اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,219,934 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,800 |
بررسی مؤلفه‌های هوش اخلاقی در کتاب‌های هدیه‌های آسمان دورۀ ابتدایی | ||
| علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
| دوره 11، شماره 21، تیر 1402، صفحه 91-116 اصل مقاله (788.53 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/esi.2023.244744.1635 | ||
| نویسندگان | ||
| عاطفه رحمانی1؛ بدرالسادات دانشمند* 2؛ اصغر سلطانی3 | ||
| 1دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران. | ||
| 2استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران . | ||
| 3دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی مؤلفه‌های هوش اخلاقی در کتاب‌های هدیه‌های آسمان دورۀ ابتدایی بوده است و برای انجامدادن تحقیق از روش توصیفی ازنوع تحلیل محتوا استفاده کرده‌ایم. کتاب‌های درسی هدیه‌های آسمان دورۀ ابتدایی پایههای دوم تا ششم به‌عنوان جامعۀ آماری انتخاب شده‌اند. نمونهگیری با استفاده از روش تمام‌شماری صورت گرفته و حجم نمونه برابر با حجم جامعه بوده است. ابزار گردآوری داده‌ها نیز چک‌لیست هوش اخلاقی بوده که براساس سازهها و مؤلفه‌های نظریۀ هوش اخلاقی بوربا تهیه شده است و پنج متخصص آن را تأیید کرده‌اند. شاخص توافق بین این متخصصان، 5/4 محاسبه شده است. واحدهای تحلیل، متن (جملات و پاراگراف‌ها، جدول‌ها و نظرات حاشیه‌ای)، سؤالات و تصاویر بوده‌اند و به‌منظور احراز روایی و پایایی داده‌ها از فرایند خوانش و تفسیر موازی استفاده کردیم. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از روش معادلات آنتروپی شانون انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد به‌طور کلی، به مؤلفه‌های خویشتنداری، همدلی، وجدان، احترام، انصاف و مهربانی در کتاب‌های درسی موردبررسی به‌صورت متوازن و متناسب توجه نشده است؛ همچنین برپایۀ یافته‌های این تحقیق، در محتوای کتاب درسی هدیه‌های آسمان به مؤلفۀ مهربانی نسبت‌به دیگر مؤلفهها به بیشترین میزان توجه شده و از آن سوی، کمترین توجه به مؤلفۀ خویشتنداری اختصاص یافته است؛ بر این اساس، نسبت متوازن در توزیع مؤلفه‌های هوش اخلاقی در کتاب‌های درسی هدیه‌های آسمان دورۀ ابتدایی رعایت نشده و بنابراین، چگونگی توزیع مؤلفه‌های هوش اخلاقی در این کتاب‌ها نیازمند بازنگری و بازنویسی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هوش اخلاقی؛ تعلیم‌وتربیت؛ کتاب هدیه‌های آسمان؛ دورۀ ابتدایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Examining the Components of Moral Intelligence in the Books of the Heavenly Gifts of the Elementary School | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Atefeh Rahmani1؛ Badrosadat Daneshmand2؛ Asghar Soltani3 | ||
| 1MA in Curriculum Planning, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran. | ||
| 2Assistant Professor of the Department of Educational Sciences, Shahid Bahonar University, Kerman, Kerman, Iran . | ||
| 3Associate Professor of the Department of Educational Sciences, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The main purpose of the current research was to investigate the components of moral intelligence in the books of the gifts of heaven (Heavenly Gifts) in the elementary school, and we used a descriptive method of content analysis to conduct the research. The textbooks of the gifts of heaven (Heavenly gifts) for the primary period of the second to sixth grades have been selected as the statistical community. Sampling was done using the enumeration method and the sample size was equal to the population size. The data collection tool was the moral intelligence checklist, which was prepared based on the structures and components of Borba's theory of moral intelligence and was approved by five experts. The agreement index between these experts was calculated as 4.5. The units of analysis were text (sentences and paragraphs, tables and marginal comments), questions and pictures, and in order to verify the validity and reliability of the data, we used the parallel reading and interpretation process. Data analysis has been done using the method of Shannon entropy equations. The results of the research show that in general, the components of self-control, empathy, conscience, respect, fairness and kindness have not been given balanced and proportional attention in the textbooks under review; Also, the findings show that in the content of the textbook "Gifts of Heaven", (Heavenly Gifts) the component of kindness is given the most attention compared to other components, and on the other hand, the least attention is given to the component of self-control; Based on this, the balanced ratio in the distribution of the components of moral intelligence in the textbooks of the gifts of heaven (Heavenly Gifts) for the primary period has not been observed, and therefore, the distribution of the components of moral intelligence in these books needs to be reviewed and rewritten. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| moral intelligence, education, book of gifts from heaven (Heavenly gifts), elementary school | ||
| مراجع | ||
|
احمدزاده، صادق (1398). بررسی مباحث برنامه‌ریزی درسی در آموزش‌وپرورش. پژوهشنامۀ اورمزد، 46(2).
