اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 518 |
| تعداد مقالات | 4,516 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,584,418 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,345,618 |
رویکرد رویۀ قضایی به مسئلۀ نشوز در مرحلۀ رسیدگی | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| مقاله 6، دوره 30، شماره 82، فروردین 1404، صفحه 159-193 اصل مقاله (1.18 M) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/flj.2023.245099.1944 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیرا بیکدلو* 1؛ رقیه سادات مومن2؛ لیلا سادات اسدی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه حقوق دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. | ||
| 3دکتری تخصصی حقوق کیفری و جرمشناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مسئلۀ نشوز و فروعات آن هم در فقه که از کلام وحی نشئت گرفته، مطرح است و هم در علم حقوق، موردتوجه حقوقدانان قرار گرفته و بهتبع، در دادگاه‌های خانواده با تقدیم دادخواست الزام به تمکین یا اعلام و احراز نشوز زوجه مطرح می‌شود. درپی بررسی آرای صادرشده، فراوانی تشتت آرا و اختلاف سلایق قضات اثبات می‌شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی علت یا علل تشتت و تعدد رویۀ محاکم درخصوص تمکین و نشوز است. این پژوهش با استفاده از روش اسنادی- کتابخانهای انجام شده و ازنوع توصیفی- تحلیلی است. برای پیشبرد تحقیق از آرای تمکین و نشوز صادرشده از محاکم خانواده بهره گرفتهایم که در سامانۀ ملی آرای قضایی و نیز نظرات مشورتی ادارۀ کل حقوقی قوۀ قضاییه جمعآوری شده اند. دعاوی مربوط به تمکین و نشوز زوجه بهمیزان زیادی به استنباط قاضی بستگی دارند و همین مسئله باعث ایجاد رویه‌های متعدد شده است؛ لذا برای رسیدن به وحدت رویه، لازم است رویۀ قضایی در این حوزه تحلیل و میزان انطباق یا عدم انطباق آرای صادرشده با مبانی فقهی و نیز حقوق موضوعه بررسی شود. پساز تتبع در آرای صادرشده، و بررسی منابع فقهی و حقوقی درخصوص تمکین و نشوز نتیجه می‌گیریم برخی مسائل و چالشهای مرتبط با این موضوع، ریشۀ فقهی دارند و به اختلافنظر میان فقها مربوط میشوند، برخی دیگر به بُعد حقوقی و جنبۀ قانونگذاری مسئله مربوطاند و درنهایت، برخی نیز در مرحلۀ اجرای قوانین و کاربست آنها در این حوزه ریشه دارند. بعضی ابهامات موجود در این موضوع را هم می‌توان با توجه به مراحل دادرسی، شامل مرحلۀ طرح دعوا، دادرسی، انشای رأی و اجرای حکم دستهبندی کرد. این مقاله صرفاً بر مرحلۀ رسیدگی قضایی به پروندههای تمکین و نشوز، متمرکز است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رویۀ قضایی؛ نشوز؛ تمکین خاص؛ تمکین عام؛ رسیدگی قضایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Approach of Judicial Procedure to the Issue of Disobedience (Nushuz) in Proceedings Stage | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Samira Bikdelu1؛ Roghaieh Sadat Momen2؛ leila sadat asadi3 | ||
| 1PhD Student in Jurisprudence and Foundations of Islamic Law, Imam Sadiq University (AS), Tehran, Iran | ||
| 2Assistant Professor and Faculty of Law, Imam Sadiq University Tehran, Iran | ||
| 3Ph D in Criminal Law and Criminology, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The issue of Disobedience or Nushuz (disobedience of sex by woman) and its brunches is raised both in jurisprudence, which originates from the word of revelation, and in the science of law, it has been considered by jurists and accordingly it is brought up in family courts by submitting a petition to compel the wife to obey or to declare and confirm the wife's Disobedience. By examining the issued opinions, it can be considered a lot of diversity and difference in jurist's opinions and views. The aim of this research is to investigate the causes of diversity and multiplicity of judicial procedure in the subject of Obedience or Tamkin and Disobedience. This research which is written in the document-library method and done by descriptive and analytical type of research, uses obedience opinions and publications issued by family courts which are collected in the national system of judicial opinions and advisory opinions of the General Legal Department of judiciary. Lawsuits related to wife's submissiveness and disobedience depend to a large extent on the inference of the judge, and this issue has led to the creation of numerous procedures. Therefore, in order to reach a unity of procedure, it is necessary to analyze the judicial procedure in this regard and examine the degree of conformity or non-conformity of the opinions issued with jurisprudential foundations as well as the subjected rights. After investigating through the opinions issued and examining jurisprudential and legal sources on the issue of obedience and non-compliance, the result is that some issues and challenges related to this issue have jurisprudential roots and are related to differences of opinion among jurists, and some are related to the legal dimension and the legislative aspect of the issue, and finally, some issues are rooted in the implementation phase of laws and their application in this field. Some of the ambiguities in this matter can also be classified according to the stages of the proceedings, i.e., the stage of filing a lawsuit, proceedings, issuing the verdict and executing the verdict. This article is only focused on the judicial proceedings stage of Obedience and Disobedience cases. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| judicial procedure, Disobedience, special Obedience, general Obedience, judicial proceedings | ||
| مراجع | ||
|
الواری، زهرا (1396). رویکرد رویۀ قضایی نسبتبه مانعیت نشوز یا سببیت تمکین نسبتبه استحقاق نفقۀ زوجه. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه قم، قم، ایران.
