همایون, محمدهادی, بشیر, حسن, عبدالهی نسب, صالح. (1401). اصول و مؤلفه های ارتباطی امام حسین(ع) در پایه گذاری تمدن اسلامی در جریان عاشورا. دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 6(2), 211-246. doi: 10.30497/lcc.2022.242384.1069
محمدهادی همایون; حسن بشیر; صالح عبدالهی نسب. "اصول و مؤلفه های ارتباطی امام حسین(ع) در پایه گذاری تمدن اسلامی در جریان عاشورا". دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 6, 2, 1401, 211-246. doi: 10.30497/lcc.2022.242384.1069
همایون, محمدهادی, بشیر, حسن, عبدالهی نسب, صالح. (1401). 'اصول و مؤلفه های ارتباطی امام حسین(ع) در پایه گذاری تمدن اسلامی در جریان عاشورا', دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 6(2), pp. 211-246. doi: 10.30497/lcc.2022.242384.1069
همایون, محمدهادی, بشیر, حسن, عبدالهی نسب, صالح. اصول و مؤلفه های ارتباطی امام حسین(ع) در پایه گذاری تمدن اسلامی در جریان عاشورا. دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 1401; 6(2): 211-246. doi: 10.30497/lcc.2022.242384.1069
اصول و مؤلفه های ارتباطی امام حسین(ع) در پایه گذاری تمدن اسلامی در جریان عاشورا
1استاددانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام
2استاد دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام
3دانشجو دکتری علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
چکیده
مقالۀ حاضر تحقیقی است با رویکرد کیفی و روش داده بنیاد(Grounded Theory) که با نگاهی نوین به پدیدۀ عاشورا، در صدد رسیدن به نقشۀ ارتباطی امام حسین(ع) در سال 61 هجری بوده است. تا مسیر تمدّنی که خداوند متعال، برای آن حضرت ترسیم کرده، را از متن تاریخ استخراج کرده و به این پرسش پاسخ دهد که «اصول و مؤلفههای ارتباطی امام حسین(ع) در شکل گیری تمدن اسلامی در جریان عاشورا چیست؟» ضرورت انجام این پژوهش از دو جهت بوده است؛ اول آنکه تاکنون مقالهای که صرفاً به متن خود تاریخ با تکیه بر منابع دست اول معتبر پرداخته باشد، در خصوص عاشورا انجام نگرفته است. دوم: اینکه با هدف رسیدن به اصول و مؤلفه های ارتباطی امام حسین(ع)، اساساً پژوهشی ثبت نشده بود. لذا مقالۀ حاضر، با روش داده بنیاد انجام گرفته است. محقق ابتدا به بررسی سیرۀ تمدنی انبیاء در قرآن و سپس سیرۀ تمدنسازی پنج تن آل عبا(ع) پرداخته تا مسیر تمدنسازی را در نگاه قرآن کریم و تاریخ اسلام تعریف کند. در نهایت به کمک 31 منبع عاشورایی معتبر به تاریخ امام حسین (ع) پرداخته تا اینکه نهایتاً الگوی ارتباطی-تمدنی امام حسین(ع)، استخراج شد. داده های تحقیق در دو دستۀ زیر طبقهبندی شدند: 1) اصول و مؤلفههای ارتباطی امام حسین(ع) در گفتار(21 زیرگروه): به عنوان مثال «دعوتها»، «دعاها و نفرینهای امام» و... 2) اصول و مؤلفههای ارتباطی امام حسین(ع) در رفتار(5 زیرگروه): به عنوان نمونه «هیبت ظاهری امام»، «آداب سخنوری و استفاده از اصول اقناع» و... واژگان کلیدی: عاشورا، کربلا، امام حسین(ع)، تمدن، ارتباطات
Principles and components of Imam Hussein(PBUH) communication in founding the Islamic civilization through Ashura
نویسندگان [English]
mohammad hadi homayoun1؛ hasan bashir2؛ Saleh abdollahi nasab3
1isu
2isu
3Imam Sadiq University
چکیده [English]