افکاری، فرشته (1393). نقد و بررسی رویکردهای تربیت اخلاقی، وضعیت و جایگاه مؤلفه‌های آن‌ها در برنامۀ درسی فعلی و طراحی الگوی برنامۀ درسی. (رسالۀ دکتری). دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
امیری، فاطمه (1398). تحلیل محتوای کتاب هدیه‌های آسمانی دوم، سوم و چهارم ابتدایی براساس مفهوم تربیت دینی، میزان درگیربودن دانش‌آموزان و خوانایی. 14، 124-136.
امینی مقدّم، یاسمین؛ رضایی، علی‌محمد؛ و مکوند حسینی، شاهرخ (1397). ساخت و اعتباریابی مقیاس هوش اخلاقی کودکان، مبتنی‌بر نظریۀ بوربا. فصلنامۀ اندازه‌گیری تربیتی، 9(34)، 27-45.
ایران‌پور مبارکه، هنگامه (1392). بررسی تأثیر قصههای قرآن بر افزایش هوش اخلاقی کودکان پسر پایۀ پنجم ابتدایی منطقۀ 5 تهران، سال تحصیلی 92-1391. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یزد، یزد، ایران.
بدری گرگری، رحیم؛ و واحدی، زهرا (1394). تأثیر اجرای برنامۀ فلسفه برای کودکان بر رشد هوش اخلاقی دانش‌آموزان دختر. تفکر و کودک، 6(11)، 1-17.
براتی‌زاده، امیر؛ مرعشی، سید منصور؛ و هاشمی، سید جلال (1394). بررسی مؤلفه‌های اخلاقی در کتاب‌های درسی هدیه‌های آسمان و فارسی بخوانیم و بنویسیم مقطع ابتدایی در سال تحصیلی 94-1393. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه شهید چمران اهواز، خوزستان، ایران.
تقوی‌نژاد، حجت‌الله (1393). تحلیل محتوای برنامۀ درسی پیام آسمانی دورۀ متوسطۀ اول ازحیث میزان توجه به مؤلفه‌های هوش اخلاقی. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرودشت، فارس، ایران.
جلائی، مائده؛ چراغ‌ملّایی، لیلا؛ و خدابخش پیرکلانی، روشنک (1398). تأثیر بازی مبتنی‌بر هوش اخلاقی بر وجدان، خویشتنداری و مسئولیت‌پذیری اجتماعی کودکان بااستعداد دبستانی. فصلنامۀ روانشناسی تربیتی، 15(54)، 59-89.
حسنی، محمد؛ و بنی‌اسدی، احمد (1398). الگوی تربیت اخلاقی در کتاب‌های هدیۀ آسمانی. فصلنامۀ پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 16(62)، 106-121.
حقیقت، پریسا (1395). بررسی تحلیل محتوای کتاب هدیه‌های آسمانی پایۀ چهارم براساس توجه به مؤلفه‌های تربیت اخلاقی. (پایان‌نامۀ کارشناسی). دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
حیدری، جمشید؛ پورجمشیدی، مریم؛ و زنگنه، حسین (1395). تأثیر تلفیق اصل زایگارنیک در نمایش خلاق بر یادسپاری و بازآفرینی مفاهیم کتاب هدیه‌های آسمانی. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 6(2)، 101-119.
حیدری، مریم (1399). بررسی کتاب‌های فارسی ابتدایی ازمنظر توجه به مؤلفه‌های هوش اخلاقی بوربا. پیشرفتهای نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش‌وپرورش، 30(3)، 117-124.
