تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 508 |
تعداد مقالات | 4,388 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,220,271 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,143 |
تحلیل محتوای کتابهای عربی دورۀ متوسطۀ دوم، رشتۀ علوم انسانی، براساس مؤلفههای تربیت انقلابی با تأکید بر محتوای بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی | ||
علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
دوره 11، شماره 21، تیر 1402، صفحه 35-57 اصل مقاله (616.07 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/esi.2023.244849.1643 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه علی پور* 1؛ اعظم محمودی2 | ||
1استادیار گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی889-14665 تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات عرب، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی889-14665 تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتابهای عربی متوسطۀ دوم براساس میزان توجه به مؤلفههای تربیت انقلابی در آنهاست و برای انجامدادن این پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی و کمّی استفاده کردهایم. جامعۀ پژوهش در بخش تحلیل محتوای کیفی، متن بیانیۀ گام دوم و بیانات امام خامنهای را شامل میشود و در این حوزه، با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند، تمام مستندات مرتبط در سالهای 1368 تا 1401 بررسی شده است. در بخش تحلیل محتوای کتابهای درسی، کتابهای عربی رشتۀ علوم انسانی متوسطۀ دوم، موردنظر بوده و با توجه به ماهیت موضوع و بهدلیل محدودیت جامعۀ آماری، از روش تمامشماری برای نمونه استفاده شده است. ابزار جمع آوری دادهها چک لیست محقق ساخته، مشتمل بر مؤلفههای تربیت انقلابی مبتنی بر بیانیۀ گام دوم با اعتبار 0/88 بوده و پایایی آن با استفاده از ضریب پایایی اسکات، بهمیزان 0/89 بهدست آمده است. براساس نتایج تحقیق، هفت مقولۀ مبانی و اصول، نقاط قوّت، فرصتهای پیشِروی، تهدیدها، راهبردها، سیاستها و اهداف انقلاب اسلامی، مهمترین مؤلفههای تربیت انقلابی ازدیدگاه مقام معظم رهبری را تشکیل میدهند. نتایج تحلیل محتوا بیانگر آن است که در کتابهای موردنظر، درمجموع، 245 بار به تربیت انقلابی اشاره شده که از این تعداد، 82 مورد (33/47 درصد) به پایۀ دهم، 86 مورد (35/11 درصد) به پایۀ یازدهم و 77 مورد (31/42 درصد) به پایۀ دوازدهم اختصاص یافته است. بیشترین میزان توجه به مؤلفههای تربیت انقلابی در کتاب عربی پایۀ دهم و کمترین میزان توجه در کتاب عربی پایۀ دوازدهم دیده میشود. میزان توجه به مفاهیم تربیت انقلابی در بخش مبانی و اصول، 130 مورد (53/06 درصد)، نقاط قوّت انقلاب، سی مورد (12/24 درصد)، تهدیدها یک مورد (0/40 درصد)، راهبردها 79 مورد (32/24 درصد) و سیاستها پنج مورد (2/04 درصد) بوده و به دو بخش فرصتهای پیشِروی و اهداف انقلاب اسلامی توجهی نشده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل محتوا؛ کتاب درسیِ عربی؛ متوسطۀ دوم؛ تربیت انقلابی؛ بیانیۀ گام دوم انقلاب | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analysis of the Content of Arabic Books of the Second Secondary Course, Humanities Field, based on the Components of Revolutionary Education with Emphasis on the Content of the Statement of the Second Step of the Islamic Revolution | ||
نویسندگان [English] | ||
Fatemeh Alipoor1؛ Azam Mahmoodi2 | ||
1Assistant Professor of the Department of Educational Sciences, Farhangian University, P.O. Box 14665-889, Tehran, Iran. | ||
