اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,130 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,988 |
بررسی تطبیقی مبانی معرفتشناسی نفس ازدیدگاه علامه طباطبایی و برگسون، و دلالت آن در تربیت اخلاقی | ||
| علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
| مقاله 6، دوره 10، شماره 19، مهر 1401، صفحه 175-208 اصل مقاله (710.37 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/esi.2023.243846.1591 | ||
| نویسندگان | ||
| طاهره سادات امینی1؛ محسن ایمانی نائینی* 2؛ علیرضا محمودنیا3؛ حمیدرضا رضازاده بهادران4 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
| 4استادیار گروه تربیت و مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر به‌منظور تحلیل مبانی معرفتشناسی نفس ازدیدگاه علامه طباطبایی و هانری برگسون، و استخراج دلالت تربیت اخلاقی آن صورت گرفته است. برای انجام‌دادن تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی، تطبیقی و استنتاجی استفاده کرده و نتیجه گرفته‌ایم معرفتشناسی شهودی و عقلانی نفس برای فیلسوفان اخلاقی‌ای همچون علامه طباطبایی و برگسون، این امکان را فراهم می‌آورد که با کشف بن‌بست‌های فکری مؤثر بر بحران‌های معرفتی دنیای امروز، راهکاری برای فائق‌آمدن بر معضل ازخودبیگانگی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های انسان معاصر به‌دست دهند. علامه طباطبایی ازمیان دو نوع سِیر آفاقی و انفسی برای کسب معرفت، نظر و سِیر در آیات نفس را سودمند‌تر دانسته و معرفت نفس را تنها راه رسیدن انسان به غایت نهایی قلمداد کرده است. برگسون نیز نگریستن به انسان از زاویه‌ای دیگر را پیشنهاد کرده و معتقد است این نگرشِ نوین در فضای غفلت‌زای برخاسته از تمدن مادّی‌گرا بار دیگر، ما را به ساحتی معنوی و عارفانه می‌برد. وی با استفاده از روشی شهودی و بی‌واسطه، البته با توافق عقل، رهایی از بیگانگی با خویشتن را برای اتصال به سرچشمة هستی به‌تصویر کشیده است. در این پژوهش، پس‌از تبیین هدف اصلی تربیت اخلاقی ازنگاه این دو فیلسوف، به اصول کلی و روش‌های تربیت اخلاقی پرداخته‌ایم. اصول مبتنی‌بر مبانی معرفتشناسی در دیدگاه آگاهی‌مدار علامه طباطبایی و برگسون، مشتمل بر تعقل، شهود و بصیرت مداوم، البته با میزان اهمیت متفاوت هستند که درنتیجۀ آن‌ها هرکدام از این دو فیلسوف، روشی متناسب با هدف اصلی و اصول را برای تحصیل معرفت نفس به‌دست داده‌اند. روش پیشنهادی علامه طباطبایی در تربیت اخلاقی واقع‌گرایانه‌اش مراقبه و محاسبۀ نفس است و روش برگسون در تربیت اخلاقی شهودگرایانه‌اش درک شهودی نفس ازطریق قواعد سه‌گانه. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معرفت؛ نفس؛ شهود؛ علامه طباطبایی؛ برگسون | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Study of the Epistemological Foundations of «Self» from the Point of View of Allameh Tabatabai and Bergson and its Implication in Moral Education | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Tahereh Sadat Amini1؛ Mohsen Imani2؛ Alireza Mahmmudnia3؛ Hamidreza Rezazadeh4 | ||
| 1Ph.D student of Philosophy of Education, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| 2Associate Professor of Philosophy of Education, Tarbiat Modares University. Tehran, Iran . | ||
| 3Associate Professor of Philosophy of Education, Kharazmi University, Tehran, Iran. | ||