خبازینژاد، الهام (1397). بررسی تطبیقی مؤلفه‌های هوش اخلاقی ازمنظر اسلام و روانشناسی اخلاق. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه جامعة المصطفی العالمیة، قم، ایران.
خدیر، راضیه (1398). بررسی اثربخشی آموزش هوش اخلاقی بر بهبود مهارت خویشتنداری در دورۀ ابتدایی شهر بندرعباس. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس، هرمزگان، ایران.
دبیرخانۀ شورای عالی آموزش‌وپرورش (1390). سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. https://sccr.ir/Files/6609.pdf.
دبیرخانۀ شورای عالی آموزش‌وپرورش (1391). سند برنامۀ درسی ملی.
رنج‌دوست، شهرام (1398). تبارشناسی کتاب‌های هدیه‌های آسمانی ازحیث انعکاس مفاهیم «اصول دین». پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلامی، 27(42)، 105-126.
سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی (1395). راهنمای معلم کتاب هدیة آسمانی. تهران: ادارۀ کل نظارت بر نشر و توزیع مواد درسی.
سبحانی‌نژاد، مهدی؛ احمدی، پروین؛ و امیری، مهدی (1394). سازمان‌دهی میان‌رشته‌ای برنامۀ درسی بـا تأکید بر اثربخش‌سازی محتوای دروس. دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی پژوهش‌های آموزش و یادگیری، دانشگاه شاهد، 22(6)، 97-122.
شکراللهی یانچشمه، شقایق؛ طباطبایی، مینو؛ و رفیعی، نفیسه (1399). بررسی و مقایسۀ محتوایی کتاب‌های مطالعات اجتماعی پایۀ سوم و چهارم ابتدایی ازنظر مؤلفه‌های هوش اخلاقی بوربا. هفتمین کنفرانس بین‌المللی دستاوردهای نوین پژوهشی علوم تربیتی، روانشناسی و علوم اجتماعی، اصفهان.
عبدالرحیمیان، شهرزاد؛ و دارابی، شکوفه (1397). تحلیل محتوای کتاب هدیه‌های آسمان پایۀ پنجم ابتدایی ازمنظر توجه به مؤلفه‌های تربیت اخلاقی. مطالعات تربیتی و اجتماعی قرآن و عترت، 1(2)، 77-88.
عبدالرحیمیان، شهرزاد؛ و صمدی، افسانه (1399). تحلیل محتوای کتاب هدیه‌های آسمان پایۀ ششم ابتدایی ازمنظر توجه به مسئلۀ مهدویت. پیشرفتهای نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش‌وپرورش، 22(3)، 24-30.
علی‌اکبری، مهناز؛ علی‌پور، احمد؛ و درنجفی شیرازی، مهناز (1393). اثربخشیِ قصه‌گویی بر مؤلفه‌های هوش اخلاقی کودکان دختر پیش‌دبستانی در شهر اصفهان. دوفصلنامۀ علمی-پژوهشی شناخت اجتماعی، 3(2)، 33-43.
علی‌پور، فاطمه؛ حیدری، زهرا؛ و سنجری، فاطمه (1398). بررسی میزان توجه به ساخت‌های شش‌گانۀ تربیت در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش در کتاب‌های درسی هدیه‌های آسمان دورۀ دوم ابتدایی. مطالعات تربیتی و اجتماعی قرآن و عترت، 3(2)، 7-30.
غلام‌پور، میثم؛ قاسمیان، عباس؛ رضایی، مجیب‌الرحمان؛ و پورمند، امید (1398). تحلیل محتوای کتب هدیه‌های آسمانی دورۀ دوم ابتدایی براساس مؤلفه‌های تربیت اخلاقی. معرفت اخلاقی، 25(10)، 83-92.
کریمیان، حسین؛ ناطقی، فائزه؛ و سیفی، محمد (1396). ارزیابی و تحلیل محتوای کتب هدیه‌های آسمان برمبنای مهارتهای تفکر انتقادی. پژوهشنامۀ تربیتی، 12(3)، 100-120.
کهریزه، مهناز؛ رضاییان فرجی، حمید؛ و زندی‌پور، طیبه (1397). تأثیر قصه‌گویی بر هوش اخلاقی و مؤلفه‌های آن در دانش‌آموزان دختر کلاس اول ابتدایی. فصلنامۀ سلامت روان کودک، 5(2)، 72-82.
