اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,389 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,725 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,356 |
شناسایی و تحلیل استعارههای ساختاری در تبیین مفهوم امامت و جایگاه اهل بیت (ع) در نهج البلاغه | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 5، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 33، مهر 1402، صفحه 87-109 اصل مقاله (1.01 M) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2023.244373.3757 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم توکل نیا1؛ یحیی میرحسینی* 2 | ||
| 1فارغ التحصیل دکتری علوم و معارف نهج البلاغه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، میبد، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، میبد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مهمترین مؤلفه هویتی شیعه، امامت و ولایت اهل بیت(ع) است که عامل تمایزبخش این مذهب، از دیگر مذاهب اسلامی است. این مفاهیم، بسامد بالایی در سخنان اولین امام شیعیان دارد؛ به نحوی که بازتاب فراوان آن در نهج‌البلاغه مشهود است. در این میان نکته شایان توجه، بهره گسترده حضرت علی(ع) از استعارههای مفهومی است؛ چه آنکه نیاز داشتند قوای شناختی مخاطبان خود را به خدمت گرفته و با استفاده از مفاهیم ملموس و محسوس، مراحل فهم و درک جایگاه امامت را آسان‌تر نمایند. در این نوشتار بر اساس زبان‌شناسی شناختی و با استفاده از رویکرد لیکاف و جانسون در استعاره‌ها، مهمترین استعارههای مفهومی از نوع ساختاری، در تبیین مفهوم امامت و جایگاه اهل بیت(ع) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان دهنده شش حوزه مبدأ است که بر مفاهیم متناظر در حوزه مقصد، نگاشت داده شده‌اند. پربسامدترین‌ها، حوزه‌های مفهومی «نور»، «سفر و حرکت» و «حیات و ممات» است. توجه به این نگاشت‌ها، اثر شایان توجهی در امر فهم و شرح نهج‌البلاغه خواهد داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امامت؛ اهل بیت (ع)؛ حضرت علی (ع)؛ نهج‌البلاغه؛ استعارههای مفهومی؛ استعاره ساختاری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Recognition and Analysis of Structural Metaphors in Explaining the Concept of Imamah and the Position of Ahl al-Bayt (pbut) in Nahj al-Balagha | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Tavakolniya1؛ Yahya Mirhoseini2 | ||
| 1PhD graduate of Nahj al-Balagheh Science and Education, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Meybod, Meybod, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Quran and Hadith, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Meybod, Meybod, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The most important identity component of Shia is the Imamah and Wilayah of Ahl al-Bayt (pbut), which is the distinguishing factor of this religion from other Islamic religions. These concepts have a high frequency in the words of the first Shia imam to the extent that its numerous reflection is obvious in Nahj al-Balagha. In the meantime, it’s noteworthy that Imam Ali (pbuh) extensively employs conceptual metaphors to utilize the cognitive abilities of their audiences and making it easier for them to understand the position of Imamah by using sensible and tangible concepts. In this article, based on cognitive linguistics and using Likoff and Johnson's approach in metaphors, the most important conceptual metaphors of the structural type have been examined in explaining the concept of Imamah and the position of Ahl al-Bayt (pbut). At the end, 6 source domain are identified and mapped to the corresponding concepts in the target domain. The most frequent conceptual domains are "light", "travel and movement" and "life and death". Paying attention to these mappings will have a major impact upon the understanding and explanation of Nahj al-Balagha. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Imamah, Ahl al-Bayt (pbut), Imam Ali (pbuh), Nahj al-Balagha, Conceptual Metaphors, Structural Metaphor | ||
| مراجع | ||
|
نهج البلاغه.
آقا جمال خوانسارى، محمد (1366ش)، شرح بر غرر الحکم، تهران: دانشگاه تهران.
آمدی، سیف‌الدین (1423ق)، أبکار الأفکار، قاهره: دار الکتب.
ابن ابی الحدید (1404ق)، شرح نهج البلاغة، به کوشش محمد ابراهیم، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی.
ابن سیده، على بن اسماعیل (1421ق)، المحکم و المحیط الأعظم، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
ابن میثم بحرانی، میثم بن علی (1385ش)، شرح نهج البلاغه، مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی.
ارفع، سیدکاظم (1378ش)، ترجمه روان نهج البلاغه، تهران: فیض کاشانی.
ازهری، محمد بن احمد (بی‌تا)، تهذیب اللغة، بیروت: دار احیاء التراث.
ایمانیان، حسین؛ نادری، زهره (1392ش)، «استعارههای جهتی نهج‌البلاغه از بعد شناختی»، پژوهشنامه نهج البلاغه، شماره 4، صص73-92.
براتی، مرتضی (1395ش)، «بررسی استعاره مفهومی نور در قرآن کریم با رویکرد شناختی»، پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، شماره 23، صص59-39.
بیدادیان، فهیمه (1395ش)، «بررسی استعارههای مفهومی و طرح‌واره های تصوری در صحیفۀ سجادیه»، زبان و شناخت، شماره1، صص 31-61.
