اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,563 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,322 |
بازسازی اندیشه مقاومت اسلامی در آرای شهید سیدمحمدباقر صدر | ||
| نشریه «دانش سیاسی» | ||
| مقاله 9، دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 39، فروردین 1403، صفحه 171-196 اصل مقاله (723.24 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی (سیاست اسلامی) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/pkn.2024.242949.2974 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد حسن زندوکیلی* 1؛ جلال درخشه2 | ||
| 1کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق، تهران، جمهوری اسلامی ایران | ||
| 2استاد گروه علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، جمهوری اسلامی ایران. | ||
| چکیده | ||
| این مقاله در پی آن است که بر پایه آرای شهید سیدمحمدباقر صدر، اندیشه مقاومت اسلامی را در قالب چهار سرمایه مفهومی بازسازی کند. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های کیفی بوده و با هدف گردآوری داده‌ها از «روش اسنادی» بهره می‌برد. همچنین در این جستار نظری، به‌منظور تحلیل داده‌ها از روش «جستاری» استفاده می‌شود. مبتنی بر گام‌های چهارگانه این روش، پژوهشگران درصدد آن هستند که به توصیف و تشریح «وضعیت موجود»، «وضعیت گذار» و «وضعیت مطلوب» بپردازند. پرسش اصلی این است که «با معیار قرار دادن آرای شهید سیدمحمدباقر صدر، چگونه می‌توان نوعی صورت‌بندی از اندیشه مقاومت اسلامی ارائه کرد؟». به‌نظر می‌رسد، میان اندیشه نظام‌سازانه و دیدگاه‌های مبارزاتی شهید صدر پیوند وثیق و مهمی برقرار است. طبق دیدگاه این اندیشمند مسلمان، به‌سبب سلطه استعمار و انحطاط امت، شکاف فزاینده‌ای میان جامعه کنونی و جامعه آرمانی پدید آمده است. در چنین شرایطی ضروری است مقاومت را به‌مثابه تمهیدی راهبردی برای گذار از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب درنظر گرفت. در خاتمه، دستاورد نهایی این پژوهش بیانگر آن است که شالوده اندیشه مبارزاتی شهید صدر، برپایه نظریه «مقاومت همه‌جانبه» بنا شده و مقاومت اسلامی در تمام ابعاد حیات انسانی بسط یافته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استعمار؛ توماس اسپریگنز؛ جامعه توحیدی؛ حکومت اسلامی؛ سیدمحمدباقر صدر؛ مقاومت اسلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Reconstruction of the thought of Islamic resistance in the light of Mohammad Baqir Sadr's views | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Hasan Zandevakili1؛ Jalal Dorakhshah2 | ||
| 1Master of Political Science, Imam Sadiq University, Tehran, I.R.Iran | ||
| 2Faculty member of Political Science, Imam Sadiq University, Tehran, I.R.Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Based on the views of Mohammad Baqir Sadr, this essay seeks to reconstruct the thought of Islamic resistance into four conceptual elements. Our study is in the category of qualitative research and relies on the "documentary method" for the data collection. "Thomas Spragens' method" is also used to analyze the data. Based on the four steps of this method, the researchers aim to describe three statuses:"present", "transitional" and "ideal". The main question is how to reconfigure the thought of Islamic resistance based on Sadr's views? There seems to be an important linkage between thought and Sadr's militant views. According to Sadr, due to the colonial domination and the degeneration of the Ummah, a growing gap has emerged between the current society and the ideal society. In such a situation, resistance should be considered as a strategic measure for the transition from the current situation to the desired situation. In conclusion, the final achievement of this research indicates that Sadr's ideas are rooted in the theory of "comprehensive resistance" and encompass all aspects of human life. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Colonialism, Islamic Government, Islamic Resistance, Mohammad Baqir Sadr, Monotheistic Society, Thomas Spragens | ||
| مراجع | ||
|
آصفی، محمدمهدی (1430ق). فقه المقاومه؛ دراسه فقهیه مقارنه. قم: المجمع العالمی لاهل البیت (علیهم‌السلام).
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
اسپریگنز، توماس (1399). فهم نظریه‌های سیاسی (فرهنگ رجایی، مترجم). تهران: نشر آگه.
افتخاری، اصغر (1399). مقاومت در اسلام؛ نظریه و الگو. تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
السید، رضوان (1398). اسلام سیاسی معاصر در کشاکش هویت و تجدد (مجید مرادی رودرپشتی، مترجم). قم: انتشارات دانشگاه مفید.
