اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,131 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,990 |
شناسایی ماهیت حقوقی شیربها با تأکید بر رویة قضایی | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| مقاله 10، دوره 29، شماره 80، اردیبهشت 1403، صفحه 281-303 اصل مقاله (1.6 M) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/flj.2023.245002.1939 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا دریایی* 1؛ فیروز سکوتی2 | ||
| 1استادیار گروه حقوق دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تهیة ملزومات زندگی مشترک از وظایف قانونی زوج است؛ بااین‌‌‌حال در برخی از مناطق به‌‌‌حکم عرف، جهیزیه را زوجه فراهم می‌کند. زوج نیز چند قلم از اجناس لازم برای زندگی مشترک را که معمولاً ارزش مادی زیادی هم دارند، تهیه می‌کند تا با درج در سیاهة جهیزیه به‌همراه دیگر اقلام به منزل مشترک بدرقه شود. در عرف چنین اقلامی را شیربها نامیده‌اند. در دعوای استرداد جهیزیه، دادگاه با این پرسش مواجه خواهد شد که چه کسی مالک این اموال محسوب می‌شود؟ پاسخ به سؤال در گرو تبیین ماهیت توافق صورت‌گرفته است. درخصوص ماهیت شیربها ازمنظر فقهی و حقوقی اختلاف وجود دارد. برخی آن را در قالب عقود معین، همچون هبه و جعاله و صلح، و برخی نیز در قالب توافق خصوصی تفسیر کرده‌اند. گروهی نیز ماهیت شیربها را به‌شرط ضمن عقد و نیز تعهد به نفع شخص ثالث تعبیر کرده‌اند. این اختلافات، رویة قضایی را نیز تحت‌تأثیر قرار داده است. با استناد به قالب‌های پیش‌گفته، حسب تفسیری که از جواز یا لزوم شیربها صورت می‌گیرد، این اقلام را برخی محاکم متعلق به زوج و برخی متعلق به زوجه میدانند. این تحقیق نشان می‌دهد قالب‌های مزبور با وجود داشتن رگه‌هایی از تناسب، دارای تمایزاتی آشکار با شیربها است. شیربها دارای ماهیتی خاص است که با توجه به خصایص آن و سکوت قانون، قلمرو آثارش را عرف تعیین می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جهیزیه؛ شیربها؛ عرف؛ نفقه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Identifying the Legal Nature of Shirbaha with Emphasis on Judicial Procedure | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Reza Daryaee1؛ Firooz Sokouti2 | ||
| 1Assistant Professor in Department of Law in University of Guilan, Rasht, Iran | ||
| 2PhD Student in Private Law in University of Guilan, Rasht, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Preparation of essentials for common life is one of the legal duties of man; However, in some regions, according to the custom, dowry is provided by the wife. Meanwhile, the man prepares a few items of necessary accessories for common life, which usually have significant material value, to be included in the list of dowry and along with the other items, is sent to the common house. In custom, such items are called Shirbaha. In the dowry restitution lawsuit, the court will face the challenging question of who is considered the owner of this property? The answer to the question depends on the explanation of the nature of the agreement. There is a difference regarding the nature of the Shirbaha from a jurisprudential and legal point of view. Some have interpreted it in the form of specific contracts such as gift, granted and peace, and others consider it in the form of a private agreement. A group has also interpreted its nature as a condition in the contract as well as an obligation for the benefit of a third party. These disputes have also affected the judicial procedure. Referring to the formats which is mentioned and according to the interpretation of the permissibility or necessity of the Shirbaha, some jurists consider these items to belong to the husband and some others to the wife. This research shows that the above- mentioned formats have obvious distinctions with the Shirbaha despite having some proportion. The Shirbaha has a special nature that according to its characteristics and the silence of the law, custom determines the scope of its effects. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Shirbaha, dowry, alimony, custom | ||
| مراجع | ||
|
افشار، اباذر؛ موحدی نیا، مهدی؛ قلیپور، احدالله (1398). «واکاوی ماهیت و جواز شیربها از دیدگاه فقه امامیه و حقوق موضوعه»، مطالعات اسلامی زنان و خانواده، 6 (10)، ص 48-64.