پاکتچی، احمد؛ شیرزاد، محمد حسن؛ شیرزاد، محمد حسین (1398ش)، «معناشناسی تاریخی و فرهنگی سَبیل در قرآن کریم»، مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، شماره 65، صص 69-71.
توکل‌نیا، مریم؛ میرحسینی، یحیی؛ حسومی، ولی الله (1399ش)، «دراسة تحلیلیة حول الاستعارات المفاهیمیة عن الحیاة بعد الموت فی نهج البلاغة»، دراسات حدیثه فی نهج البلاغه، شماره 7: (صص95-110).
توکل‌نیا، مریم؛ میرحسینی، یحیی؛ حسومی، ولی الله (1397ش)، «کارکرد استعارههای مفهومی در تبیین مفهوم خدا در نهج البلاغه»، پژوهش‌های نهج البلاغه، شماره 58، صص 171-189.
جوهری، اسماعیل (1407ق)، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، بیروت: دار العلم.
حاجی بابایی، مجید (1391ش)، «رویکردی تاریخی به تحول مفهوم خلافت در عصر خلفای سه‌گانه»، فصلنامه پژوهشنامه تاریخ اسلام، شماره8، صص7-27.
حائری قزوینی، سید محمدکاظم (1381ش)، شرح نهج البلاغه، بیروت: مطبعه عمر منیمنه.
حسینی، مطهره؛ قائمی‌نیا، علیرضا (1396ش)، «استعاره مفهومی رحمت الهی در قرآن کریم»، فصلنامه ذهن، شماره69، صص27-52.
خوئى، میرزا حبیب الله (1358ش)، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، تهران: مکتبة الإسلامیة.
دنبلی خویی، ابراهیم بن حسین (بی‌تا)، درة النجفیه فی شرح نهج‌البلاغه، بی‌جا: بی‌نا.
راغب اصفهانى، حسین (1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار العلم.
شوالیه، ژان؛ آلن، گربران (1378ش)، فرهنگ نمادها، ترجمۀ سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
شهیدی، سیدجعفر (1380ش)، ترجمه نهج البلاغه، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
شیرزاد، محمدحسن (1398ش)، کاربرد الگوهای انسان‌شناسی حمل و نقل در تفسیر قرآن کریم، رساله دکتری علوم قرآن و حدیث، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
صبحی صالح (1370ش)، فرهنگ نهج البلاغه، ترجمه مصطفی رحیمی‌نیا، تهران: انتشارات اسلامی.
صعیدی، عبدالفتاح (1410ق)، الافصاح فی فقه اللغة، قم: مکتب الاعلام.
فراهیدی، خلیل بن احمد (1410ق)، العین، قم: دار الهجرة.
فیض الاسلام اصفهانی، سیدعلی نقی (1381ش)، ترجمه و شرح نهج البلاغه، تهران: فقیه.
قرشی بنابی، علی اکبر (1387ش)، قاموس القرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
کاشانی، ملافتح الله (1378ش)، تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین، تهران: انتشارات پیام حق.
کووچش، زلتان (1394ش)، استعاره در فرهنگ جهانی‌ها و تنوع، ترجمه نیکتا انتظام، تهران: سیاهرود.
لاهیجی، عبدالرزاق بن علی (1387ش)، گوهر مراد، تهران: نشر سایه.
قائمی‌نیا، علیرضا (1390ش)، معناشناسی شناختی قرآن، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
لیکاف، جورج؛ جانسون، مارک (1397ش)، استعاره‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم، ترجمه جهانشاه میرزابیگی، تهران: آگاه.
مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار، بیروت: مؤسسة الوفاء.
مدرس وحید، احمد (بی‌تا)، شرح نهج البلاغه، قم: خیام.
مصطفوی، حسن (1360ش)، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مکارم شیرازی، ناصر (1375ش)، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
میرحسینی، یحیی (1396ش)، «تاریخ انگاره امت وسط و مقایسه آن با برساخت‌های معنایی واژه»، مجموعه قرآن‌پژوهی و تاریخ انگاره‌ها، به کوشش فرهنگ مهروش، تهران: پژوهشکده قرآن و عترت.
نزهت، بهمن (1388ش)، «نماد نور در ادبیات صوفیه»، مطالعات عرفانی، ش9، صص155-184.
نواب لاهیجی، محمد باقر بن محمد (1379ش)، شرح نهج‌البلاغه، تصحیح محمدمهدی جعفری، تهران: میراث مکتوب.
Lakoff, George Johnson, Mark (1980); Metaphors We live by; Chicago:The University Of Chicago Press. Feldman, e.g. and Narayanan, S. (2004); Embodied meaning in a neural theory of language. Brain and Language, 89, No 2, p: 385–392. Grady, J. E. (2007); “Metaphor”, in The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics, ed. Dirk Geeraerts and Hubert Cuyckens, Oxford: Oxford University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 272 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 255 |
||