اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شمارهها | 506 |
| تعداد مقالات | 4,368 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,091,919 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,097,171 |
تحولات ساختار اقسام مسائل علم النفس سینوی | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| دوره 26، شماره 67، فروردین 1401، صفحه 97-129 اصل مقاله (669.59 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2023.243386.1593 | ||
| نویسنده | ||
| کاظم موسی خانی* | ||
| استادیار گروه الهیات، دانشگاه گنبدکاووس، گلستان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در جستار حاضر، به ساختار اقسام علم النفس سینوی در برخی آثار شیخ الرئیس پرداخته و کوشیده ایم با مقایسۀ ساختار اقسام علم النفس ازحیث اجزا و ترتیب در آثار این فیلسوف، تحولات ساختار علمالنفس ازمنظر وی را توصیف و تبیین کنیم. اهمیت تحقیق دربارۀ این مسئله از آن جهت است که ما را بهاندازۀ گامی هرچند کوچک به فهم منطق حاکم بر تحولات ساختار اقسام علم النفس ازمنظر شیخ نزدیک میکند. تحلیل و توصیف ساختار اقسام مسائل علمالنفس در آثار بوعلی نشان میدهد این ساختارها ازحیث تعداد اجزا دچار نابرابریهایی همچون فقدان، زیادت و نقصان در شمار اجزا، و ازنظر ترتیب اجزا دچار آشفتگیهایی نظیر ناپیوستگی، وارونگی و انتقال هستند. مقایسه و تطبیق اجزا و ترتیب ساختار اقسام مسائل علم النفس در آثار ابنسینا بهترتیب زمان تألیف، نشاندهندۀ سِیر کلی تحول در آنها و به دیگر سخن، سِیری فزاینده و درحال نوسان بین پیوستگی و ناپیوستگی است. تبیین تحولات ساختار اقسام مسائل علمالنفس سینوی نشان میدهد این تحولات افزون بر بعضی عوامل بیرونی، ناشی از تحولاتی درونی هستند که در ساختارهای دو علم طبیعیات و مابعدالطبیعۀ سینوی رخ دادهاند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| ابن سینا؛ علم النفس سینوی؛ ساختار علم النفس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Structural Developments in the Different Components of Avicenna’s Philosophical Psychology | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Kazem Muosakhani | ||
| Assistant Professor at the Department of Theology, Gonbad Kavous University, Golestan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The present paper pays attention to the structure of the components of Avicenna’s philosophical psychology (study of the soul) in some of his works and intends to describe and explain the changes that had happened in them in terms of components and their order. The importance of researching this issue lies in the fact that it can bring us, albeit a small step, closer to an understanding of the logic of the development of the structure in these works. Analysis and description of the structure of the components of Avicenna’s psychology in his works show that, in terms of components, there are differences such as lack, excess, and deficiency in the number of them, and, in terms of the order, it suffers from perturbations such as discontinuity, inversion, and transmission. The comparison of the components and their order in his works, in the sequence of their compilations, show a general course of evolution in them: increasing oscillation between concatenation and fragmentation. The result of explaining the changes in the structure of the components of Avicenna’s psychology indicates that these developments, in addition to some external factors, are due to internal changes that had occurred in the structures of his metaphysics and physics. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Avicenna, Avicenna’s philosophical psychology, structure of philosophical psychology | ||
| مراجع | ||
|
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1326). تسع رسائل فی الحکمة و الطبیعیات: رسالة فی أقسام العلوم العقلیة. قاهره: دارالعرب.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدأ و المعاد (عبدالله نورانى، بهاهتمام). تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامى.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1375). شرح الإشارات و التنبیهات (مع المحاکمات) (جلد 2 و 3). قم: نشر البلاغة.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1379). النجاة من الغرق فى بحر الضلالات (محمدتقى دانشپژوه، مقدمهنویس و مصحح). تهران: دانشگاه تهران.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1383الف). الهیات دانشنامۀ علایی (محمد معین، مقدمهنویس، حاشیهنویس و مصحح). همدان: دانشگاه بوعلیسینا.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1383ب). رسالۀ نفس (موسى عمید، مقدمهنویس، حاشیهنویس و مصحح). همدان: دانشگاه بوعلیسینا.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1383ج). طبیعیات دانشنامۀ علایی (سید محمد مشکوة، مقدمهنویس، حاشیهنویس و مصحح). همدان: دانشگاه بوعلیسینا.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1404ق-الف). الشفا (إلهیات) (سعید زائد و الأب قنواتی، مصححان). قم: کتابخانۀ آیتالله مرعشی نجفی.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1404ق-ب). الشفا (الطبیعیات) (سعید زائد و الأب قنواتی، مصححان) (جلد 2). قم: کتابخانۀ آیتالله مرعشی نجفی.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (2007). رسالة فی النفس و بقائها و معادها: رسالة الأحوال النفس و رسالة مبحث عن القوی النفسانیة (فؤاد الأهوانى، مقدمهنویس و محقق). پاریس: دار بیبلیون.
ارسطو (1980). فى النفس (عبدالرحمان بدوى، مقدمهنویس و محقق). بیروت: دارالقلم.
افلوطین (1413ق). اثولوجیا (عبدالرحمان بدوى، محقق). قم: بیدار.
حسینی، سید احمد (1396). نقد دو دیدگاه رایج درخصوص جایگاه علمالنفس ارسطویی. حکمت و فلسفه، 13(2)، 23-40.
حسینی، سید احمد (1397). جایگاه علمالنفس ازمنظر ارسطو و ابنسینا. پژوهشهای فلسفی: نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز. 12(22)، 29-43.
دیباجی، سید ابراهیم (1364). ابنسینا بهروایت اشکوری و اردکانی. تهران: امیرکبیر.
دیباجی، سید محمدعلی (1385). نوآوریهای ابنسینا در علمالنفس. پژوهشهای فلسفی- کلامی، 8(1/29)، 53-89.
صلیبا، جمیل (1366). فرهنگ فلسفى (منوچهر صانعی درهبیدی، مترجم). تهران: حکمت.
فروزانفر، بدیعالزمان (1333). ابوعلیسینا و تصوف. مجلۀ یغما، 7(3/71)، 105-110.
کدیور، محسن (1387). ابنسینا و طبقهبندی حکمت: تحلیل، تحقیق و تصحیح رسالۀ أقسام الحکمة. نشریۀ جاویدانخرد، 5(1)، 35-102.
گوتاس، دیمیتری (1387). حدس و فکر: ساختار بسط تدریجی معرفتشناسی ابنسینا (رحمتالله کریمزاده، مترجم). مجلۀ تخصصی الهیات و حقوق، 8(29)، 179-210.
مهدوی، یحیی (1333). فهرست نسخههای مصنفات ابنسینا. تهران: دانشگاه تهران.
Bertolacci, A. (2002). The Structure of Metaphysical Science in the Ilahiyyat (Divine Science) of Avicenna's Kitab Al-Sifa (Book of Cure). Documenti e Studi Sulla Tradizione Filosofica Medievale, 13, 1-69. Gutas, D. (2005). The Logic of Theology in Avicenna, Logik und Theologie: Das Organon im Arabischen Mittelalter (D. Perler and U. Rudolph, Editors). Netherlands: BRILL. Gutas, D. (2014). Avicenna and the Aristotelian Tradition: Introduction to Reading Avicenna’s Philosophical Works (Second Revised and Enlarged Edition, Including an Inventory of Avicenna’s Authentic Works). LEIDEN, BOSTON: BRILL. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 260 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 169 |
||