| 4Assistant Professor of Education & Counselin , Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The present study aimed to analyze the epistemological foundations of the «self» from the perspectives of Allameh Tabatabai and Henri Bergson and to extract its implications for moral education. We utilized a descriptive-analytical, comparative, and inferential method to carry out this research and we have concluded that the intuitive and rational epistemology of the self provides moral philosophers like Allameh Tabatabai and Bergson with the possibility to find a solution to overcome the problem of alienation, which is one of the most important challenges of contemporary man, by discovering the intellectual impasses that affect the epistemological crises of today's world. Between the worldly journey (seyr-e-aafaaqi) and inward journey (seyr-e-anfusi) to acquire knowledge, Allameh Tabatabai considered looking at self and the journey in the self-related signs to be more beneficial and considered the self-knowledge as the only way to achieve the ultimate goal. Bergson also suggested looking at human being from another angle and believes that this new attitude, in the neglectful atmosphere arising from materialistic civilization, will once again take us to a spiritual and mystical domain. Using an intuitive and direct method, of course, with the agreement of reason, he has portrayed freedom from alienation from oneself to connect with the source of existence. In this research, after explaining the main goal of moral education from the perspectives of these two philosophers, we have discussed its general principles and methods. The principles based on epistemology in the consciousness-oriented perspective of Allameh Tabatabai and Bergson, include reasoning, intuition, and continuous insight, of course, with different levels of importance, as a result of which each of these two philosophers has provided a suitable method for achieving self-knowledge Allameh Tabatabai's proposed method in his realistic moral education is meditation and calculation of self, and Bergson's method in his intuitive moral education is the intuitive understanding of self through the triple rules. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| knowledge, self, intuition, Allameh Tabatabai, Bergson | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی دینانی، غلام‌حسین (1394). «من» و جز «من». تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. ارسطو (1393). دربارۀ نفس (علی‌مراد داوودی، مترجم). تهران: حکمت. باقری، خسرو؛ سجادیه، نرگس؛ و توسلی، طیبه (1390). رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفۀ تعلیم‌وتربیت. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی. برگسون، هانری (1358). دو سرچشمۀ اخلاق و دین (حسن حبیبی، مترجم). تهران: شرکت سهامی انتشار. برگسون، هانری (1368). پژوهش در نهاد زمان و اثبات اختیار (علی‌قلی بیانی، مترجم). تهران: شرکت سهامی انتشار. برگسون، هانری (1371). تحول خلاق (علی‌قلی بیانی، مترجم). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. برگسون، هانری (1375). ماده و یاد: رهیافتی به رابطۀ جسم و روح (علی‌قلی بیانی، مترجم). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. بوخنسکی، اینو- سن تیوسن (1379). فلسفۀ معاصر اروپایی (شرف‌الدین خراسانی، مترجم). تهران: علمی و فرهنگی. پیرسون، کیث آنسل؛ و مولرلی، جان (1398). فلسفۀ برگسن (محمدجواد پیرمرادی، مترجم). تهران: سمت. پیرمرادی، محمدجواد (1392). فلسفۀ هستی سیال، بنیادی‌ترین اصل فلسفۀ برگسون. تهران: سروش. خسروپناه، عبدالحسین (1396). فلسفۀ شناخت (حسین پناهی آزاد، محقق و تنظیم‌کننده). تهران: دفتر نشر معارف، با همکاری مؤسسۀ حکمت نوین اسلامی. دلوز، ژیل (1391). برگسونیسم (زهره اکسیری و پیمان غلامی، مترجمان). تهران: روزبهان. دورانت، ویل (1387). تاریخ فلسفه (عباس زریاب، مترجم). تهران: علمی و فرهنگی. راسل، برتراند (1373). تاریخ فلسفۀ غرب (نجف دریابندری، مترجم) (جلد 2) (چاپ 6). تهران: پرواز. رحیم‌پور، فروغ سادات؛ و یاوری، سوده (1391). واسطه‌های شناخت ازدیدگاه علامه طباطبایی. نشریۀ خردنامۀ صدرا، 17(70)، 67-84. سجادی، سید