اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,389 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,222,519 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,216,057 |
همایندی ادراک دانشآموزان دربارۀ نقش متوازن خانواده و مدرسه در تربیت دینی: پژوهشی پدیدارشناختی | ||
| علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
| دوره 11، شماره 20، فروردین 1402، صفحه 5-33 اصل مقاله (682.28 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/esi.2023.244238.1609 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه شاکری صفت1؛ منصوره حاج حسینی* 2؛ محمد خدایاری فرد3 | ||
| 1دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار گروه مشاوره و روانشناسی تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 3استاد گروه مشاوره و روانشناسی تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر به‌منظور بررسی نقش خانواده و مدرسه در تربیت دینی و ادراک دانشآموزان دربارۀ همایندی میان آن‌ها با رویکرد کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناختی انجام شد. مشارکت‌کنندگان در این تحقیق، هجده دانش‌آموز دختر از مقطع متوسطه بوده‌اند که با استفاده از روش انتخاب هدفمند گزینش و براساس اصل اشباع به فرایند پژوهش وارد شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبۀ نیمه ساختاریافته بود و داده های به‌دست‌آمده با استفاده از روش اسمیت تحلیل شد. یافته های پژوهش در چهار مقولۀ نقش خانواده و مدرسه در دینداری، همایندی/ تعارض میان آن‌ها، راهبرد دانش آموزان در مواجهه با تعارض و راهکار پیشنهادی جهت ارتقای همایندی دسته بندی شد. نقش خانواده در بُعد مثبت، شامل الگوی عملگرا، جلب مشارکت خانوادگی و انعطاف پذیری در آداب دینی، و در بُعد منفی، مشتمل بر انفعال در تربیت دینی و تعارض‌های خانوادگی بوده است. نقش مدرسه در بُعد ثمربخش با توانمندی های معلم، انعطاف‌پذیری و احترام در رفتار مرتبط بوده و در بُعد تخریب کننده، رفتارهای خشن و تبعیض آمیز، و اجبار بدون آگاهی بخشی شناسایی شد. در بُعد همایندی مدرسه و خانواده، طیفی وسیع، از همایندی کامل تا اختلاف در روش‌های تربیتی و مبانی اعتقادی دیده شد و اهداف این دو بافت نیز دارای تنوع و طیفی وسیع بود. نتیجۀ همایندی، تقویت و رشد دانشآموزان در باورهای دینی و نتیجۀ ناهمایندی، سردرگمی آنان، اجبار به گزینش یک سو و گاه انحراف آن‌ها از مسیر برنامه‌ریزی‌شده به‌سمت دینداری بوده است. در بُعد راهبردها، سه شیوۀ قانونمداری، همراهی با خانواده و انتخاب مسیر بهینه دیده شد. جهت ارتقای همایندی، سه راهکار آگاهی از ویژگیهای نوجوانان، تعامل بهتر خانواده و مدرسه، و تشویق دانش آموزان پیشنهاد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تربیت دینی؛ همایندی خانواده و مدرسه؛ تعامل خانواده و مدرسه؛ تعارض تربیتی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Congruency of Student’s Perception about Balanced Role of Family and School in Religious Education: a Phenomenological Research | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Shakeri sefat1؛ Mansureh Hajhosseini2؛ Mohammad Khodayarifard3 | ||
| 1MA degree in Educational Psychology, Tehran University, Tehran, Iran. | ||
| 2Assistant professor of the Department of Counseling and Educational Psychology, Tehran University, Tehran, Iran. | ||
| 3Professor of the Department of Counseling and Educational Psychology, Tehran University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| This research is about the role of family and school in religious education and student’s perception about congruency of the two. Qualitative research method in general and phenomenology in particular has been used. For this purpose, 18 female high school students have been selected through targeted selection until saturation. The data collection tool was a semi-structured interview and the obtained data were analyzed using Smith's method. All information has been grouped in four categories in terms of the role of family and school in religiousness, congruence/conflict among them, student’s strategies in the face of conflict and a suggested solution to promote congruency. The