تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 506 |
تعداد مقالات | 4,368 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,090,520 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,096,562 |
اخلاقگرایی قانونی، از نتیجه گرایی تا وظیفه گرایی | ||
پژوهشنامه حقوق اسلامی | ||
مقاله 2، دوره 23، شماره 3 - شماره پیاپی 57، مهر 1401، صفحه 351-378 اصل مقاله (478.97 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/law.2022.242794.3217 | ||
نویسندگان | ||
عرفان کریمی راد1؛ مجتبی فرحبخش* 2؛ سید منصور میرسعیدی3؛ قاسم قاسمی4 | ||
1دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی، گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
2استادیار، گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران. | ||
3استادیار، گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
4استادیار، گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
برای اتّصاف عمل به اخلاق در تکالیف اخلاقی نیازمند اراده آزاد هستیم و عنصر اجبار، عمل را تهی از اخلاق کرده و نمیتوان برآیندی اخلاقی را انتظار داشت. این منظر دید که از بنیان عقلانی مستحکمی برخوردار است عمدتاً منتسب به کانت فیلسوف وظیفهگراست. اما رویکرد مقابل در حوزه اخلاق هنجاری یعنی نتیجهگرایی با عنایت بر عواقب عمل، حکومت را مجاز به الزام کیفری اخلاق میداند. با این وجود مسئله بنیادین عدم عنایت به اراده اخلاقی فاعلان و ناکارمدی چنین نظراتی که بسا یکی از دلایل آن عدم عنایت به اراده مخاطبان باشد، برخی اندیشمندان سودگرا را برآن داشته تا با اتخاذ رویکردی بینابین و البته معترفانه بازگشت در ملحوظ داشتنِ موقعیت اراده داشته باشند تا بنیان نظریشان زیر سؤال نرود. بدین وجه که ضمن تأکید بر اهمیت مقوله اراده آزاد در پذیرش تکالیف اخلاقی قائل هستند که موقعیت متأملانه را باید از موقعیت فعلی سوا کرد. لذا در این مقال قصدمان سنجش اخلاقگراییقانونی در قالبی فراحقوقی، در صافی دو نظریه اخلاقیِ هنجاری بوده و ارزیابی شد که رویکرد وظیفهگرایی عنصر اراده را در فاعل اخلاقی و درتکالیف مبتنی بر اخلاق و فضیلت بر صدر نشانده و ضروری میداند. لذا خدشه به این عنصر از طریق اجبار، حال از گذر تهدید و کیفر که در بطن و متن اصل اخلاقگراییقانونی وجود دارد، اراده آزاد را که بنیاد تکالیف اخلاق است تهی میکند و این منظرِ تجویزی (وظیفهگرایی) که مطمح نظر نویسندگان حاضر هم هست بدانجا ختم میشود که حقوقکیفری رد این گستره نیز نمیتواند متکفل الزام و ترویج اخلاق باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
اخلاقگراییقانونی؛ ارادهاخلاقی؛ وظیفهگرایی؛ نتیجهگرایی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Legal Moralism, from consequentialism to deontology theory | ||
نویسندگان [English] | ||
Erfan Karimi Rad1؛ Mojtaba Farahbakhsh2؛ Seyed Mansour Mirsaeedi3؛ Ghasem Ghasemi4 | ||
1Ph.D. Student of Criminal Law and Criminology, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
2Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran. | ||
3Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran. | ||
4Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
In moral duties, in order for an action to be characterized by morality, it requires free will, and by imposing and threatening punishment, there can be no moral consequence. This view, which has a solid theoretical basis, is largely attributed to Kant. But the consequentialist approach, considering the consequences (good) of the action, allows the government to compel. However, the Machiavellian spirit and the dryness and, of course, the objective inefficiency of such views have led some Consequentialism thinkers to return to the status quo of the will, such as those who, while emphasizing the role of free will in accepting moral matters, believe that the contemplative position should be distinguished from current position. The current situation has changed. However, in science, when we look at the main record of legal ethics in creating good and developing morality through punishment and coercion, it certainly can not be possible as a result, because it is better to do it by accepting the difficult path of conscientiousness. Strengthen the moral will, which, ironically, will result in consistency and durability. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Legal Moralism, Moral will, Deontology, Consequentialism | ||
مراجع | ||
برلین، آیزایا (1392). چهار مقاله درباره آزادی. ترجمه محمدعلی موحد. تهران: انتشارات خوارزمی.
