت: دارالکتاب العربی.
طالبی،انسیه؛ طالب زاده شوشتری، عباس؛ حیدریان شهری، احمدرضا (1396ش)، «بررسی خطبه های جنگ امام علی(علیه السلام) بر اساس نظریه کنش گفتاری»، نشریه زبان و ادبیات عربی، شماره 16، صص161-202.
طباطبایی، محمد حسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القران، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسی، فضل بن حسن (1406ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
طریحی، فخرالدین (1375ش)، مجمع البحرین، تهران: نشر کتاب فروشی مرتضوی.
طیب، سید عبد الحسین (1378ش)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران:انتشارات اسلامی.
عبدالباقی، محمدفواد (1364ش)، المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، القاهره؛ مطبعه دارالکتب المصریه.
عسکری، ابوهلال (1412ق)، الفروق اللغویه - الفرق بین الشکل و المثل و الشبه، قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
عسگری متین، سجاد؛ رحیمی، علی (1392ش)، «تحلیل گفتمان حقوقی واکاوی نقش کار گفت در بافت حقوقی»، جستارهای زبانی، صص151-172.
غروی نائینی، نهله؛ آل محمد، سید تقی؛ فریادرس، محمد؛ کامران، مهدی (1398ش)، «رهیافت های زبان شناسانه در تحلیل معنای هفت آسمان»، مطالعات قرآن و حدیث، شماره 2، صص227-238.
فخر رازی، محمدبن عمر (1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فولادوند، محمدمهدی (1415ق)، ترجمه قران کریم، تهران: دار القرآن الکریم.
فیومی، احمدبن محمد (1414ق)، المصباح المنیر، قم: دارالهجره.
قرطبی، محمدبن احمد (1966م)، الجامع لاحکام القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
گنابادی، سلطان محمد (1408ق)، بیان السعاده فی مقامات العباده، بیروت: نشر موسسه الاعلمی مطبوعات.
مجلسی، محمدباقر (1404ق)، بحار الانوار الجامعه الدرر اخبار الائمه، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1391ش)، معارف قرآن ، قم: انتشارات موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره).
مصطفوی، حسن (1360ش)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: انتشارات وزارت ارشاد.
مصلائی پور، عباس؛ تاجیک، الهه (1393ش)، «حوزه معنایی شکر در قرآن کریم»، مطالعات قرآن و حدیث، شماره 15، صص197-220.
معرفت، محمدهادی (1381ش)، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، مشهد: جامعه الرضویه العلوم الاسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر با همکاری جمعی از نویسندگان (1373ش)، تفسیر نمونه، قم: انتشارات دارالکتب الاسلامیه.
میبدی، رشید الدین (1371ش)، کشف الاسرار و عدة الابرار، تهران: امیر کبیر،
نجفی خوانساری، موسی (1373ش)، منیه الطالب فیبی حاشیه المکاسب (تحقیقات درس محقق نائینی)، تهران: المکتبه المحمدیه.
نخجوانی، نعمت الله ابن محمد (1999م)، الفواتح الاهیه و المفاتح الغیبیه، قاهره: دار رکابی للنشر.
نیشابوری، نظام الدین حسین بن محمد (1416ق)، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، بیروت: نشر دارالکتب العلمیه.
Austin, j. l, (1926), How to Do Things with Words, Oxford: Oxford University Press.
Austin, j. l, (1971), Performative, constative: injohn R, searl (ed), The Philosophy of Languge, Oxford University Press, p. 13-22.
Barber, A . & R. J Stainton, (2010), Concise Encyclopedia of Philosophy of Language and Linguistics. Oxford: Elsevier Ltd.
Botha, j. e, (1991), Speech act theory and new testament exegesis, HTS, vol 147, no. 2, p. 294-303.
Buss, M. j, (1988), Potential and actual interactions between speech act theory and biblical studies, Semeia (Italy), No, 41, p. 125-134.
Crystal, D. (2003), A Dictionary of Linguistic & Phonetics (Fifth edition) Oxford: Blackwell.
Huang, Y. (2006), Speech Acts. In Brown, K: A. Barber & R. J. Stainton (eds) .Concise Encyclopedia of Language and Linguistics. Oxford: Elsevier ltd.
Levinson, S.C, (1983), Pragmatics, Cambridge: Cambridge University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 444 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 242 |
||