تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 508 |
تعداد مقالات | 4,388 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,220,100 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,968 |
امکانسنجی تطبیق قاعده بطلان ربح ما لم یضمن بر قرارداد مضاربه بانکی | ||
پژوهشنامه فقه اجتماعی | ||
دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20، شهریور 1401، صفحه 329-352 اصل مقاله (905.16 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/irj.2022.76388 | ||
نویسندگان | ||
محمدتقی قنواتی* 1؛ محمد عندلیب2 | ||
1دانشجوی دکتری، فقه و مبانی حقوق، دانشگاه امام صادق علیهالسلام، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری، علوم اقتصادی، دانشگاه امام صادق علیهالسلام، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از مهمترین عقود مشارکتی که از ابتدا در بانکداری بدون ربا مورد توجه بوده و در موارد متعددی مورد استفاده قرار گرفته است و میگیرد، عقد مضاربه است که در قانون بانکداری بدون ربا در قالب قرارداد مضاربه بانکی بیان شده است. روح حاکم بر عقد مضاربه اسلامی، تسهیم ریسک ناشی از تجارت بین عامل و صاحب سرمایه است و همین امر بهنوعی سبب عدالتبنیان شدن این عقد شده است. از طرفی، هم قواعد فقهیه موجود اعم از بطلان ربح ما لم یضمن، من له الغنم فعلیه الغرم، الخراج بالضمان و... هم مؤید یکطرفه نبودن منافع یا مضار عقود و لزوم تسهیم ریسک هستد؛ بهطوریکه عدم رعایت این اصل بهعنوان یک قاعده بالادستی، سبب بطلان قراردادهای مالی میشود. آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار میگیرد، تطبیق قاعده بطلان ربح ما لم یضمن بر قرارداد مضاربه بانکی است. طبق قاعده بطلان ربح ما لم یضمن، اگر فرد نسبت به مال ضمانی نداشته باشد، منافع حاصل از آن مال به او تعلق نمیگیرد. نتایج این پژوهش نیز نشان میدهد که آنچه بهوسیله عقد صلح بهعنوان شرط ضمن عقد در این قرارداد اجرا میشود، سلبکننده ضمان از صاحب سرمایه (بانک) است درحالیکه بانک بهعنوان یکی از طرفین قرارداد در منافع حاصل از قرارداد سهیم است. لذا شرط عقد صلح عملاً ناقض قاعده است و موجب بطلان قرارداد مضاربه بانکی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
ربح ما لم یضمن؛ مضاربه؛ ضمان؛ بانکداری | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Exploring the Possibility of Adjusting the Fiqh Principle of Annulling the Usurious Sale to Banking Muzariba | ||
نویسندگان [English] | ||
mohammadtaghi qanavati1؛ Mohammad Andalib2 | ||
1Ph.D. student of Fiqh and Law, Imam Sadiq university, Tehran, Iran | ||
2PhD student in economic sciences, Imam Sadiq University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Muzariba has been a very important type of contract much favored in usury free banking and has appeared in Iranian Usury Free Banking Act. The spirit dominating Islamic muzariba is sharing the transaction risk between the investor and the agency, a fact that has rendered the whole activity justice-based. Besides, some fiqh principles related to profit making prove the necessity of this kind of risk sharing to the extent that if neglected the whole financial contracts will be rendered void. The study is to seek how to adjust the principle of annulling the usurious sale to muzariba. According to this principle, in case the individual lacks guarantee in regard to his property, the ensuing profits do not belong to him. The results show the provision included in the contract denies guarantee for the bank as the owner of the capital, while it has been supposed to share the profit according to the contract. Hence, any “solh” or settlement provision in contract is practically breaching the principle and will lead to the annulment of muzariba. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Profit without Liability, Muzariba, Guarantee, Banking | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 224 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 238 |