انصاری، مسعود؛ و طاهری، محمدعلی (۱۳۸۴). دانشنامۀ حقوق خصوصی (جلد ۲) (چاپ 1). تهران: محراب فکر.
دیانی، عبدالرسول (۱۳۸۳). رابطۀ تمکین و نشوز و ضمانت اجرای عدم تمکین. مجلۀ دادرسی، 45، 10-15.
ذبیحی بیدگلی، عاطفه (1399). الزام به تمکین در رویۀ قضایی (چاپ 1). تهران: پژوهشگاه قوۀ قضاییه.
راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن (چاپ 1). بیروت: دار العلم- الدار الشامیة.
زندی، محمدرضا (۱۳۸۸). رویۀ قضایی دادگاه‌های تجدیدنظر استان تهران در امور خانواده: تمکین، ازدواج مجدد (3) (چاپ 1). تهران: جنگل.
سامانۀ ملی آرای قضایی. www.ara.jri.ac.ir
سایت ادارۀ کل حقوقی قوۀ قضاییه. edarehoquqy.eadl.ir
سایت پژوهشکدۀ قوۀ قضاییه.www.ijri.ir
صابرماهانی، محیا (1394). بررسی حدود تمکین زوجه در فقه امامیه و حقوق ایران. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.
صدرالاشرافی، حسین (1319). تمکین و نشوز و اثرات قضایی آنها در وجوب انفاق. مجموعۀ حقوقی، 155، 254-256.
طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۶۳). ترجمۀ تفسیر المیزان (محمدباقر موسوی همدانی، مترجم) (جلد ۴). تهران: اسلامی.
طبرسی، فضل بن محمد (۱۴۰۸ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (چاپ 2). بیروت: دار المعرفة.
محقق حلی، جعفر بن حسن (1308). شرایع الإسلام (جلد ۲) (چاپ 2). قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات (1390). مجموعۀ قانون مدنی (عباسعلی رحیمی اصفهانی، تدوین و تنقیحکننده) (چاپ 8).
معصومی گرجی، خدیجه (1392). بررسی تمکین زوجین ازنگاه فقه و حقوق اسلامی. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه پیام نور مازندران، مازندران، ایران.
مقنی، محمد (1399). مفهوم و آثار نشوز زوج و ضمانت اجراهای آن با مطالعۀ تطبیقی در فقه امامیه و حقوق ایران. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران.
مؤمن، رقیه سادات (1392). جایگاه و محدودۀ حقوق جنسی زوجین در فقه امامیه و حقوق ایران. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
مهدوی، ابراهیم (1396). آیا دعوى التزام به تمکین، قابل استماع است؟. سایت معاونت آموزش دادگستری استان تهران: 552=http://www.ghavanin.ir/PaperDetail.asp
نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام (محمود قوچانی، محقق و تعلیقهنویس) (جلد 31) (چاپ 7). بیروت: دار الإحیاء التراث العربی.
هدایتنیا، فرجالله (۱۳۹۷). نشوز زوجین در فقه و نظام حقوقی ایران. تهران: پزوهشکدۀ فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
یاری، نازیلا (1393). تبیین نشوز زوج و زوجه در فقه و حقوق موضوعه. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه ارومیه، آذربایجان شرقی، ایران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 590 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 157 |
||