تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 508 |
تعداد مقالات | 4,388 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,219,916 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,782 |
کاربست معانی مجازی و ثانویّه افعال أمری در سوره مبارکه یاسین | ||
مطالعات قرآن و حدیث | ||
دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 33، مهر 1402، صفحه 347-369 اصل مقاله (823.55 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2023.244390.3419 | ||
نویسندگان | ||
حمید الهی دوست1؛ عباس بارورزاده* 2؛ احمدرضا حدادی3 | ||
1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، جامعة المصطفی العالمیة، واحد اصفهان، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف آباد، اصفهان، ایران. | ||
3دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران. | ||
چکیده | ||
زبان قرآن کریم، زبانی ویژه و منحصر به فرد است که بر اساس آن میتوان قواعد و ساختارهای زبان عربی را تدوین نمود. مطالعات و پژوهشهای متعدد صورت گرفته در رابطه با زبان خاص قرآن کریم نشان میدهد یکی از مهمترین ویژگیهای این زبان خاص آن است که در مواردی به سراغ معانی مجازی (ثانویه) رفته و مراد متکلم از بیان اوامر و نواهی، معانی دیگری غیر از معنای اولیه و ثابت بوده است. در این پژوهش که با روش مطالعه کتابخانهای و تحلیل توصیفی انجام شده تلاش گردیده تا به صورت مطالعه موردی معانی بیان شده برای افعال امری در سوره مبارکه یاسین از منظر مفسران قرآن کریم مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود چه میزان از این اوامر، معنای اولیه داشته و چه میزان به دنبال بیان معانی ثانویه و مجازی بوده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که افعال امر در سوره مبارکه یاسین دارای هفده معنا بوده که پنج مورد در معنای اصلی و دوازده مورد در معنای مجازی (ثانویه) به کار رفته است؛ بنابراین میتوان گفت حدود هفتاد درصد از معانی استنباط شده توسط مفسران قرآن کریم از افعال امری، معانی مجازی بوده است نه معانی حقیقی. | ||
کلیدواژهها | ||
قرآن کریم؛ بلاغت؛ امر؛ معانی مجازیّه (ثانویّه)؛ سوره یاسین | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Application of Figurative and Secondary Meanings of Imperative Verbs in Surah Yasin | ||
نویسندگان [English] | ||
Hamid Elahidoost1؛ Abbas Barvarzadeh2؛ Ahmadreza Haddadi3 | ||
1Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Al-Mustafa International University, Isfahan branch, Iran. | ||
2PhD student of Quran and Hadith Sciences, Islamic Azad University, Najaf Abad Branch, Isfahan, Iran. | ||
3PhD student of Quran and Hadith Sciences, Islamic Azad University, Khorasgan branch, Isfahan, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The language of the Holy Quran is a special and unique language on the basis of which the rules and structures of the Arabic language can be compiled. Numerous studies and researches conducted in relation to the special language of the Holy Qur'an show that one of the most important features of this special language is that in some cases it goes to figurative (secondary) meanings and the meaning of the theologian by expressing commands and dialects is other meanings than the primary meaning. And it has been constant. In this research, which was carried out with the method of library study and descriptive analysis, an attempt was made to study the meanings expressed for imperative verbs in Surah Mubarakah Yassin from the point of view of the commentators of the Holy Quran, in order to determine how much of these commands, the primary meaning and to what extent it sought to express secondary and figurative meanings. The research results show that imperative verbs in Surah Mubarakah Yasin have seventeen meanings, five of which are used in the main meaning and twelve in the figurative (secondary) meaning; Therefore, it can be said that about seventy percent of the meanings inferred by the commentators of the Holy Quran from imperative verbs were figurative meanings and not real meanings. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
The Holy Qur'an, rhetoric, order, figurative meanings (secondary), Surah Yasin | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
آخوندخراسانی، محمد کاظم بن حسین، (1409ق)، کفایة الاصول، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
آذرنوش، آذرتاش، (1379ش)، فرهنگ معاصر عربی – فارسی، تهران: نشر نی.
آلوسی، محمودبن عبدالله، (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن الکریم و السبع المثانی، بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون.
ابن عاشور، محمد بن طاهر، (1420ق)، تفسیر التحریر و التنویر، بیروت: انتشارات مؤسسة التاریخ العربی.
ابوحیان، محمد بن یوسف، (1420ق)، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: انتشارات دار الفکر.
انصاریان، حسین، (1383ش)، ترجمه قرآن کریم، قم: انتشارات اسوه.
بابایى، علىاکبر و دیگران، (1379ش)، روششناسى تفسیر قرآن، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
بیضاوی، عبدالله بن عمر(1418ق)، انوار التنزیل و اسرار التاویل (تفسیر البیضاوی)، بیروت: انتشارات دار احیاء التراث العربی.
