اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,271 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,143 |
بررسی فقهی حقوقی حق زوج بر استرداد مهریة ابراءشده توسط زوجه مطلقه | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| مقاله 9، دوره 29، شماره 81، شهریور 1403، صفحه 225-248 اصل مقاله (1.54 M) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/flj.2024.245532.1967 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم ورزدار* 1؛ محسن ملک افضلی اردکانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فقه خانواده، مجتمع آموزش عالی بنت‌الهدی، دانشگاه بین‌المللی المصطفی (جامعة المصطفی العالمیة)، قم، ایران | ||
| 2استاد تمام گروه حقوق دانشگاه بین‌المللی المصطفی (جامعة المصطفی العالمیة)، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| طبق نظر مشهور فقها و حقوق‌دانان آنچه از مهر به‌واسطة عقد به ملکیت زوجه درمی‌آید، کل مهریه است؛ اما پس‌از عقد، مالکیت زوجه بر نصف مهریه مستقر، و در نصف دیگر متزلزل است و پس‌از نزدیکی ثابت و مستقر میشود. درصورت طلاق پیش‌از نزدیکی مالکیت متزلزل زوجه بر نیمة مهریه از بین میرود و از مال او جدا میشود و به شوهر تعلق می‌گیرد. اگر زوجه پس‌از انعقاد عقد، ذمة شوهر را از مهریه ابراء کند و این عقد پیش‌از نزدیکی به طلاق منجر شود، این سؤال مطرح میشود که آیا شوهر حق رجوع به نصف مهر را دارد یا خیر؟ یافته‌های پژوهش برمبنای روش تحلیلی ـ توصیفی نشان می‌دهد که ادلة قول به جواز استرداد زوج به نیمة مهریه تمام و قطعی نیست و با استناد به قواعد فقهی احسان و عدل و انصاف، قول به عدم‌جواز استرداد زوج ثابت میشود. همچنین اگر در ابراء مهریه، به وجود شرط ضمنی دوام زوجیت قائل شویم و ابراء را نوعی عقد بدانیم، می‌توانیم با استفاده از تخلف شرط در ابراء (شرط دوام زوجیت)، حق رد ابراء را از طریق خیار تخلف شرط برای زوجه قائل شویم؛ دراین‌حالت، زوج باید نصف مهریه را به زن پرداخت کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابراء؛ استرداد؛ حق زوج؛ مطلقه؛ مهریه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Jurisprudential-Legal Examination of the Husband's Right to Restitution of Dowry which is Discharged by the Divorced Wife | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Varzdar1؛ Mohsen Malek Afzali Ardekani2 | ||
| 1Maryam Varzdar, Ph.D. Candidate, Family Jurisprudence, Bint Al Hoda Institute, AL Mostafa International University, Qom, Iran | ||
| 2Professor, Department of Law, AL Mostafa International University, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| According to the opinion of famous jurists and legal scholars, what becomes the property of the wife from the dowry through the marriage is the entire dowry; But after the marriage, the wife's ownership is fixed on half of the dowry and unstable on the other half, and it becomes fixed after intimacy. In case of divorce before intimacy, the wife's shaky ownership of half of the dowry will be lost and it is separated from her property and given to the husband. If the wife discharges the husband’s obligation from the dowry after the marriage, and this marriage leads to divorce before intimacy, the question arises as to whether the husband has the right to restitute half of the dowry or not. The findings based on the Analytical-descriptive method show that the proofs of the promise to allow the return of the spouse for half of the dowry are not complete and conclusive, and by referring to the jurisprudence rules of benevolence, justice, and fairness, the promise is proven to be not permissible for the returning of it to husband. Also, if we believe in the existence of an implied condition of the duration of marriage in the dowry, and we consider it as a type of contract, we can use the violation of the condition in the discharge situation (the condition of the duration of marriage) and give the wife the right to reject the discharge through the option of violating the condition. As a result, the husband must pay half of the dowry to the wife. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| husband's right, restitution, dowry, discharge, divorced | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
نهجالبلاغه.