2Assistant Professor of the Department of Arabic language and Literature, Farhangian University, P.O. Box 14665-889, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The aim of the current research is to analyze the content of secondary Arabic books based on the amount of attention paid to the components of revolutionary education in them, and to conduct this research, we have used qualitative and quantitative content analysis methods. The research community in the qualitative content analysis section includes the text of the second step statement and the statements of Imam Khamenei, and in this area, using the purposeful sampling method, all related documents have been examined in the years 1368 to 1401. In the section of content analysis of textbooks, the Arabic books of the secondary humanities major were considered, and due to the nature of the subject and due to the limitation of the statistical community, the enumeration method was used for the sample. The data collection tool is a researcher-made checklist, which includes the components of revolutionary education based on the statement of the second step, with a validity of 0.88, and its reliability using Scott's reliability coefficient is 0.89. Based on the results of the research, seven categories of foundations and principles, strengths, opportunities, threats, strategies, policies and goals of the Islamic Revolution constitute the most important components of revolutionary education from the perspective of the Supreme Leader. He results of the content analysis show that revolutionary education is mentioned 245 times in the books in question, of which 82 cases (33.47 percent) refer to the 10th grade, 86 cases (35.11 percent) refer to the 11th grade. And 77 cases (31.42 percent) are assigned to the twelfth grade. The highest amount of attention to the components of revolutionary education is seen in the 10th grade Arabic book and the lowest amount of attention is seen in the 12th grade Arabic book. The amount of attention to the concepts of revolutionary education in the basics and principles section, 130 cases (53.06 percent), the strengths of the revolution, 30 cases (12.24 percent), threats one case (0.40 percent), strategies 79 cases (24. 32 percent) and policies were five cases (2.04 percent) and the opportunities of advancement and the goals of the Islamic Revolution were not paid attention to. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Content analysis, Arabic textbook, secondary school, revolutionary education, statement of the second step of the revolution | ||
مراجع | ||
ابراهیمی هرستانی، اصغر (1399). طراحی الگوی برنامۀ درسی تربیت انقلابی دانشآموزان جهت تربیت مدیران جهادیِ تمدنساز. دومین همایش بینالمللی گام دوم انقلاب، 2، 1-31.استیری، زهرا (1395). راهبردها و راهکارهای تربیت نیروی انقلابی ازمنظر مقام معظم رهبری- مُدَّ ظِلُّهُ العالی. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه بینالمللی امام رضا7، خراسان رضوی، ایران.امام خمینی، روحالله (1389). صحیفۀ نور. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).ایمان، محمدتقی؛ و نوشادی، محمودرضا (١٣٩٠). تحلیل محتوای کیفی. عیار پژوهش در علوم انسانی، ٣(٢)، 15-44.پاکمهر، حمید؛ امین خندقی، مقصود؛ سعیدی رضوانی، محمود؛ و قندیلی، سید جواد (1395). بررسی و تحلیل محتوای کتب درسی دورۀ ابتدایی ازحیث توجه به آموزههای انقلاب اسلامی ایران، مبتنیبر نظرات شهید مطهری در کتاب پیرامون انقلاب اسلامی. دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی پاسداری فرهنگی انقلاب، 6(14)، 196-197.
پروانه، فرهاد؛ ابراهیمزاده، عیسی؛ و نظری، داریوش (1395). بررسی میزان توجه به مؤلفههای هویت انقلابی در کتابهای درسی تاریخ دورۀ تحصیلی متوسطه از سال 1375 تا 1388. مطالعات انقلاب اسلامی، 13(44)، 29-42.
تنهایی، لیلا؛ گودرزی، اکرم؛ و وجدانی، فاطمه (1402). چالشها و موانع کارکردهای فرهنگی- تربیتی مدارس براساس تجارب زیستۀ مدیران مدارس در چهار دهه بعداز انقلاب اسلامی ایران. فصلنامۀ علوم تربیتی ازدیدگاه اسلام، 11(20)، 65-97.
