تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 506 |
تعداد مقالات | 4,365 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,081,278 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,089,372 |
روششناسی فهم قرآن در تفسیر الهی اردبیلی | ||
مطالعات قرآن و حدیث | ||
مقاله 10، دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 32، فروردین 1402، صفحه 235-262 اصل مقاله (995.38 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2023.243522.3653 | ||
نویسندگان | ||
مرضیه قاسمی1؛ ثریا قطبی* 2 | ||
1کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران. | ||
2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
کمال الدین حسین الهی اردبیلی، از دانشمندان شیعه در اواخر سده نهم و نیمه اول سده دهم هجری است. او مفسر، متکلم، فیلسوف، فقیه و اصولی است که بالغ بر سی اثر به زبانهای عربی، فارسی و ترکی نگاشته است. الهی اردبیلی تفسیری شامل سوره حمد و آیات آغازین سوره بقره به زبان عربی دارد که به تازگی نسخه خطی آن از سوی علی صدرایی خویی و ثریا قطبی تصحیح و تحقیق شده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی روشهای فهم قرآن کریم مبتنی بر متن آیه و فرای متن آیه در تفسیر الهی اردبیلی پرداخته است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که الهی در سطح متنی، با واکاوی متن آیه و موشکافی سطوح زبانی، از جمله مفردات قرآنی شامل ریشهشناسی و اشتقاق، بیان معنای واژگان، روابط معنایی و دستور زبان و در سطح ادبی با بهرهگیری از دانش بلاغت، تلاش کرده به فهم عمیقتری از آیات قرآن دست یابد. او در سطح فرای متن آیه با پرداختن به متون مرتبط با آیه و با تکیه بر روابط درونمتنی از جمله آیات نظیر و روابط بینامتنی با متون روایی و تفاسیر دیگر به تفسیر آیات قرآن پرداخته است. نتیجه آنکه هر چند الهی اردبیلی در تفسیر خود به بررسیهای زبانی و ادبی توجه بیشتری نشان داده، اما در دریافت های خود، به یک روش خاص پایبند نبوده و با روش اجتهادی جامع، به تفسیر قرآن کریم روی آورده است. | ||
کلیدواژهها | ||
الهی اردبیلی؛ تفسیر قرآن؛ فهم قرآن؛ روش اجتهادی؛ روشهای تفسیری | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Methodology of Understanding the Qur'an in Elahi Ardabili's Interpretation | ||
نویسندگان [English] | ||
Marzieh Ghasemi1؛ Soraya Ghotbi2 | ||
1Master of Quranic and Hadith Sciences, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran. | ||
2Associate Professor, Department of Quran and Hadith, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
"Kamal al-din Hossain Elahi Ardabili" is one of the Shiite scholars in the late ninth and first half of the tenth century AH. He is a commentator, theologian, philosopher, jurisconsult, and usulist who has written more than thirty works in Arabic, Persian, and Turkish languages. Elhi Ardabili has a commentary including Surah Hamd and the opening verses of Surah Baqarah in Arabic, the manuscript of which has recently been corrected and researched by "Ali Sadraei Khoei" and "Soraya Ghotbi". The present study, with a descriptive-analytical method, investigates the methods of understanding the Holy Quran based on the text of the verse and beyond the text of the verse in the interpretation of "Elahi Ardabili". The findings of the research indicate that Elahi at the textual level, by analyzing the text of the verse and scrutinizing linguistic levels, including Quranic vocabulary including etymology and derivation, expressing the meaning of words, semantic relations and grammar, and at the literary level by using the knowledge of rhetoric, attempts to achieve a deeper understanding of the verses of the Qur'an. At the level beyond the text of the verse, he has interpreted the verses of the Qur'an by dealing with texts related to the verse and by relying on intratextual relationships including similar verses and intertextual relationships with narrative texts and other interpretations. The result is that although Elahi Ardabili paid more attention to linguistic and literary studies in his interpretation, he did not adhere to a specific method in his interpretations and turned to the interpretation of the Holy Qur'an with a comprehensive ijtihad method. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Elahi Ardabili, Tafsir of the Quran, understanding the Quran, ijtihad method, Interpretive methods | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
آذرنوش، آذرتاش؛ مکوند، محمود (1389ش)، «بررسی زبانشناختی واژه قرآنی مسجد»، مجله تحقیقات علوم قرآن و حدیث، شماره 13، صص 5-18.
آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن (1403ق)، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت: دار الاضواء.
افندی، عبدالله بن عیسی بیگ (1389ش)، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، مترجم: محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد: آستان قدس رضوی.
الهی اردبیلی، حسین بن عبدالحق (بیتا)، تفسیر سوره الفاتحه، تصحیح: علی صدرایی خویی و ثریا قطبی، بیجا: بینا.
امین، سید محسن (1403ق)، اعیان الشیعه، محقق: حسن امین، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
امینی زاده، علی؛ رنجبر، محمد علی (1396ش)، «تسنن دوازده امامی خراسان در سدههای هشتم و نهم هجری»، زمینهها و علل، فصلنامه شیعهشناسی، شماره 57، صص 65-94.
اوسی، علی (1381ش)، روش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، مترجم: سید حسین میر جلیلی، تهران: چاپ و نشر بین الملل.
ایازی، سید محمد علی (1373ش)، المفسرون حیاتهم و منهجهم، تهران: وزارت ارشاد.
پور امینی، محمد باقر (1398ش)، «بررسی رویکردهای کلامی مکتب اصفهان در دوره صفوی»، نشریه قبسات، شماره 92، صص 103-126.
خاکی، غلامرضا (1378ش)، روش تحقیق با رویکردی به پایاننامه نویسی، تهران: مرکز تحقیقات علمی کشور.
رجبی، محمود (1383ش)، روش تفسیر قرآن، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
رضایی اصفهانی، محمد علی (1382ش)، درسنامه روشها وگرایشهای تفسیری قرآن، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
رمضانی مشکانی، عصمت (1383-1384ش)، «تأثیر مهاجرت علمای جبل عامل بر فرهنگ و اندیشه دینی ایرانیان»، نشریه پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره 16-19، صص 86-93.
شاکر، محمد کاظم (1382ش)، مبانی و روشهای تفسیری، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
شهیدی صالحی، عبد الحسین (1381ش)، تفسیر و تفاسیر شیعه، قزوین: حدیث امروز.
صالحین، لادن؛ محمودی، ابوالفضل (1395ش)، «رویکرد عرفانی شیخ محمود شبستری در تحلیل نظریه تناسخ»، دوفصلنامه پژوهشنامه ادیان، شماره 20، صص 93-110.
صفوی، سام میرزا (1314ش)، تحفه سامی، مصحح: وحید دستگردی، تهران: انتشارات ارمغان.
علوی مهر، حسین (1381ش)، روشها و گرایشهای تفسیری، قم: انتشارات اسوه.
عمید زنجانی، عباسعلی (1373ش)، مبانی و روشهای تفسیر قرآن، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
کرمخانی، جواد؛ علی مدد، زهرا (1395ش)، روش تحقیق و پروپوزالنویسی، ایلام: انتشارات نگارستان غرب.
مایل هروی، نجیب (1364ش)، «نخستین ناقل معارف جعفری به فارسی (الهی اردبیلی)»، مجله مشکات، شماره 8، صص 121-144.
مؤدب، سید رضا (1398ش)، روشهای تفسیر قرآن، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها.
مؤدب، سید رضا (1380ش)، روشهای تفسیر قرآن، قم: انتشارات اشراق.
محمدنام، سجاد (1396ش)، بازنگری شاخصهای طبقهبندی روشهای تفسیری (پایاننامه دکتری تفسیر تطبیقی)، قم: دانشگاه قم.
نصیری، علی (1395ش)، روششناسی تفسیر قرآن، قم: انتشارات وحی و خرد. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 284 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 250 |