Positive role of family includes pragmatic ideal, attraction of family participation and flexibility in practicing religious rituals and negative role of family includes passiveness in religious education and family conflicts. Effectiveness of the role of school was related to the ability of teachers, flexibility and respect in their behavior. But its destructive effect was related to violent behaviors, discrimination and enforcement without convincement. The congruency of family and school consist a wide spectrum which starts from a complete congruency up to a difference in educational methods and beliefs. The goals of the two have also wide variety. The result of the congruence is persistence of religious belief in students and the result of the conflict is student’s confusion, forcing to choose one side and deviation from the designed rout towards religiosity. In terms of strategies, three methods of law-abiding, accompanying the family and choosing the optimal path were observed. In order to promote congruency, three strategies were proposed which are better knowledge of the characteristics of students, better interaction between family and school, and encouragement of students. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| religious education, family and school congruency, family and school interaction, educational conflict | ||
| مراجع | ||
|
اسپیلکا، برنارد؛ هود، رالف دبلیو.؛ هونسبرگر، بروس؛ و گرساچ، ریچارد (1400). روانشناسی دین براساس رویکرد تجربی (محمد دهقانی، مترجم). تهران: رشد. استراوس، انسلم؛ و کوربین، جولیت (1397). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریۀ زمینهای (ابراهیم افشار، مترجم). تهران: نشر نی. اسدنژاد، فرزانه (۱۳۹۳). مقایسۀ نقش خانواده و مدرسه در جامعه‌پذیری دینی دانشآموزان دختر مقطع متوسطۀ فیروزآباد فارس. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه یزد، یزد، ایران. افشارمنش، محمود (۱۳۹۷). موانع و تهدیدهای فرارویِ همکاری خانواده و مدرسه برای ارتقای تربیت دینی دانشآموزان دورۀ ابتدایی ازنظر کارشناسان تربیت دینی. معرفت، ۲۵۴، ۷۱-۱۰۱. افشارمنش, محمود؛ و نوذری، محمود (1400). راهکارهای همکاری خانه و مدرسه درراستای تقویت تربیت دینی دانشآموزان دورۀ ابتدایی. پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی، 1(4), 7-30. امامی سیگارودی، عبدالحسین؛ دهقان نیری، ناهید؛ رهنورد، زهرا؛ و نوری، سعیدعلی (1391). روش‌شناسی تحقیق کیفی. پدیدارشناسی پرستاری و مامایی جامع‌نگر. 66، 154-162. برک، لورا (1400). روانشناسی رشد از لقاح تا کودکی (یحیی سیدمحمدی، مترجم). تهران: ارسباران. حاجحسینی، منصوره (1389). روانشناسی رشد: ابعاد تحول آدمی در گسترۀ حیات. تهران: جهاد دانشگاهی. خطیب زنجانی، نازیلا؛ و فرج‌اللهی، مهران (1391). عوامل مؤثر در اشاعۀ مفاهیم و باورهای دینی بین دانشآموزان دورۀ راهنمایی و متوسطۀ منطقۀ 2 تهران. روانشناسی تربیتی، 8(25)، 20-25. رحمان‌پور، محمد؛ و بختیار نصرآبادی، حسنعلی (1390). بازاندیشی در معنا، جایگاه، چالشها و آثار عادت‌دادن در فرایند تربیت اسلامی. معرفت، 14(160)، 59-72. رضاییان، حمید؛ و توتونچی، بهاره (1398). پیشبینی هویت دینی فرزندان براساس الگوهای تعاملی خانواده، دینداری والدین و تفکر انتقادی نوجوان. مطالعات زن و خانواده، 7(3/15)، 108-129. زربخش، محمدرضا؛ رستم‌نژاد، مریم؛ محمدی تیله‌نویی، سمیه؛ و سلیمانی سبینی، شهربانو (1399). رابطۀ جوّ عاطفی- اجتماعی مدرسه و انگیزش تحصیلی با خودکارآمدیِ تحصیلی. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 13(5/63)، 505-512. سفیری، خدیجه؛ کمالی، افسانه؛ و مصلح، نرجس‌خاتون (1394). بررسی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی خانواده و مشارکت دینی با هویت دینی نوجوانان. جامعهشناسی ایران، ۱۵(3)، ۱62-۱9۸. سیف، علی‌اکبر (1400). روانشناسی پرورشیِ نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش. تهران: دوران. کرین، ویلیام (1400). نظریههای رشد: مفاهیم و کاربردها (غلام‌رضا خوینژاد و علی‌رضا رجایی، مترجمان). تهران: رشد. گال، مردیت دامین؛ بورگ، والتر؛ و گال، جویس (1400). روش‌های تحقیق