تجلیل، جلیل، (1369ش)، معانی و بیان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
تفتازانی، سعدالدین مسعود، (1407ق)، المطول فی شرح تلخیص المفتاح، قم: مکتبة آیة الله المرعشی نجفی.
ثعالبى، عبدالرحمن بن محمد، (1418ق)، تفسیر الثعالبى المسمى بالجواهر الحسان فى تفسیر القرآن، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
جوادى آملى، عبداللّه، (1381ش)، تسنیم؛ تفسیر قرآن کریم، قم: اسراء.
حسینی، علی، (1397ش)، ترجمه و توضیح تهذیب البلاغة، قم: مؤسسة انتشارات دار العلم.
حسینی همدانی، محمد، (1404ق)، انوار درخشان در تفسیر قرآن، تهران: کتابفروشی لطفی.
حقی بروسوی، اسماعیل بن مصطفی، (بیتا)، تفسیر روح البیان، بیروت: دار الفکر.
خراسانى، محمّد کاظم، (1412ق)، کفایة الاصول، بیروت: مؤسسة آل البیت.
رازى، ابوالفتوح، (1408ق)، روضالجنان و روح الجنان فى تفسیر القرآن، مشهد: بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد، (1404ق)، المفردات فى غریب القرآن، قم: دفتر نشر کتاب.
رباعة، حسین محمد، (1419ق)، اسالیب الامر و النهی و التخییر و التعلیل فی الفقه الاسلامی، مجله مجمع العلمی العراقی، 3 (89)، 105–130.
رشتى، حبیب اللّه، (1413ق)، بدائع الافکار، قم: مؤسسة آل البیت.
زمخشری، محمودبن عمر(1407ق)، تفسیر الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون التقاویل فی وجوه التاویل، بیروت: انتشارات دارالکتب العربیة.
سلامتیان، محمد(1378ش)، چشمه هایی از بلاغت در کلام وحی، مجله صحیفه مبین، شماره 18، صص 29-33.
شبّر، سیدعبداللّه، (1407ق)، الجوهر الثمین فى تفسیر الکتاب المبین، کویت: مکتبه الالفین.
شیخ، محمد؛ ایمانی، محبوبه (1393ش)، «وجوه بلاغی دعای عرفه»، تهران: کنگره بین المللی فرهنگ و اندیشه دینی.
شیخ، محمد؛ صفرنژاد، مـهوش (1393ش)، «بررسی اغـراض ثانوی جملات انشایی طلبی در خطبه های نهج البلاغه»، تهران: کنگره بینالمللی فرهنگ و اندیشه دینی.
صابونی، محمدعلی، (1421ق)، صفوة التفاسیر، بیروت: دار الفکر.
صادقى تهرانى، محمد، (1406ق)، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنة، قم: فرهنگ اسلامی.
طباطبایی، محمدحسین، (1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: ﻣﺆسسة الاعلمی للمطبوعات.
طبرسی، فضل بن حسن، (1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو.
طبرى، محمّد بن جریر، (1412ق)، جامع البیان عن تأویل عن آى القرآن، بیروت: دار المعرفة.
طوسی، محمدبن حسن، (بی تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
علم الهدى، سیدمرتضى، (1348ش)، الذریعة الى اصول الشریعه، تهران: دانشگاه تهران.
فخر رازى، محمدبن عمر(1420ق)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
فضیلت، محمود، (1390ش)، نقش قرآن کریم در تحول نقد و بلاغت، مجله ادب عربی، سال 9، شماره 3، صص199-216.
قمى، میرزا ابوالقاسم، (1378ق)، قوانین الاصول، قم: المکتبة العلمیة الاسلامیه.پ
کاشانی، فتح الله، (1351ش)، منهج الصادقین فی الزام المخالفین، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
کرباسی، محمدجعفر، (1422ق)، اعراب القرآن، بیروت: دار و مکتبة الهلال.
مجاهد، سید محمّد، (بىتا)، مفاتیح الاصول، قم: مؤسسة آل البیت.
مدرّسى، سید محمّدتقى، (1419ق)، من هدى القرآن، تهران: محبّى الحسین.
مراغی، احمدمصطفی، (بیتا)، تفسیر المراغی، بیروت: دار الفکر.
مظفّر، محمّدرضا، ( 1415)،اصول الفقه، قم: مکتب الاعلام الاسلامى.
میبدى، رشیدالدین، (1371ش)، کشف الاسرار و عدة الابرار، تهران: امیر کبیر.
ورزی، محمدجعفر؛ بیگدلی، حسن(1398ش)، «واکاوی معانی ثانویه فعل امر در سوره انعام با تکیه بر تفاسیر ادبی و فقهی»، معارف قرآن و عترت، سال 5، شماره 9، صص159-178.
هاشمی، احمد، (1960م)، جواهر البلاغه فی المعانی و البیان و البدیع، مصر: مکتب التجاریه الکبری. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 219 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 201 |