اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,389 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,222,179 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,660 |
بررسی نقش تجرید در ادراک عقلی نزد ابن سینا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| دوره 26، شماره 68، مهر 1401، صفحه 75-90 اصل مقاله (277.51 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2023.243949.1610 | ||
| نویسنده | ||
| حامده راستایی* | ||
| استادیار گروه فلسفه، مؤسسۀ آموزش عالی آل طه، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| ادراک ازنظر ابن سینا عبارت است ازحصول صورت مُدرَک در ذات مُدرِک. ادراک در امور مادّی، متوقف بر تجرید صورت شیء است. متناسب با اینکه صورت ادراکی به چه میزان از عوارض مادّی تجرید یافته باشد، ادراک بر سه نوع حسی، خیالی و عقلی تقسیم می‌شود. شیخ‌الرئیس نفس انسانی را حقیقتی می‌داند که ذاتاً ازسنخ عقول است؛ از این روی، فعل ذاتی و اصلی نفس، ادراک عقلی است و دیگر اقسام ادراک، مادّی و به‌اعتبار بدن برای نفس، ثابت‌اند. تعقل، پیوندی وثیق با عقل فعال دارد و عقل فعال، علت افاضۀ صورت‌های معقول و عاقل‌شدن مُدرِک است. براساس تفسیر مشهور ازدیدگاه بوعلی، تجرید، شرط لازم برای ادراک عقلی محسوب می‌شود و در فرایند ادراک عقلی، مدخلیت ذاتی دارد؛ ولی با دقت در عبارات این فیلسوف میتوان مواردی را یافت که در آن‌ها ادراک عقلی بدون تجرید و صرفاً با اتصال به عقل فعال حاصل می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجرید؛ ادراک؛ عقل فعال؛ ابن‌سینا؛ ادراک عقلی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Role of Abstraction in Intellectual Knowledge According to Avicenna | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hamedeh Rastaei | ||
| Assistant Professor at the Department of Philosophy, Al-e Taha Institute, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| According to Ibn Sina, knowledge occurs when the perceiver acquires the intellectual form of the perceived object. The perception of the material depends on the abstraction of these intellectual forms. Perception, based on the degree to which the perceptual form is abstracted from its material components, is divided into sensory, imaginary, and intellectual categories. Ibn Sina views the human soul as inherently intellectual, with its primary function being the acquisition of intellectual knowledge. Other types of perception are considered material and exist within the soul only through its connection to the body. Reasoning has a close connection with the active intellect (al-ʿaql al-faʿʿāl), which serves as the catalyst for the emergence of intellectual forms and the intellectualization of the perceiver. In current interpretations of Ibn Sina's work, abstraction is deemed a necessary condition for intellectual knowledge, and it plays an essential role in the process of acquiring intellectual knowledge. Nevertheless, there are instances in his work where intellectual knowledge is achieved without abstraction, solely through a connection (ittiṣāl) to the active intellect. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| abstraction (tajrīd), perception, active intellect, Avicenna, intellectual knowledge | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدأ و المعاد (عبدالله نورانى، به‌اهتمام) (چاپ 1). تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامى.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1371). المباحثات. قم: بیدار.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1375). الإشارات و التنبیهات. قم: نشر البلاغة.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1379). النجاة من الغرق فى بحر الضلالات (محمدتقى دانش‌پژوه، مقدمه‌نویس و مصحح) (چاپ 2). تهران: دانشگاه تهران.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1400ق). رسائل. قم: بیدار.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1403ق). الاشارات و التنبیهات مع الشرح لنصیرالدین طوسی و الشرح لقطب الدین رازی. قم: دفتر نشر الکتاب.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-الف). التعلیقات (عبدالرحمان بدوی، محقق). بیروت: مکتبة الإعلام الإسلامى.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-ب). الشفاء: الإلهیات (سعید زاید، مصحح). قم: مکتبة آیت‌لله المرعشى.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-ج). الشفاء: الطبیعیات (سعید زاید، مصحح). قم: مکتبة آیت‌الله المرعشى.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1417ق). النفس من کتاب الشفاء (حسن حسن‌زادۀ آملی، محقق). قم: مرکز النشر التابع المکتب الإعلام الإسلامی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1420ق). النکث و الفوائد فی العلم الطبیعی. الفلسفة الإسلامیة (فؤاد سزگین) (جلد 34). جامعة فرانکفورت، معهد تاریخ العلوم العربیة و الإسلامیة.
الوندیان، معصومه؛ و الله‌بداشتی، علی (1397). بررسی تطبیقی دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا دربارۀ فرایند ادراک عقلی. عقل و دین، 10(19)، 69-86.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1360). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة (سید جلال‌الدین آشتیانی، مصحح و تعلیقه‌نویس). مشهد: المرکز الجامعی للنشر.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1380). شرح و تعلیقه بر إلهیات شفا. تهران: حکمت اسلامی صدرا.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981). الحکمة المتعالیة فى الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار إحیاء التراث.
غفاری قره‌باغ، احمد؛ و حمزه، حمزه (1394). بررسی و تحلیل هستی‌شناختی ادراک عقلی ازدیدگاه ابن‌سینا. آینۀ معرفت، 13(45)، 1-18.
فارابی، ابونصر محمد بن محمد (1995). آراء أهل المدینة الفاضلة و مضاداتها (علی بوملحم، شارح). بیروت: دار و مکتبة الهلال.
نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (1375). شرح الإشارات و التنبیهات. قم: نشر البلاغة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 250 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 257 |
||