تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 508 |
تعداد مقالات | 4,389 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,223,001 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,216,174 |
بازخوانی موضوع نظریه عدالت در فقه سیاسی امامیه و نسبتسنجی آن با عدالت اجتماعی در خوانش معاصر | ||
پژوهشنامه فقه اجتماعی | ||
مقاله 7، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 23، اسفند 1402، صفحه 155-186 اصل مقاله (1.08 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/sj.2024.245419.1324 | ||
نویسندگان | ||
احمد فرشادیان1؛ مصطفی زالی* 2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و حقوق، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امامصادق علیهالسلام، تهران، ایران | ||
2پژوهشگر فقه سیاسی و استادیار گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
عدالت اجتماعی در مطالعات معاصر به معنای الزام دولت به تأمین منابع مادی زندگی برای تمام افراد است. این دریافت، موضوع نظریه عدالت را ساختارهای بنیادین جامعه میداند که بر مبنای آن، عدالت وصفی برای نهادهای سیاسی و اجتماعی است نه فضیلتی برای فرد. از سویی اندیشه اسلامی نیز در طول تاریخ خود نسبت به عدالت اجتماعی بیتوجه نبوده است. بر این پایه، بازخوانی موضوع نظریه عدالت در فقه سیاسی امامیه و نسبتسنجی آن با دریافت معاصر از عدالت اجتماعی، مسئله اصلی این پژوهش است. به عبارتی، این پرسش که آیا اجرای عدالت فقهی، تحقق عدالت اجتماعی در معنای جدید آن را تضمین میکند یا خیر، مسئله اساسی پژوهش حاضر را صورت میبخشد. مبتنی بر یافتههای این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی مسئله مورد اشاره پرداخته است، میتوان موضوع نظریه عدالت در فقه سیاسی امامیه را ضمن دو دریافت محوری صورتبندی کرد. دریافت نخست ناظر به وصفی فردی است و التزام عملی به شریعت را معیار تحقق وصف عدالت در فرد میداند. همین معنا از عدالت شرط تصدی قدرت برای حکمرانان قرار گرفته است. دریافت دیگر نیز تحقق عدالت در جامعه را با اجرای قوانین اجتماعی شریعت در پیوند میداند. مبتنی بر چنین خوانشی، تحقق احکام شرعی عین تحقق عدالت تلقی میشود. سرانجام، نتایج پژوهش حاکی است که عدالت بهمثابه فضیلتی فردی و نیز تقلیل عدالت به اجرای شریعت، برای تحقق عدالت اجتماعی کافی نیست. بااینهمه میتوان رهیافتها و بایستههایی درونفقهی را برای تأسیس نظریه فقهی عدالت اجتماعی بازشناخت. | ||
کلیدواژهها | ||
عدالت؛ عدالت اجتماعی در فقه؛ عدالت بهمثابه فضیلتی فردی؛ عدالت بهمثابه اجرای شریعت؛ قانون عادلانه؛ نهادهای اجتماعی عدالتمحور | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Rereading the Subject Matter of Theory of Justice in Imamiia Political Jurisprudence and its Comparison with Contemporary Conception of Social Justice | ||
نویسندگان [English] | ||
Ahmad Farshadian1؛ Mustafa Zali2 | ||
1Faculty of Islamic Studies and Law, Imam Sadiq University, Tehran, Iran | ||
2Philosophy Department, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Social justice means the obligation of the state to provide the material resources of life for all people. According this conception, justice is a norm for the political and social institutions, not a virtue of an individual. On the other hand, Islamic thought has not been indifferent to social justice throughout its history. Based on this, rereading the theory of justice in Imamiia political jurisprudence and its comparison with the contemporary cotemporary of social justice is the main issue of this study. Does the implementation of jurisprudence guarantee the realization of social justice in its new conception or not? It will be argued that, it is possible to formulate justice in the political jurisprudence of the Imamiia in two dominant senses. Its first meaning refers to an individual description and considers practical commitment to Sharia as the criterion of justice. Another meaning for the realization of justice in society is the implementation of the social laws of Sharia. This conception is based on the theological view that Islamic rules are based on objective goods and are leading the human to his happiness. Therefore, the fulfillment of Sharia rules is considered the same as the fulfillment of justice. In the end, it will be shown that that justice as an individual virtue and reducing justice to the implementation of Sharia laws are not enough to realize social justice. However, it is possible to recognize the approaches and requirements within jurisprudence to establish the jurisprudential theory of social justice. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Social Justice in Jurisprudence, Justice as an Individual Virtue, Justice as the Implementation of Sharia, Just law, Just Social Institutions | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 293 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 271 |