اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,100 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,968 |
کاربست چندمعنایی واژگان قرآنی در ترجمه های فارسی (مطالعه موردی سوره آل عمران در ترجمه های قرن اول تا نهم) | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 11، دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 32، فروردین 1402، صفحه 263-284 اصل مقاله (692.31 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2023.244006.3717 | ||
| نویسندگان | ||
| سید اسماعیل هاشمی1؛ سید محمد علی ایازی* 2؛ محمدحسین توانایی3؛ مهدی مهریزی طرقی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، البرز، ایران. | ||
| 4دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در این موضوع که مترجمان معاصر، آیات سوره آل‌عمران را بر مبنای تعدد معانی کلمات ترجمه کرده‌اند تردیدی نیست؛ اما این مسئله مهم مطرح است که آیا این تفاوت برداشت‌ها از ساختار واحد واژگان، در ترجمه‌ها و تفاسیر قرون اولیه نیز جریان داشته است؟ در این مقاله، مسئله اصل وجود واژگان چندمعنا در قرآن کریم و کاربست چگونگی ترجمه آنها توسط مترجمان به روش توصیفی - تحلیلی و استنتاجی بررسی و مطالب با استفاده از مهم‌ترین و معتبرترین ترجمه‌ها و تفاسیر قرون اولیه، ارائه شده است. یافته های تحقیق نشان می دهند که اکثر الفاظ و اصطلاحات این سوره از نظام چندمعنایی پیروی می‌کنند. باور و اهتمام مترجمان و مفسران متقدم به اصل چندمعنایی در ترجمه واژگان این سوره نیز در آثارشان مشهود است، زبان فارسی کهن نیز به قدری توانمند بوده که توانسته است با برساخته‌های ناب پارسی، به خوبی از عهده ترجمه کلام وحی برآید. نتایج واکاوی ها روشن می کند که بکارگیری اصل چندمعنایی در ترجمه، دستیابی به لایه‌های معناییِ آیات را امکان پذیر و زمینه پاسخ گویی قرآن به نیازهای انسان عصری را فراهم می‌سازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سوره آل عمران؛ مترجمان متقدم قرآن؛ چند معنایی؛ نقد ترجمه قرآن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Use of Multiple Meanings of Quranic Words in Persian Translations (A Case Study of Surah Al-Emran in the Translations from the First to the Ninth Century) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyyed Esmaeil Hashemi1؛ Sayed Mohammadali Ayazi2؛ Mohammad Hosein Tavanaei3؛ Mahdi Mehrizi Toroghi4 | ||
| 1PhD student in Qur'anic and Hadith Sciences, Faculty of Law, Theology and Political Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Faculty of Law, Theology and Political Sciences, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| 3Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Islamic Azad University, Karaj Branch, Alborz, Iran. | ||
| 4Associate Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Faculty of Law, Theology and Political Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| There is no doubt that contemporary translators have translated the verses of Surah Al-Imran based on the multiple meanings of the words. But this important issue is raised whether this difference in understandings of the structure of the unit of words also took place in the translations and interpretations of the early centuries. In this article, the issue of the existence of polysemous words in the Holy Qur'an and the application of how to translate them by translators has been investigated in a descriptive-analytical and inferential way, and the results have been presented using the most important and authentic translations and interpretations of the early centuries. The findings of the research show that most of the words and expressions of this surah follow the system of multiple meanings. The belief of the early translators and commentators in the principle of polysemy in the translation of the words of this surah is also evident in their works. The ancient Persian language is also so powerful that it has been able to translate the words of revelation with pure Persian constructions. The results of the analyzes make it clear that using the principle of polysemy in translation makes it possible to achieve the layers of meaning of the verses and provides the context for the Qur'an to respond to human needs. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Surah Al-Emran, advanced translators of the Quran, multiple meanings, criticism of the translation of the Quran | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آملی، سید حیدر، (۱۳۶۸ش)، جامع الاسرار و منبع الانوار، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن تیمیه، احمد، (۱۴۱۶ق)، مجموع الفتاوى، مدینه النبی: مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشریف.
ابن سکیت، یعقوب بن اسحق، (۱۹۱۲م)، الاضداد، بیروت: المطبعة الکاثولیکیة.
ابن فارس، احمد، (۱۴۰۴ق)، مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الإسلامی.
ابن منظور، محمد بن مکرم، (۱۴۱۴ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۳۶۰ش)، رسائل ابن سینا، تهران: انتشارات بیدار.
ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۴۰۵ق)، منطق المشرقین، قم: کتابخانه آیه الله مرعشی.
اسعدی، محمد، (۱۳۸۶ش)، سایه ها و لایه های معنایی؛ درآمدی بر نظریه معناشناسی مستقل فرازهای قرآنی در پرتو روایات تفسیری، قم: بوستان کتاب.
اسفراینى، شاهفور بن طاهر، (۱۳۷۵ش)، تاج التراجم فى تفسیر القرآن للاعاجم، تهران: انتشارات علمى و فرهنگى.
بحرانی، هاشم، (۱۴۱۷ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، قم: دار التفسیر.
