اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,530 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,321 |
فهم باطن حدیث در اندیشۀ قاضی نعمان مغربی | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 7، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 33، مهر 1402، صفحه 139-164 اصل مقاله (774.29 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2023.244466.3768 | ||
| نویسندگان | ||
| سید حسین فلاح زاده ابرقوئی* 1؛ محسن قاسم پور2 | ||
| 1دانش آموختۀ دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران. | ||
| 2استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علامۀ طباطبایی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| چگونگی کشف پیام باطنی حدیث و شناخت معیارهای آن از مسائلی است که در پژوهش‌های فقه الحدیثی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پرداختن به این مسأله در ارزیابی و تعیین میزان اعتبار تأویل‌های حدیثی اسماعیلیان (مهمترین مدعیان علم تأویل حدیث) مؤثر است. جستار حاضر به بررسی فهم باطن حدیث در اندیشۀ قاضی نعمان مغربی (د 363ق) ـ برجسته‌ترین شخصیت اسماعیلی در حوزۀ تأویل حدیث ـ می‌پردازد. برای این منظور اندیشۀ قاضی نعمان در حوزۀ فهم باطن حدیث، با کاوش کامل در کتاب تأویل الدعائم مورد بررسی قرار گرفته و با ارائۀ نمونه‌های متعدد تحلیل شده است. بر اساس این پژوهش، تنها خاستگاه فهم باطن از نگاه قاضی نعمان، امام اسماعیلی است و جز او کسی به اسرار نهفته در گزاره‌های روایی دسترسی ندارد. از این رو تنها کوشش مُجاز در حوزۀ فهم باطن حدیث، کشف مناسبت و ارتباط معنای ظاهری و باطنی است که در موجّه ساختن معانی باطنی و جلوۀ عقلانی بخشیدن به آنها مؤثر است. قاضی نعمان برای نشان دادن پیوند بین ظاهر و باطن روایات، به شواهدی تمسک نموده که نمی‌توان آنها را دلیل قطعی تأویل برشمرد. مهمترین شاهد او برای بیان مناسبت بین رموز ظاهری و باطنی، ارتباط معنای باطنی با معنای لغوی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاضی نعمان؛ فهم باطن حدیث؛ تأویل الدعائم؛ تأویل حدیث؛ اسماعیلیه. | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Understanding the Inner Meaning of Hadith in the Thought of Qadi Noman al-Maghrebi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| seyyed hossein fallahzadeh Abarghoey1؛ Mohsen Gasempour2 | ||
| 1PhD in Quran and Hadith Sciences, Kashan University, Kashan, Iran. | ||
| 2Professor of the Department of Quran and Hadith Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| How to discover the esoteric message of hadith and know its criteria is one of the issues that has received less attention in the studies of understanding hadith. Dealing with this issue is effective in evaluating of the hadith interpretations of the Ismailis. This article examines the understanding of the inner meaning of hadith in the thought of Qadi Noman al-Maghrib (363 ah). For this purpose, Qadi Numan's thought in the field of understanding the inner meaning of hadith has been thoroughly explored in the book Ta'vil al-Daa'im. According to this research, the only source of inner understanding from Qadi Numan's point of view is Imam Ismaili. For this reason, the only possible effort in the field of understanding the inner meaning of hadith is to discover the connection between the external and inner meaning. This work is effective in justifying the inner meanings. Qadi Numan has used evidence to show the link between the external and inner meaning of hadiths. His most important witness to express the connection between the external and inner meaning is the connection between the inner meaning and the The meaning of hadith words. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Qadi Numan, inner meaning of hadith, Ta'vil al-Daa'im, Ismaili hadith | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین (۱۳۹۲ش)، ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، تهران: طرح نو.
ابن منصور الیمن، جعفر (۱۴۰۴ق)، الکشف، تحقیق: مصطفی غالب، بیروت: دار الاندلس.
اسعدی، محمد؛ و دیگران (1389ش)، آسیبشناسی روشهای تفسیری، فصل جریان باطنی (نوشتۀ قاسم پور، محسن)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
حاجیاکبری، فاطمه؛ ستار، حسین (۱۳۹۹ش)، «مقایسۀ رویکردهای تأویلی قاضی نعمان و عبدالرزاق کاشانی در آیات فقهی»، مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی، شمارۀ 14، صص 21 ـ 46.
دفتری، فرهاد (۱۳۸۶ش)، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه: فریدون بدره ای، تهران: فرزان روز.
رازی، ابوحاتم (۲۰۱۵م)، کتاب الزینة، تحقیق: سعید الغانمی، بیروت: منشورات الجمل.
طاهری، محمد الهادی (2011م)، عقائد الباطنیة فی الإمامة و الفقه و التأویل عند القاضی النعمان، بیروت: مؤسسة الإنتشار العربی.
قاسم پور، محسن؛ کوهپیما، حمید (1398ش)، «بررسی نظریۀ عرف خاص زبان قرآن در نگاه باطنی و اخباری»، پژوهشنامۀ مذاهب اسلامی، شمارۀ 12، صص 8 ـ 30.
قبادیانی، ناصر خسرو (۱۳۸۴ش)، وجه دین، تهران: انتشارات اساطیر.
الکربلائی، حیدر محمد عبدالله (۲۰۲۰م)، «المنهج التأویلی عند القاضی النعمان»، مجلة دراسات تأریخیة، شمارۀ 28، صص 221 ـ 262.
کرمانی، حمید الدین (۱۹۸۳م)، راحة العقل، تحقیق: مصطفی غالب، بیروت: دار الاندلس.
مامقانی، عبد الله (1411ق)، مقباس الهدایة، تحقیق: محمد رضا المامقانی، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
عشرتی، غلامعباس (۱۳۹۴ش)، «بازخوانی قواعد و شرایط تأویل از دیدگاه قاضی نعمان»، فصلنامۀ نقد و نظر، شمارۀ 79، صص 133 ـ 155.
المغربی، النعمان بن محمد بن منصور (قاضی نعمان) (1960م)، اساس التأویل، تحقیق: عارف تامر، بیروت: دار الثقافة.
المغربی، النعمان بن محمد بن منصور (قاضی نعمان) (۱۴۲۸ق)، الایضاح، بیروت: مؤسسة الاعلمی.
المغربی، النعمان بن محمد بن منصور (قاضی نعمان) (1426ق)، تأویل الدعائم، بیروت: مؤسسة الاعلمی.
المغربی، النعمان بن محمد بن منصور (قاضی نعمان) (1383ق)، دعائم الاسلام، تحقیق: آصف فیضی، قاهره: دار المعارف.
فتحی، ابوالفضل؛ مسعودی، عبد الهادی؛ جوادی، قاسم (۱۳۹۸ش)، «تأویل در روایات اسماعیلی»، فصلنامۀ علوم حدیث، شمارۀ 92، صص 54 ـ 77.
هبةالله شیرازی، المؤید فی الدین (۱۴۱۳ق)، المجالس المستنصریة، تحقیق: محمد زینهم محمد عزب، مکتبة مدبولی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 180 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 248 |
||