امرایی، حمزه (1383). انقلاب اسلامی ایران و جنبش‌های اسلامی معاصر. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
امین ناجی، محمدهادی و زاهدی‌تیر، اصغر (1398). «بررسی مفهوم مقاومت با رویکردی اجتماعی در آیات قرآن». نشریه علمی مطالعات تفسیری، 10(38)، 221-236.
ایران‌نژاد، ابراهیم و جمشیدی، محمدحسین (1391). «نظریه انقلاب اسلامی در اندیشه سیاسی شهیدصدر(رحمه‌الله‌علیه)». فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی. 9(29)، 77-108.
برهانی، عبدالعلیم و میرعلی، محمدعلی (1397). «علل و زمینه‌های انقلاب و دگرگونی سیاسی در قرآن؛ با تأکید بر دیدگاه‌های شهید محمدباقر صدر و ابوالأعلی مودودی»، همایش بین‌المللی بازخوانی آثار علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی ایران. دوره 1، 2966-3001.
بهارلو، میثم؛ کیمیایی دوین، ابراهیم و مجیدی، حسن (1397). «الگوی مقاومت اسلامی مبتنی بر انسان‌شناسی علامه طباطبایی و شهید مطهری»، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات قدرت نرم. 8(19)، 155-178.
جمشیدی، محمدحسین (1387). «مفهوم و چیستی حکومت در اندیشه سیاسی شهید صدر (رحمت‌الله‌علیه)». فصلنامه سیاست. 38 (3)، 1-18.
جوان آراسته، حسین (1392). مبانی حکومت اسلامی. قم: مؤسسه بوستان کتاب.
خراسانی، علی (1399). «نقش توحیدباوری در مقاومت اسلامی از دیدگاه قرآن کریم». فصلنامه علمی ـ تخصصی علوم قرآن و حدیث. 2(1)، 118-144.
خرمشاد، محمدباقر و نادری، احمد (1390). «نقش حزب الدعوه اسلامیه در گفتمان مقاومت جنبش شیعی عراق». فصلنامه شیعه‌شناسی، 9(33)، 67-200.
خمینی، سیدروح‌الله (1374). صحیفه انقلاب اسلامی (وصیت‌نامه سیاسی ـ الهی امام خمینی (رحمت‌الله‌علیه)). تهران: مؤسسه فرهنگی قدر ولایت.
خمینی، سیدروح‌الله (1391). ولایت فقیه: حکومت اسلامی. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمت‌الله‌علیه).
خواجه‌پور، کمال (1399). «ادبیات مقاومت از منظر قرآن و روایات». مجله سیاست دفاعی. 28(112)، 167-199.
درخشه، جلال (1390). «بازسازی اندیشه دینی در ایران معاصر و تأثیر آن بر بازیابی تمدن اسلامی». فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی. 41(3)، 93-109.
دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه دهخدا. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: الدار الشامیه؛ دمشق: دارالعلم.
سبحانی تبریزی، جعفر (1385). حکومت اسلامی در چشم‌انداز ما. قم: مؤسسه امام صادق (علیه‌السلام).
صدر، محمدباقر (بی‌تا). سرچشمه‌های قدرت در حکومت اسلامی (اکبر ثبوت، مترجم). تهران: روزبه.
صدر، سیدمحمدباقر (1362). مدرسه اسلامی (کاظمی خلخالی، مترجم). تهران: مؤسسه مطبوعاتی عطائی.
صدر، سیدمحمدباقر (1381). سنت‌های تاریخ در قرآن (جمال‌الدین موسوی اصفهانی، مترجم). تهران: تفاهم.
صدر، سیدمحمدباقر (1393). اسلام، راهبر زندگی؛ مکتب اسلام؛ رسالت ما (مهدی زندیه، مترجم). قم: انتشارات دار الصدر.
صدر، سیدمحمدباقر (1394). بارقه‌ها (سیدامید موذنی، مترجم). قم: انتشارات دارالصدر.
صلح میرزایی، سعید (1399). اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی)، تهران: انقلاب اسلامی.
علیانسب، سیدحسین (1394). «دلایل تغییر و تحول درونی در نظریه‌های انقلاب با تأکید بر نظریه شهید صدر». فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی. 9(30)، 61-80.
فیرحی، داود (1393). نظام سیاسی و دولت در اسلام. تهران: انتشارات سمت.
مرتضی زبیدی، محمد بن محمد (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس (علی شیری، تحقیق و تصحیح). بیروت: دارالفکر.
مطهری، مرتضی (1376). پیرامون جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (1385). خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: انتشارات صدرا.
مهدی‌پور، آسیه (1398). «تبیین مدل مفهومی مقاومت در اندیشه آیت‌الله العظمی خامنه‌ای». دوفصلنامه علمی دانش سیاسی. 15(30)، 539-566. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 251 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 303 |
||