برهانی، محسن (1396). اخلاق و حقوق کیفری. تهران: انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی.
بیکس، برایان (1393). فرهنگ نظریه حقوقی. ترجمه محمد راسخ. تهران: نشر نی.
پالمر، مایکل (1390). مسائل اخلاقی. ترجمه علیرضا آل بویه. تهران: انتشارات سمت.
پاتنم، هیلری (1385). دوگانگی واقعیت و ارزش. ترجمه فریدون فاطمی. تهران: نشر مرکز.
پیکحرفهای، شیرزاد (1390). مرزهای اخلاق. تهران: نشر نی.
جلالی، مهدی و رجبی قدسی، محسن (1393). واکاوی حدیث الغیبه اشدّ منالزنا. مجله مطالعات علوم قرآن و حدیث، (46)، 65-84.
دباغ، سروش (1396). حجاب در ترازو. لندن: اچ انداس مدیا.
راسخ، محمد (1393). حق و مصلحت. تهران: انتشارات طرح نو.
صانعی درّهبیدی، منوچهر (1397). فلسفه اخلاقی و مبانی رفتار. تهران: انتشارات سروش.
فرحبخش، مجتبی (1392). جرمانگاری فایدهگرایانه. تهران: نشر میزان.
کانت، ایمانوئل (1398). فلسفه حق. ترجمه منوچهر صانعی درّهبیدی. تهران: انتشارات نقش ونگار.
فولادوند، عزّتالله (1389). خرد در سیاست. تهران: انتشارات طرح نو.
مصباح یزدی، محمدتقی (1394). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمتاللهعلیه).
مصباح یزدی، محمدتقی (1396). آموزش فسلفه. تهران: شرکت چاپ و نشر بینالملل.
نوبهار، رحیم (1387). حمایت حقوق کیفری از حوزههای عمومی و خصوصی. تهران: نشر جنگل.
هارت، هربرت (1398). قانون آزادی و اخلاق. ترجمه محمد راسخ. تهران: نشر نی.
هریسون، راس (1393). «حکومت و اخلاق» در حق و مصلحت. ترجمه محمد راسخ. جلد یکم، تهران: انتشارات طرح نو.
Duff, Antony (2001). punishment, communication and community. Oxford University. Feinberg, Joel (1984). Harm to Other The Moral Limits of Criminal law. Oxford University Press. Feinberg, Joel (1988). Harmless wrongdoing: The Moral Limits of Criminal law. Oxford University press. Bentham, Jeremy (1961). An introduction to the principles of Morals and Legislation. Dolphin book. Driver, Julia (2014). The History of Utilitarianism, The stanford Encyclopedia of philosophy. URL=<http://plato.stanford.edu/archives/win2014/ entries/ utilitarianism-history/>. Larry, Alexander (2001). The philosophy of criminal, law, available: at: http://papers.ssrn.com/abstract=285954 Larry, Alexander & Moore, Michael (2016). Deontological Ethics, The stanford Encyclopedia of philosophy. URL=<http://plato.stanford.edu/archives/ win2016/entries/ethics-deontological/>. McCartney, S. & Parent, R. (2015). Ethics in law enforcement. Victoria,BC.: BCcampus. Retrived from, http://opentextbc.ca/ethicsin.ca/ ethicsinlawenforcement. Rosalind and Pettigrove, Glen (2018). Virtue Ethics, The stanford Encyclopedia of philosophy. URL=<http://plato.stanford.edu/archives/win2018/ entries/ethics-virtue/>. Sweet, Wiliam (2016). Bernard Bosanquet, The stanford Encyclopedia of philosophy. URL=<http://plato.stanford.edu/archives/sum2016/entries/ bosanquet/>. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 796 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 335 |