امامی سید حسن (1398). حقوق مدنی. ج4، تهران: انتشارات اسلامیه.
بهجت محمدتقی (1386). استفتائات. ج4، قم: انتشارات دفتر آیت‌الله‌العظمی بهجت.
جعفری لنگرودی محمدجعفر (1400الف). ترمینولوژی حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش.
جعفری لنگرودی محمدجعفر (1400ب). مجموعه محشی قانون مدنی. تهران: کتابخانه گنج دانش.
دیانی عبدالرسول (1387). حقوق خانواده. تهران: بنیاد حقوقی میزان.
روحانی صادق (1383). استفتائات. ج6، قم: نشر حدیث دل.
سامانه ملی آرای قضایی: (https://ara.jri.ac.ir/) تاریخ آخرین مراجعه: 18/5/1402.
شریعت موسوی مصطفی (1385). الشهاب فی مسأله الحجاب. قم: انتشارات دارالتفسیر.
الشریف محمدمهدی (1400). منطق حقوقی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
شهیدی مهدی (1388). اصول قرارداد‌ها و تعهدات. تهران: انتشارات مجد.
صفایی، سید حسین؛ امامی، اسدالله (1390). مختصر حقوق خانواده. تهران: بنیاد حقوقی میزان.
علوی گرگانی محمدعلی (1384). اجوبة المسائل. ج2، قم: انتشارات دفتر آیت‌الله علوی گرگانی.
علیزاده، عزت‌الله (1386). فرهنگ سه‌جلدی معین. ج 1، تهران: انتشارات آدنا.
کاتوزیان ناصر (1387). دوره مقدماتی حقوق مدنی خانواده. تهران، بنیاد حقوقی میزان.
کاتوزیان ناصر (1398). فلسفه حقوق. ج2، تهران: کتابخانه گنج دانش.
کاتوزیان ناصر (1400الف). گامی به‌سوی عدالت. تهران: بنیاد حقوقی میزان.
کاتوزیان ناصر (1400ب). دوره حقوق مدنی عقود معین (مشارکت‌ها، صلح)، ج2، تهران: انتشارات گنج دانش.
کاتوزیان ناصر (1400پ). دوره حقوق مدنی خانواده. ج1، تهران: انتشارات کتابخانه گنج دانش.
گلپایگانی محمدرضا (1380). مجمع المسائل. ج4، قم: نشر دارالقرآن الکریم.
مافی، همایون؛ ظهوری، سمیه؛ فرزانگان، محمد (1395). وضعیت فقهی حقوقی اختلاف زوجین در اثاثیه منزل، دو فصلنامه علمی فقه و حقوق خانواده (ندای صادق). 21 (65)، 83-106.
محقق داماد سید مصطفی (1397). نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. ج2، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
محقق داماد سید مصطفی (1398). نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. ج1، تهران: مرکز نشر علوم اسامی.
مروج حسین (1379). اصطلاحات فقهی. قم: انتشارات بخشایش.
مکارم شیرازی ناصر (1424ق، الف). کتاب النکاح، جلد 6، قم: مدرسه الامام علی ابن ابی طالب (ع).
مکارم شیرازی ناصر (1424ق، ب). کتاب النکاح، جلد 7، قم: مدرسه الامام علی ابن ابی‌طالب (ع).
مکارم شیرازی ناصر (1424ق، پ). فقه استدلالی. قم: مدرسه الامام علی ابن ابی‌طالب (ع).
موسوی خمینی، روح‌الله (1392). تحریرالوسیله. ج2، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
میرزای قمی ابوالقاسم ابن محمدحسن (1385). رسائل المیرزا القمی. ج1، قم: نشر بوستان کتاب قلم.
هاشمی شاهرودی محمود (1382). فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام. ج6، قم: مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 406 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 314 |
||