تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 508 |
تعداد مقالات | 4,388 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,220,645 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,342 |
تقلیلگرائی بر مبنای اندیشه اخلاقی ابنسینا | ||
حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
مقاله 5، دوره 27، شماره 69، فروردین 1402، صفحه 111-127 اصل مقاله (722.67 K) | ||
نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2023.243690.1631 | ||
نویسنده | ||
بهروز محمدی منفرد* | ||
دانشیار گروه اخلاق دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
هدف پژوهش حاضر کمک به ساماندهی اندیشة فرااخلاقی ابنسینا است تا بستری برای ملاحظة نظامی اخلاقی، مبتنی بر آرای بنسینا فراهم آید. مسئله اصلی این است که رویکرد کلی ابنسینا دربارة وجود اوصاف و گزارههای اخلاقی چیست. نگارنده در پاسخ به این سؤال میکوشد سه مدل تقلیلگرایی را براساس آرای ابنسینا صورتبندی کند. این مدلهای تقلیلگرایی میتوانند در سطوح نگرش متعارف، نگرش حکیمانه و همچنین نگرش عرفانی و توحیدی ابنسینا نسبت به حقایق اخلاقی صورتبندی شوند؛ بهنحویکه وعی انسجام بین آنها وجود داشته باشد. در آغاز دیدگاه ابنسینا در بخش مواد منطق بررسی، و رویکرد برساختگرایانه او که معطوف به شهرت و توافق عقلا است، در سطحی متعارف، مدلی از تقلیلگرایی معرفی میشود. سپس نگرش ابنسینا برمبنای علمالنفس فلسفی و حقیقت سعادت نفس انسانی ملاحظه، و در آنجا نیز براساس آرای ابنسینا نوعی تقلیلگرایی اخلاقی معرفی میشود. سرانجام با توجه به نگرش عرفانی و توحیدی ابنسینا، مدلی دیگر از تقلیلگرایی تقریر میشود. حاصل پژوهش این است که نمیتوان برمبنای مباحث ابنسینا در حوزة وجودشناسی، واقعگرایی واقعی بود؛ زیرا برایناساس حقیقتی مستقل برای اوصاف اخلاقی وجود ندارد. | ||
کلیدواژهها | ||
ابنسینا؛ اعتبارگرایی اخلاقی؛ تقلیلگرایی؛ واقعگرایی اخلاقی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Reductionism in Avicenna's Moral Thought | ||
نویسندگان [English] | ||
behrouz muhammadimunfared | ||
Assistant Professor, Department of Ethics, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
The aim of the present study is to organize Avicenna’s meta-ethical thought, providing a foundation for understanding the ethical system derived from his opinions. The primary focus is on determining Avicenna's overarching approach to the existence of moral attributes and propositions. In response to this inquiry, the author seeks to articulate three models of reductionism rooted in Avicenna's perspectives. These reductionist models could be crafted at the levels of conventional attitude, philosophical attitude, as well as Avicenna's mystical and monotheistic stance towards moral truths, so that it could be possible to establish coherence among them. This article begins by examining Avicenna’s viewpoint in accordance with his logical principles, introducing his constructivist approach – aimed at fame and intellectual agreement – as a model of reductionism at a conventional level. Subsequently, Avicenna's attitude is explored through the philosophical science of the soul and the truth of the happiness of the human soul, leading to the introduction of a form of moral reductionism based on Avicenna's philosophical opinions. Finally, attention is given to his mystical and monotheistic perspective, presenting yet another model of reductionism. The research concludes that, based on Avicenna's discussions in the field of ontology, it is not feasible to adopt a true realist position, as there is no independent truth for moral attributes. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Avicenna, moral credibility, moral realism, reductionism | ||
مراجع | ||
ابنسینا، حسین بن عبدالله (2007 م). أحوال النفس: رسالة فی النفس وبقائها ومعادها (فؤاد الأهوانی، مقدمهنویس). پاریس: دار بیبلیون.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1403 ق). الإشارات والتنبیهات (نصیرالدین طوسی و قطبالدین رازی، شارحان). تهران: دفتر نشر کتاب.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1400 ق). رسالة فی السعادة والحجج العشرة على ان النفس الإنسانیة جوهر، در رسائل ابنسینا. قم: بیدار.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1405 ق الف)، الشفاء: الإلهیات (ابوالعلاء قنواتی و سعید زاید، محققان). قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1405 ق ب). الشفاء: الطبیعیات (محمد قاسم، محقق). قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1956 م). الشفاء: المنطق (ابوالعلاء عفیفی، محقق). قاهره، مصر: انتشارات وزارت آموزش و پرورش.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدأ والمعاد. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی.
ابنسینا، حسین بن عبدالله (1364). النجات (محمدتقی دانشپژوه، محقق). تهران: نشر دانشگاه تهران.
جعفریان، محمدهانی؛ و سعیدیمهر، محمد (1401 ش). تحقیقی در سازمان نوافلاطونی اندیشه ابنسینا در اخلاق. شناخت، 15(87)، ص 77-98.
جعفریان، محمدهانی؛ و موسوی کریمی، میرسعید (1395). پژوهشی دربارة ماهیت گزارههای زبان اخلاق سینوی؛ بدیهی یا مشهور. اخلاق وحیانی، 4(10)، ص 29-45.
ذاکری، مهدی (1390). نظریه عمل. نقد و نظر، 16(64)، ص 27-44.
شجاری، مرتضی؛ و جعفریان، محمدهانی (1399). تحقیقی در نقش تصور و تصدیق در شکلگیری دو گونه جهان اخلاقی نزد ابنسینا، حکمت سینوی، 24(63)، ص 137-156.
قوامصفری، مهدی (1398). اندیشة اخلاقی ابنسینا. پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز، 13(29)، ص 337-360.
محمدی منفرد، بهروز( 1400)، واقعگرایی اخلاقی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
مکناتن، دیوید (1383)، نگاه اخلاقی (حسن میانداری، مترجم). تهران: سمت.
شمسآبادی حسینی، مجید؛ و سعیدیمهر، محمد (1402ش)، تبیین ابنسینا از استنباط آرای محموده، حکمت سینوی، 26(67)، ص 75-95.
ذوالحسنی، فرزانه؛ و سعیدیمهر، محمد (1390). مشهورات در اندیشة ابنسینا. حکمت سینوی، 15(46)، ص 1-16.
حیدریان، لیلی؛ رحمتی، انشاءالله؛ و جلالی شیجانی، جمشید (1401 شمسی). مقایسه دیدگاه ابنسینا و ج.ا. مور دربارة واقعگرایی و روش شهودگرایی در اخلاق. فلسفه تحلیلی، 19(41)، ص 131-157.
قاضیخانی، رفیده؛ و مسعودی، جهانگیر (1397). معرفتشناسی حسنوقبح ازمنظر ابنسینا. حکمت سینوی، 22(60)، ص 87-103.
Bagnoil, Carla (2011). Constructivism in Metaethics. Stanford Encyclopedia of Philosophy. substantive revision Fri Jun 23, 2017. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 159 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 192 |