اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,055 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,940 |
نقش آموزه‌های قرآنی و حدیثی در گسترش هنجارهای اخلاقی فضیلت‌گرا در حوزه فردی و اجتماعی | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 32، فروردین 1402، صفحه 391-413 اصل مقاله (708.23 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2023.77433 | ||
| نویسنده | ||
| فیروزه حضرتی* | ||
| مدرس دانشگاه فرهنگیان و دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| امروز هنجارهای اخلاقی در اکثر جوامع و فرهنگ‌ها به عنوان راهنمای رفتاری انسان‌ها عمل کرده و ساختار زندگی اجتماعی را شکل می دهد. این هنجارهای اخلاقی در حوزه‌های فردی و اجتماعی گستره وسیعی از زندگی اجتماعی انسان ها را دربر می‌گیرند. هدف اصلی در این پژوهش بررسی نقش آموزه‌های دینی اعم از آیات قرآن کریم و احادیث اهل بیت(ع) در گسترش هنجارهای اخلاقی در حوزه فردی و اجتماعی می‌باشد. بدین منظور از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که از منظر آموزه‌های دینی، اخلاق را در به سه بخش نظری، تطبیقی و عملی تقسیم می‌کنند که در بخش عملی یا اخلاق هنجاری با نظریه‌های اخلاقی مواجهیم که به سه دسته نتیجه‌گرا، وظیفه‌گرا و فضیلت‌گرا تقسیم می‌شود. اخلاق هنجاری که بخش مهمی از فلسفه اخلاق را شکل می‌دهد، در پی تبیین نظامی از قواعد و اصول حاکم بر افعال اخلاقی است و بر این اساس، آموزه‌های فقهی بیان شده توسط اهل بیت(ع)، نقش اساسی در گسترش هنجارهای اخلاقی در حوزه فردی و اجتماعی دارد. این آموزه‌ها در واقع نقش مکمل برای آموزه‌های قرآنی جهت ساخت جهانی اخلاقی را بر عهده دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نظام‌های اخلاقی؛ اخلاق اسلامی؛ اخلاق فضیلت گرا؛ هنجارهای اخلاقی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The role of Quranic and hadith teachings in the development of virtue-oriented moral norms in the individual and social spheres | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Firouze Hazrati | ||
| lecturer of the Farhangian University; P.H.D in jurisprudence and fundamentals of Islamic law, North Tehran branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Today, in most societies and cultures, moral norms act as a behavioral guide for humans and shape the structure of social life. These moral norms in the individual and social spheres cover a wide range of human social life. The main goal of this research is to investigate the role of religious teachings, including the verses of the Holy Quran and the hadiths of Ahl al-Bayt, in the development of moral norms in the individual and social spheres. For this purpose, a descriptive-analytical research method has been used. The findings of the research show that from the perspective of religious teachings, ethics are divided into three theoretical, comparative, and practical parts, and in the practical part or normative ethics, we are faced with moral theories that are divided into three categories: consequentialist, duty-oriented, and virtue-oriented. Normative ethics, which forms an important part of the philosophy of ethics, seeks a systematic explanation of the rules and principles governing moral actions, and based on this, the jurisprudence teachings expressed by Ahl al-Bayt play a fundamental role in the development of moral norms in the individual and social spheres. . These teachings actually play a complementary role to the Quranic teachings in order to build a moral world. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ethical systems, Islamic ethics, virtuous ethics, ethical norms | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آراس‍ت‍ه خ‍و، محمد، (1370)، ن‍ق‍د و ن‍گ‍رشی بر فرهنگ اصطلاحات علمی اجتماعی، تهران: گستره.
آریان‌پور، منوچهر و دیگران، (1385)، فرهنگ انگلیسی به فارسی، تهران: جهان رایانه.
ابن بابویه، محمد بن علی، (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، تصحیح: علی اکبر غفاری قم: دفتر انتشارات اسلامی.
بدوی، عبدالرحمان، (1976)، الاخلاق النظریه، کویت: وکالة المطبوعات.
حسنی بیرجندی، حسین، (1376)، ماهیت اخلاق اسلامی، قم: دار الحدیث
خواص، امیر و دیگران، (1400)، فلسفه اخلاق، قم: دفتر نشر معارف.
رجائی، سید مهدی، (1410ق)، چیستی اخلاق اسلامی، قم، راه دین.
زیمرمن، مایکل جئ، (1377)، «مسئولیت»، مجموعه مقالات برگرفته از دائرةالمعارف فلسفه اخلاق، ویراسته لارنس سی بکر، ترجمه جمعی از مترجمان.
صادقی، مرضیه، (1380)، «بررسی سه دیدگاه اخلاق مبتنی بر فضیلت، اخلاق مبتنی بر عمل و اخلاق مکمل»، فصلنامه مفید، شماره 28.
صمدی، روح الله؛ انصاری، معصومه؛ ﺻﻔﺮی، ﺣﻮرﯾﻪ، (1396)، «ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎﯼ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻗﺮﺁﻧﯽ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﮑﺎﺗﺐ ﺑﺸﺮﯼ»، مجموعه مقالات اولین کنگره ملی قرآن و علوم انسانی، تهران: انتشارات کنگره.
طباطبایی، محمد حسین، (1412ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین.
طبرسی، محمد بن فضل، (1413ق)، مجمع البیان، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.
فتحعلی خانی، محمد، (1379)، آموزه‌هاى بنیادین علم اخلاق، تهران: دانشگاه تهران.
فرانکنا، ویلیام کی، (1383)، فلسفه اخلاق، ترجمه: هادی صادقی، قم: کتاب طه.
کراجکی، محمد بن علی، (1410ق)، کنز الفوائد، محقق و مصحح: عبدالله نعمة، قم: دارالذخائر.
کلینی، محمد بن یعقوب، (1407ق)، الکافی، محقق و مصحح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
محدث نوری، حسین، (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم: مؤسسه آل البیت(ع).
محسنی، منوچهر، (1376)، مقدمات جامعه‌شناسی، تهران: نشر دوران.
مسکویه، ابی علی، (1385)، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، قم: انتشارات بیدار.
مصباح یزدی، محمدتقی، (1381)، دروس فلسفه اخلاق، تهران: انتشارات اطلاعات.
مصباح یزدی، محمدتقی، (1391)، اخلاق در قرآن، قم: انتشارات مؤسسه امام خمینى.
مصباح، مجتبی، (1387)، فلسفه اخلاق، قم: انتشارات موسسه امام خمینی.
مطهرى، مرتضى، (1387)، سیری در نهج البلاغه، قم: انتشارات صدرا.
مک ناوتن، دیوید، (1395)، نگاه اخلاقی، ترجمه: حسن میانداری، تهران: سمت.
مکارم شیرازی، ناصر، (1386)، الاخلاق فی القرآن، قم: مدرسه امام علی بن ابی طالب.
مکارم شیرازی، ناصر، (1389)، فضایل و رذایل اخلاقی، قم: نشر نسل جوان.
مکارم شیرازی، ناصر، (1377)، زندگی در پرتو اخلاق، قم: نشر نسل جوان.
مهدوی کنی، محمدرضا، (1397)، نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
نراقى، ملامحمد مهدى، (1377)، جامع السعادات، بیروت: نشر اعلمى.
نظری، نصرالله، (1395)، ارزش‌ها و هنجارهای مطلوب اجتماعی از منظر اسلام، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
هادوی تهرانی، مهدی، (1381)، ولایت و دیانت، تهران: مؤسسه فرهنگی خانه خرد. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 137 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 159 |
||