اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,132 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,991 |
بررسی اِسناد نظریه تکامل برزخی به ابن‌سینا | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| مقاله 11، دوره 19، شماره 2 - شماره پیاپی 38، اسفند 1400، صفحه 221-238 اصل مقاله (575.05 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/prr.2022.242112.1722 | ||
| نویسندگان | ||
| سیده زهرا موسوی بایگی1؛ سید محمد موسوی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه علوم و معارف اسلامی رضوی، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تکامل نفوس پس از مفارقت از بدن یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفی است که در چند دهه اخیر در پرتوی آموزه‌های دینی مطرح شده است. برخی از محققان و پژوهشگران بر این باورند که در آثار حکما، از جمله ابن‌سینا، اشارات فراوانی مبنی بر پذیرش تحقق تکامل برزخی و اخروی یافت می‌شود. ابن‌سینا در چهار اثر فلسفی خود از تعابیری استفاده می‌کند که به باور محققان مذکور نمایانگر وقوع حرکت و استکمال در نفوس غیرکامل پس از مفارقت از بدن است. به عقیده ایشان، با التفات به گفتار شیخ، این استکمال قابل تعمیم به تمام نفوس است. پژوهش حاضر، که به روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد انتقادی نگاشته شده است، می‌کوشد نشان دهد برداشت مذکور حاصل تفسیر متن شیخ در ساحت پیشفرض‌های این محققان بودهاست، نه در چارچوب اندیشه ابن‌سینا. او نه اصل تحقّق تکامل نفس مجرد را اثبات می‌کند و نه امکان آن را، بلکه تنها خواهان اثبات بقا و معاد نفوس غیرکامل است. از این رو عبارات موهم معنای استکمال نفس پس از جدایی از بدن عنصری را باید متناسب با نظام و مبانی کلی فلسفه وی و ناظر به مسئله اصلی او تفسیر و تبیین کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نفوس غیرکامل؛ تکامل برزخی؛ معاد؛ بقای نفوس غیرکامل؛ جسم فلکی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Examining the Attribution of Purgatorial Evolution to Avicenna | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyyedeh Zahra Mousavi Baygi Mousavi Baygi1؛ Seyyed Mohammad Mousavi2 | ||
| 1Ph.D. Student of Transcendent Wisdom, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Kalam, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Due to the influence of religious teachings, soul evolution after separation from the body has become one of the most important philosophical issues in recent decades. According to some scholars, Avicenna, among many philosophers, supported evolution in purgatory and the afterlife. According to these scholars, Avicenna's four philosophical works contain statements indicating the existence of movement and perfection in imperfect souls after they have separated from the body. However, according to them, one can apply his idea to all souls by paying attention to other statements in his works. The current study, which employs a descriptive-analytical approach, demonstrates that this interpretation of Avicenna's statements results from interpreting his texts with presuppositions. Avicenna has not proven the occurrence of immaterial soul evolution, nor has he proven its possibility. He merely wanted to prove the survival and resurrection of imperfect souls. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Imperfect Souls, Purgatorial Evolution, Resurrection, Survival of Imperfect Souls, Celestial Body | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1326 ق. الرسائل فی الحکمة و الطبیعیات. قاهره: دار العرب.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1363. المبدأ و المعاد. به اهتمام عبدالله نورانی. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1364. ترجمه رساله اضحویه. ترجمه ناشناس و تصحیح حسین خدیوجم. تهران: اطلاعات.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1375. الاشارات و التنبیهات. قم: نشر البلاغة.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1376. الإلهیات من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسن‌زاده آملی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1379. النجاة من الغرق فی بحر الضلالات. تصحیح محمدتقی دانش‌پژوه. تهران: دانشگاه تهران.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1383. حقیقت و کیفیت سلسله موجودات. تصحیح موسی عمید و مقدمه مهدی محقق. همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1385. ترجمه و شرح الهیات نجات. ترجمه یحیی یثربی. قم: بوستان کتاب.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1404ق-الف. التعلیقات. تصحیح عبدالرحمن بدوی. قم: مکتب الإعلام الإسلامی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1404ق-ب. الشفاء (الطبیعیات)، ج. ۱. تحقیق سعید زاید. قم: مکتبة آیة الله المرعشی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1953. رسائل ابن‌سینا (استانبول). تصحیح حلمی ضیاء اولکن. استامبول: مطبعه ابراهیم خروز.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1980. عیون الحکمة. تحقیق عبدالرحمن بدوی. بیروت: دارالقلم.