Abstract The present study, entitled "The principles and components of communication of Imam Hussein(AS) in civilization during Ashura", is research with a qualitative approach that seeks to achieve the communication plan of Imam Hussein(AS) in the year 61 with a new look at the phenomenon of Ashura which the Almighty God has drawn for that Imam Hussein to answer that question that what the principles and components of communication of Imam Hussein were in civilization during Ashura. The necessity of conducting this research has been in two ways. First, so far no research that has relied solely on the text of history itself and has been far from personal analysis which has been conducted on Ashura. Second, in order to reach the communication model of Imam Hussein, basically no research had been recorded and conducted. so the Grounded Theory method was considered suitable for this research. The researcher first has examined the civilization of the prophets in the Qur'an and the Five members of Al-Abba in the history of Islam to define the path of civilization . While, it was the turn of the history of Imam Hussein through which the 31 sources of Ashura, were carefully analyzed to extract the communication propositions of Imam. Finally, after extracting and classifying the propositions and analyzing them, the datas were classified into the following two categories: 1) Principles and communication components of Imam Hussein in speech(21 subgroups): For example, "Invitations", "Prayers and Curses of the Imam", etc. 2) Principles and communication components of Imam Hussein in behavior(5 subgroups): For example, "Imam's apparent awe", "Speech and principles of persuasion", etc.
Keywords: Ashura, Karbala, Imam Hussein, Civilization, Communication
کلیدواژهها [English]
Ashura, Karbala, Imam Hussein, Civilization, Communication
مراجع
قرآن کریم.
ابن اثیر، علی بن ابی الکرم(630 م). الکامل(چاپ اول). بیروت: دار صادر.
ابن بابویه، محمد بن علی(381 ق). الامالی(للصدوق)(چاپ ششم). تهران: کتابچی.
ابن حیون، نعمان بن محمد م غربی(363 ق). شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار علیهمالسلام (چاپ اول). قم: جامعۀ مدرسین.
ابن شجری، هبةالله بن علی(542 م). امالی ابن شجری(چاپ دوم). مصر: مکتبة الخانجی.
ابن شهر آشوب مازندرانی، محمدبنعلی(588 ق). مناقب آل ابی طالب(علیهالسلام)(چاپ اول). قم: علامه.
ابن طاووس، سید(1348 ش) اللهوف علی قتلی الطفوف(چاپ اول). تهران: جهان.
ابن عساکر، علی بن حسن(571 ق). تاریخ دمشق(چاپ اول). بیروت: دارالفکر.
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر(774 م). البدایة و النهایة(چاپ اول). بیروت: دارالفکر.
ابن منظور، محمد بن مکرم(711)، لسان العرب(چاپ اول)، بیروت: دارالفکر.
ابن نما حلی، جعفر بن محمد(645 ق). مثیر الأحزان(چاپ سوم). قم: مدرسۀ امام مهدی(عج).
ایمان، محمدتقی و محمدیان، منیژه(1387)، روششناسی نظریهپردازی دادهبنیاد، حوزه و دانشگاه، ش 56، پاییز.
بابایی، حبیبالله(1399)، جستارهای نظری در اسلام تمدنی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
برزویی، محمدرضا(1394)، ظرفیتشناسی رویکردهای فکری، فرهنگی آموزه مهدویت پس از انقلاب اسلامی در تحقق تمدن اسلامی، دانشگاه باقرالعلوم، رسالۀ دکتری چاپ نشده.
عمید، حسن(1376)، فرهنگ عمید(چاپ یازدهم)، تهران: انتشارات امیرکبیر.
عبدالهینسب، صالح (1400)، اصول و مؤلفههای ارتباطی امام حسین (علیهالسلام) در شکلگیری تمدن اسلامی در جریان عاشورا، دانشگاه امام صادق (علیهالسلام)، پایاننامه کارشناسی ارشد چاپ نشده.