مهدی (1379). رویکردها و روش‌های تربیت اخلاقی و ارزشی. پژوهش‌های فلسفی- کلامی، 2(3)، 144-165. سلطانی گازار، مهدی (1388). کردار ادراکی، نقطۀ تلاقی نفس و بدن در فلسفۀ برگسون. فصلنامۀ علمی- پژوهشی حکمت و فلسفه، 5(4/20)، 121-137. سلطانی گازار، مهدی (1390). تطور خلاق برگسون و فلسفۀ ارگانیسم. غرب‌شناسی بنیادی، 2(2)، 61-91. شکوهی، غلام‌حسین (1396). مبانی و اصول آموزش‌وپرورش. مشهد: آستان قدس رضوی، بِه‌نشر. طباطبایی، سید محمدحسین (1360). قرآن در اسلام. قم: هجرت. طباطبایی، سید محمدحسین (1362). نهایة الحکمة. قم: مؤسسۀ نشر اسلامی. طباطبایی، سید محمدحسین (1366). رسالة الولایة (همایون همتی، مترجم). تهران: امیرکبیر. طباطبایی، سید محمدحسین (1374). ترجمۀ تفسیر المیزان (محمدباقر موسوی همدانی، مترجم). قم: دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. طباطبایی، سید محمدحسین (1385). طریق عرفان: ترجمه و شرح رسالة الولایة (چاپ 1). قم: آیت اشراق. طباطبایی، سید محمدحسین (1388). فروغ حکمت (جلد 1). قم: بوستان کتاب. طباطبایی، سید محمدحسین (بی‌تا). اصول فلسفه و روش رئالیسم (مرتضی مطهری، مقدمه‌نویس). قم: دفتر انتشارات اسلامی. عزیزی علویجه، مصطفی (1389). تبیین معرفت نفس ازدیدگاه علامه طباطبایی. معرفت، 19(12)، 79-94. عنبرسوز، محمد؛ و مسعودی، جهانگیر (1393). نسبت شهود و هوش در فلسفۀ برگسون. پژوهش‌های فلسفی، 3(15)، 77-90. فولکیه، پل (1347). فلسفۀ عمومی یا مابعدالطبیعه (یحیی مهدوی، مترجم). تهران: دانشگاه تهران. کاپلستون، فردریک چارلز (1388). تاریخ فلسفۀ کاپلستون (جلد اول: یونان و روم) (سید جلال‌الدین مجتبوی، مترجم). تهران: علمی و فرهنگی. کانت، امانوئل (1369). بنیاد مابعدالطبیعۀ اخلاق: گفتاری در حکمت کردار (حمید عنایت و علی قیصری، مترجمان). تهران: خوارزمی. کرمانی، علیرضا (1393). حقیقت و چگونگی سلوک باطنی در قرآن ازمنظر علامه طباطبایی. نشریۀ قرآن‌شناخت، 7(۱/۱۳)، ص ۸۱-100. گوتک، جرالد ال. (1389). مکاتب فلسفی و آرای تربیتی. تهران: سمت. متیوز، اریک (1391). فلسفۀ فرانسه در قرن بیستم (محسن حکیمی، مترجم) (جلد 2). تهران: ققنوس. مهدوی کنی، محمدرضا (1373). نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. وال، ژان (1380). بحث در مابعدالطبیعه (یحیی مهدوی، مترجم) (جلد 2). تهران: خوارزمی. هالدینگ دیل، رجینالد جان (۱۳۸۷). تاریخ فلسفۀ غرب (عبدالحسین آذرنگ، مترجم). تهران: ققنوس. Bergson, H. (1907-1969). L'Evolution Créatrice (142eme Edition). Paris: Presses Universitaires de France. Bergson, H. (1932-1961). Les Deux Sources de la Morale et de la Religion (100eme Edition). Paris: Presses Universitaires de France. Bergson, H. (1934-1960). La Pensée et le Mouvant (35ème Edition). Paris: Presses Universitaires de France. Deleuze, G. (1997). Le Bergsonisme. Paris: Quadrige/Presses Universitaires de France. Gunn, A. (1920). Bergson and his Philosophy. London: Methuen. Gunter, P. (2009). Gille Deleuze, Deleuze's Bergson and Bergson Himself (Edited by Keith Robinson). Deleuze, Whitehead, Bergson Rhizomatic Connections. Lawlor, L. (2003). The Challenge of Bergsonism: Phenomenology, Ontology, Ethics. London: Cantinuum. Maccann, E. (2002). John Locke: A Companion to Early Modern Philosophy (Steven Nadler, Editor). Blackwell, London: Cambridge University Press. Moore, F. C. T. (1996). Bergson: Thinking Backwards. London: Cambridge University Press. Radhakrishnan, S. (1919). Bergson and Absolute Idealism. Mind, 28(109), 41-53, Oxford University Press. Russel, B. (1914). Philosophy of Bergson. London: Cambridge. Tremblay, J. (1958). La Notion de Philosophie Chez Bergson. Laval Théologique et Philosophique, 14(1), 30–76. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 394 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 328 |
||