کمّی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی. تهران: سمت. محسنی، نیک‌چهره (1397). نظریهها در روانشناسی رشد. تهران: جاجرمی. نازک‌تبار، حسین؛ و ویسی، رضا (۱۳۸۷). واکاوی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی خانواده با تحصیل فرزندان. فرایند مدیریت و توسعه، ۲۱، 121-149. Bandura, A. (1992). Social Cognitive Theory of Social Referencing. In: Social Referencing and the Social Construction of Reality in Infancy, 175-208. Boston: MA: Springer US. Boulanger, D. (2019). Bronfenbrenner’s Model as a Basis for Compensatory Intervention in School-Family Relationship: Exploring Metatheoretical Foundations. Psychology and Society, 11(1), 212-230. Bronfenbrenner, U. (1977). Toward an Experimental Ecology of Human Development. American Psychologist, 32(7), 513. Cohen-Malayev, M.; Schachter, E. P.; and Rich, Y. (2014). Teachers and the Religious Socialization of Adolescents: Facilitation of Meaningful Religious Identity Formation Processes. Journal of Adolescence, 37(2), 205-214. Copen, C.; and Silverstein, M. (2008). Transmission of Religious Beliefs across Generations: Do Grandparents Matter?. Journal of Comparative Family Studies. 38. 497-510. Crespo, C.; Jose, P. E.; Kielpikowski, M.; and Pryor, J. (2013). “On Solid Ground”: Family and School Connectedness Promotes Adolescents' Future Orientation. Journal of Adolescence, 36(5), 993-1002. Fowler, J. (1981). Stages of Faith: The Psychological Quest for Human Meaning. San Francisco, CA: Harper. Hedegaard, M. (2005). Strategies for Dealing with Conflicts in Value Positions between Home and School: Influences on Ethnic Minority Students’ Development of Motives and Identity. Culture and Psychology, 11(2), 187-205. Leung, J. T.; and Shek, D. T. (2019). The Influence of Parental Expectations and Parental Control on Adolescent Well-Being in Poor Chinese Families. Applied Research in Quality of Life, 14(4), 847-865. Lloyd, G. M. (1996). Research and Practical Application for School, Family, and Community Partnerships. Family-School Links: How do They Affect Educational Outcomes, 255-264. Marcia, J. E. (1980). Identity in Adolescence. Handbook of Adolescent Psychology, 9(11), 159-187. Nastasi, B. K. (2017). Cultural Competence for Global Research and Development: Implications for School and Educational Psychology. International Journal of School and Educational Psychology, 5(3), 207–210. Petts, R. J.; and Knoester, C. (2007). Parents' Religious Heterogamy and Children's Well‐Being. Journal for the Scientific Study of Religion, 46(3), 373-389. Povey, J. et al. (2016). Engaging Parents in Schools and Building Parent-School Partnerships: The Role of School and Parent Organisation Leadership. International Journal of Educational Research, 79, 128-141. Sánchez-Medina, J. A.; Macías-Gómez-Stern, B.; and Martínez-Lozano, V. (2014). The Value Positions of School Staff and Parents in Immigrant Families and Their Implications for Children's Transitions between Home and School in Multicultural Schools in Andalusia. Learning, Culture and Social Interaction, 3(3), 217-223. Sheldon, S. B.; and Epstein, J. L. (2002). Improving Student Behavior and School Discipline with Family and Community Involvement. Education and Urban Society, 35(1), 4-26. Smith, C.; and Denton, M. L. (2009). Soul Searching: The Religious and Spiritual Lives of American Teenagers. Oxford University Press. Stearns, M.; and McKinney, C. (2019). Perceived Parent-Child Religiosity: Moderation by Perceived Maternal and Paternal Warmth and Autonomy Granting and Emerging Adult Gender. Psychology of Religion and Spirituality, 11(3), 177. Willig, C. (2013). EBOOK: Introducing Qualitative Research in Psychology. McGraw-Hill Education (UK). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 341 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 388 |
||