احمدی، امینه، و سید صدرالدین طاهری. 1397. «بررسی تطبیقی مبانی فلسفی ابن‌سینا و ملاصدرا در ارتباط با تکامل برزخی بر اساس متون دینی». خردنامه صدرا 91: 39-54.
اسدعلیزاده، اکبر. 1391. «تکامل برزخی از نگاه معارف عقلی و نقلی». آیین حکمت 13: 7-33.
اسلامی، حسین، و عبدالله نصری. 1398. «تبیین مسئله امکان حرکت در مجردات و پاسخ به اشکالات پیرامون آن». حکمت صدرایی 14: 11-20.
حائری مازندرانی، محمدصالح. 1362. حکمت بوعلی سینا. تصحیح حسن فضائلی. تهران: علمی.
حسن‌زاده آملی، حسن. 1365. هزار و یک نکته. تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
حسن‌زاده آملی، حسن. 1374. «تعلیقات». در آغاز و انجام، نوشتۀ محمد بن محمد طوسی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
حسن‌زاده آملی، حسن. 1376. «تعلیقات». در الإلهیات من کتاب الشفاء، نوشتۀ حسین بن عبدالله ابن‌سینا. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
حسن‌زاده آملی، حسن. 1381. هزار و یک کلمه، ج. ۲. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
حسن‌زاده آملی، حسن. 1386. شرح فارسی الأسفار الأربعة. گردآورنده محمدحسین نائیجی. قم: بوستان کتاب قم.
حسینی، سید حسین، و موسی ملایری. 1398. «تقریر دو برهان بر نظریه حرکت در مجردات». خردنامه صدرا 97: 97-108.
خسروپناه، عبدالحسین. 1387. فلسفه فلسفه اسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
خمینی، روح‌الله. بی‌تا. تعلیقات علی شرح «فصوص الحکم» و «مصباح الانس». با مقدمۀ محمد حسن رحیمیان. قم: پاسدار اسلام.
رازی، فخرالدین. 1384. شرح الاشارات و التنبیهات، ج. ۲. تصحیح نجف‌زاده. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
طوسی، محمد بن محمد. 1374. آغاز و انجام. با مقدمه و شرح و تعلیقات حسن حسن‌زاده آملی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
طوسی، محمد بن محمد. 1386. شرح الاشارات و التنبیهات. تحقیق حسن حسن‌زاده آملی. قم: بوستان کتاب.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی. 1360-الف. اسرار الآیات. تصحیح محمد خواجوی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی. 1360-ب. الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. تصحیح جلال‌الدین آشتیانی. مشهد: المرکز الجامعی للنشر.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی. 1366. تفسیر القرآن الکریم، ج. ۴. تصحیح محمد خواجوی. قم: بیدار.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی. 1383. شرح أصول الکافی. تصحیح محمد خواجوی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی. 1422 ق. شرح الهدایة الاثیریة. تصحیح محمد مصطفی فولاد کار. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی. 1981. الحکمة المتعالة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج. ۲. بیروت: دار احیاء التراث.
نجفی سوادرودباری، رضوانه. 1387. «تکامل برزخی نفس». پژوهشنامه فلسفه دین 34: 97-110.
نورمحمدی، یحیی، و عبدالرسول عبودیت. 1396. «تبیین تکامل برزخی بر اساس مبانی فلسفی صدرالمتألهین». معرفت کلامی 19: 61-74.
هنری، احمدرضا. 1389. «استکمال برزخی و اختیار در عالم برزخ». نقد و نظر 60: 146-169. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 371 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 339 |
||