جوادی ارجمند، محمدجعفر؛ و حقگو، جواد (1390). عـدالت جهـانی در اندیشـۀ امـام خمینـی (ره) و نظریۀ انتقادی روابط بینالملل. فصلنامۀ مطالعات انقلاب اسلامی، 8(26)، 93-118.
حسینپور، داود (1392). بررسی فلسفی مؤلفههای اصلی انقلاب اسلامی بهمثابۀ ظرفیتهایی برای تحول در نظام آموزشوپرورش. پژوهشنامۀ مبانی تعلیموتربیت، 3(2)، 173-194.
حسینی الخامنهای، سید علی)مقام معظم رهبری) (1394، 1395 و 1397). بیانات. قابل دسترسی در: http://www.leader.ir.
دبیرخانۀ شورای عالی آموزشوپرورش (1390). مبانی نظری سند تحول بنیادین در نظام تعلیموتربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران.
رکابیان، رشید؛ و علیپور گرجی، محمود (1398). انقلابیگری، انقلابیبودن و انقلابیماندن در اندیشۀ سیاسی مقام معظم رهبری. مطالعات انقلاب اسلامی، 16(۵۷)، 95-110.
شعارینژاد، علیاکبر (1400). فلسفۀ آموزشوپرورش. تهران: امیرکبیر.
صالحی عمران، ابراهیم؛ ایزدی، صمد؛ و رضایی، فرزانه (1388). تحلیل محتوای کتابهای درسی دورۀ ابتدایی برمبنای مؤلفههای آموزش جهانی. فصلنامۀ مطالعات برنامۀ درسی، 4(14)، 141-177.
علیپور، فاطمه (1400). واکاوی مؤلفههای تربیت انقلابی زمینهساز تمدن اسلامی: پژوهشی مبتنیبر تحلیل مضمون بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی. پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی، 2(1)، 69-100.
فرهادی، نوازالله؛ و گرامی طیبی، زهرا (1400). تحلیل محتوای کتابهای فارسی متوسطۀ اول برپایۀ ساحتهای ششگانۀ تربیت در سند تحول بنیادین. دوفصلنامۀ علوم تربیتی ازدیدگاه اسلام، 9(16)، 205-228.
فقیهی، علینقی (1400). تربیت جامعۀ انقلابی و نقش آن در تمدنسازی نوین اسلامی. فصلنامۀ علمی مطالعات قرآن و علوم، 5(10)، 7-37.
قادرزاده، امید (1393). آموزشوپرورش و هویت دینی و ملی: مطالعۀ پیمایشیِ مقطع متوسطۀ شهر بانه. فصلنامۀ مطالعات ملی، 15(6)، 81-106.
محمودی، سیروس (1397). تحلیل محتوای کتابهای درسی دورۀ ابتدایی و متوسطۀ اول ازنظر توجه به مؤلفههای هویت انقلابی. فصلنامۀ انقلاب اسلامی، 8(26)، 29-46.
مصباح یزدی، محمدتقی (1395). انقلاب اسلامی و ریشههای آن. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مطهری، مرتضی (1392). مجموعۀ آثار استاد شهید مطهری. تهران: صدرا.
معین، محمد (1388). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر.
موسوی، سید نقی (1397). تربیت انقلابی: چیستی، چرایی، چگونگی. تهران: زمزم هدایت.
نقیبزاده، میرعبدالحسین (1375). نگاهی به فلسفۀ آموزشوپرورش. تهران: کتابخانۀ طهوری.
نیکلس، ادری؛ و نیکلس، هاوارد (1381). راهنمای عملی برنامهریزی درسی (داریوش دهقان، مترجم). تهران: قدیانی.
Dator, J. A. (2002). Advancing Futures: Futures Studies in Higher Education. Greenwood Publishing Group, 17(5), 405-426. Doi: 10. 1108/FS-03-2015-0017. U8. Neumann, S. (1949). The International Civil War. World PoliticI, 1(3), 333-350. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 207 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 200 |