بخارایی، محمد، (۱۳۶۵ش)، المستخلص، ترجمه: مهدی درخشان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
بلخی، مقاتل بن سلیمان، (۱۹۷۵م)، الاشباح و النَّضائر فی القرآن الکریم، قاهره: الهیئه المصریه للکتاب.
بیهقی، احمدبن علی، (۱۳۸۳ش)، المحیط بلغات القرآن، قم: کتابخانه آیت االه مرعشی.
پهلوان نژاد، محمدرضا، (۱۳۹۰ش)، «معادل یابی واژگان قرآنی در پرتو روابط موجود در نظریه شبکه معنایی»، فصلنامه علوم قرآن و حدیث، شماره ۱0.
جرجانی، سیدشریف، (۱۳۶۰ش)، ترجمان القرآن، تهران: بنیاد قرآن.
ذهبی، محمد حسین، (۱۳۸۱ش)، التفسیر و المفسرون، قاهره: دارالکتب الدینیه.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (۱۴۱۲ق)، مفردات الفاظ القرآن، قم: انتشارات ذوی القربی.
رحیمیان، جلال، (۱۳۸۹ش)، ساخت زبان فارسی، شیراز: دانشگاه شیراز.
زرکشی، محمد بن بهادر، (۱۹۹۷م)، البرهان، بیروت: دارالمعرفه.
زمخشری، محمود بن عمر، (۲۰۰۸م)، الکشاف، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
زنجانی، عمید، (۱۳۶۷ش)، تحقیق و بررسی در تاریخ تصوف، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
سجادی، جعفر، (۱۳۶۷ش)، فرهنگ معارف اسلامی، قم: شرکت مترجمان ایران.
سکّاکی، یوسف بن أبی‌بکر، (۱۹۳۷م)، مفتاح العلوم، بیروت: دارالکتب العلمیّه.
طبرسی، فضل بن حسن، (۱۴۱۳ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار المعرفه.
طبرسی، میرزا حسین، (۱۴۰۸ق)، مستدرک الوسائل، قم: موسسه آل‌البیت لاحیاء التراث.
طبری، محمد بن جریر، (۱۴۲۰ق)، جامع البیان عن تأویل القرآن، بیروت: دارالفکر.
طوسی، محمد بن حسن، (۱۴۰۹ق)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: مکتبة الاعلام الاسلامی.
طوسی، محمد بن حسن، (۱۴۱۷ق)، العدّه فی اصول الفقه، قم: تیز هوش.
طیب حسینی، محمود، (۱۳۸۹ش)، چند معنایی در قرآن کریم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
طیب حسینی، سید محمود، (۱۳۸۷ش)، «بررسی مبانی فرامتنی چندمعنایی در قرآن کریم»، فصلنامه پژوهش و حوزه، سال 9، شماره ۱.
عبدالتواب، رمضان، (۱۳۶۸ش)، مباحثى در فقه اللغه و زبان شناسى، ترجمه: حمیدرضا شیخی، مشهد: آستان قدس رضوی.
عسکری، ابوهلال، (۱۴۰۰ق)، الفروق اللغویه، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
عیاشی، محمد بن مسعود، (۱۳۸۰ش)، کتاب التفسیر، تهران: المطبعة العلمیة.
فراهیدی، خلیل، (۱۴۰۹ق)، کتاب العین، قم: مؤسسه دارالهجره.
فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، (۱۴۱۵ق)، القاموس المحیط، بیروت: دار الکتب العلمیة.
قرطبی، محمد، (۱۹۶۴م)، الجامع لأحکام القرآن، قاهره: دارالکتب المصریه.
کلینی، محمد، (۱۳۸۹ش)، الکافی، قم: دارالحدیث.
محقق، مهدی، (۱۳۴۴ش)، لسان التنزیل، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
محمدی، علی، (۱۳۷۰ش)، شرح اصول فقه استاد محمدرضا مظفر، قم: دارالفکر.
مخلوف عدوی، حسنین محمد، (۱۳۸۸ش)، کلمات القرآن تفسیر و بیان، تهران: بنیاد پژوهش های اسلامی.
مصطفوی، حسن، (۱۴۳۰ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
معرفت، محمدهادی، (۱۳۷۹ش)، تفسیر و مفسران، قم: موسسه فرهنگی تمهید.
منقور، عبدالجلیل، (۲۰۰۱م)، علم الدلاله اصوله و مباحثه فی التراث العربی، دمشق: اتحاد الکتاب.
میبدی، ابوالفضل رشیدالدین، (۱۳۷۵ش)، کشف الاسرار و عدة الابرار، تهران: انتشارات امیرکبیر.
نسفی، محمد، (۱۳۷۶ش)، تفسیر نسفی، تهران: انتشارات سروش.
نوری، یحیی، (۱۳۸۵ش)، اسلام و آراء و عقاید بشری، تهران: انتشارات نور.
وحیدیان کامکار، تقی، (۱۳۹۰ش)، بدیع از دیدگاه زیباشناسی، تهران: سمت.
یاحقی، جعفر، (۱۳۷۲ش)، فرهنگنامه قرآنی، مشهد: آستان قدس رضوی.
یغمایی، حبیب، (۱۳۵۶ش)، ترجمه تفسیر طبری، تهران: انتشارات توس. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 226 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 292 |
||