محبیان، پروانه (1400). تدوین برنامۀ درسی هوش اخلاقی کودکان پیش‌ازدبستان براساس نظریۀ بوربا. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.
محمدزاده، مریم؛ تیموری، انیسه؛ و رنجبر، افسانه (1398). تحلیل محتوای کتاب‌های مطالعات اجتماعی پنجم و ششم ابتدایی ازلحاظ توجه به تقویت هوش اخلاقی. پنجمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش در روانشناسی، مشاوره و علوم تربیتی.
ملکی، حسن (1394). برنامه‌ریزی درسی (راهنمای عمل). تهران: پیام اندیشه.
ناظمی، سمانه (1396). مبانی و اصول هوش اخلاقی در نهج البلاغه. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه پیام نور، بافق، یزد، ایران.
نقاشزاده، مهسا؛ و صباحی‌زاده، محمود (1395). تأثیر آموزش مؤلفه‌های هوش اخلاقی بر تعامل اجتماعی دانش‌آموزان دختر دبیرستان. مجلۀ دانشگاهی مطالعات روانشناسی، 5(2)، 152-158.
نوریان، محمد (1395). تحلیل برنامۀ درسی دورۀ ابتدایی ایران. تهران: گویش نو.
Auliya, F.; Sunarso, A.; and Pranoto, Y. K. S. (2020). Early Childhood Moral Intelligence Raised by Grandmother, Household Assistant, and Daycare Provider. Journal of Nonformal Education, 6(1), 44-50. doI: http://dx.doi.org/10.15294/jne.v6i1.21616. Barida, M.; Prasetiawan, H.; Sutarno; and Muarifah, A. (2019). The Development of Self-Management Technique for Improving Students’ Moral Intelligence. International Journal of Educational Research Review, 4(4), 660-669. Borba, M. (2001). Building Moral Intelligence: The Seven Essential Virtues that Teach Kids to do the Right Thing. San Francisco: Jossey-Bass. https://doi.org/10.1111/jopy.12522. Clarken, R. H. (2009). Moral Intelligence in the Schools. Online Submission. Moore, J. P.; and Hardy, S. A. (2020). Longitudinal Relations between Substance Use Abstinence Motivations and Substance Use Behaviors in Adolescence: A Self-Determination Theory Approach. Journal of Personality, 88(4), 735–747. Murron, F. S.; and Komalasari, K. (2020). Development of Moral Intelligence Students through the Honesty Canteen Program in the Context of Citizenship Education: Case Study in SMAN 8 Bandung. MODELING: Jurnal Program Studi PGMI, 7(1), 59-69. Prasetiawan, H.; and Barida, M. (2018). The Profile of Adolescent’ Moral Intelligence and Practical Solution to It's Improvement Efforts. SHS Web of Conferences, 42, 00121, EDP Sciences. Saleh, K. (2018). Moral Intelligence and It's Role in Formulating Children Characters. Multi-Knowledge Electronic Comprehensive Journal for Education and Science Publications (MECSJ), (7), 301-313. Toprak, M.; and Karakus, M. (2018). Teachers’ Moral Intelligence: A Scale Adaptation into Turkish and Preliminary Evidence. European Journal of Educational Research, 7(4), 901-911. Winurini, S. (2016). Telaah Kecerdasan Moral Remaja Melalui Moral Competency Inventory (Studi pada Pelajar di Bali): Moral Intelligence Study of Youth Competency through Moral Inventory. Aspirasi: Jurnal Masalah-Masalah Sosial, 7(2), 187–197. Woolrych, T.; Eady, M. J.; and Green, C. A. (2020). Authentic Empathy: A Cultural Basis for the Development of Empathy in Children. Journal of Humanistic Psychology, 0022167820934222. Zhou, Y. Q.; Gan, D. Z. Q.; Hoo, E. C. C.; Chong, D.; and Chu, C. M. (2018). Evaluating the Violence Prevention Program: Group and Individual Changes in Aggression, Anger, Self-Control, and Empathy. The Journal of Forensic Psychiatry and Psychology, 29(2), 265-287. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 276 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 235 |
||