آقابابائی، حسین (1379). قتل نفس به اعتقاد مهدورالدم بودن مقتول. مجله فقه اهل بیت، 6 (22)، ص 130-218.
آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین (1360 ش). شرح غرر الحکم و درر الکلم. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
ابن ادریس، محمد بن احمد (1404 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر (1411 ق). جواهر الفقه و تلیه رسالتان للسید المرتضی و الشیخ الطوسی. قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق). لسان العرب. بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
احدی، سیفالله؛ فخلعی، محمدتقی؛ حائری، محمدحسن (1394). تأملی در تسلیم مهر به‌مجرد وقوع عقد در نکاح دائم. پژوهشهای فقهی، 11 (4)، ص 881-906.
انصاری، مرتضی بن محمدامین (1419 ق). فرائد الأصول. قم: مجمع الفکر الإسلامی.
انصاری، مرتضی بن محمدامین (1411 ق). کتاب المکاسب. قم: منشورات دار الذخائر.
باقری، پرویز؛ شعباننیا، مهدی؛ و زرگوشنسب، عبدالجبار (1398). بازپژوهی رجوع زوجه از هبة مهریه و ابراء آن هنگام طلاق. مطالعات راهبردی زنان، 22 (86)، ص 153-172.
تفلیسی، حبیش بن ابراهیم (1360). وجوه القرآن. تهران: بنیاد قرآن.
جزایری، محمدجعفر (1413 ق). منتهی الدرایة فی توضیح الکتابة. قم: مؤسسه دار الکتاب.
حاجیپور، مرتضی (1394). نقش فرعی مهریه در ماهیت نکاح. مطالعات راهبردی زنان، 18 (70)، ص 169-198.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409 ق). وسائل الشیعة. قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
حمیدی، محمدرضا (1400 ش). بررسی انتقادی ادلة تنصیف مهریة ابراءشده در فرض وقوع طلاق پیش از مجامعت. دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده دانشگاه امام صادق علیهالسلام، 26 (75)، ص 29-54.
خمینی، روح‌الله (1394). تحریرالوسیلة. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خوئی، ابوالقاسم (1410 ق). منهاج الصالحین. قم: مدینة العلم.
دانش‌نهاد، محمد؛ علیشاهی قلعه‌جوقی، ابوالفضل (1395). تأثیر واژه‌شناختی بر احکام برایند از قواعد فقهی ضمان، نخستین همایش ملی واژه‌پژوهی در علوم اسلامی، دوره برگزاری: اول، یاسوج. قابل دسترس در: https://sid.ir/paper/885576/fa
دشتی، محمد (1401 ش). ترجمه نهجالبلاغه. قم: انتشارات امیرالمؤمنین.
دهخدا، علی‌اکبر (1341). لغت‌نامه دهخدا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شبرنگ مریدانی، محمد (1375). مجموعه کامل قوانین و مقررات مدنی. تهران: انتشارات آریان.
شبیری زنجانى، موسى (1419 ق). کتاب نکاح. قم: مؤسسه پژوهشى رأى‌پرداز.
شهید ثانى، زین‌الدین بن على (1410 ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. قم: امیر.
شهید ثانى، زین‌الدین بن على (1418 ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الاسلامیة.
صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
طوسى، محمد بن حسن (1407 ق الف). تهذیب الأحکام. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
طوسى، محمد بن حسن (1407 ق ب). الخلاف. قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
طوسى، محمد بن حسن (1387 ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
علامه حلى، حسن بن یوسف (1373). تذکرة الفقهاء. قم: مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام.
علامه حلى، حسن بن یوسف (1418 ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال والحرام. قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
علیمرادی، امانالله؛ محسنی دهکلانی، محمد (1388). تنصیف مهریه در موت زوج قبل‌از آمیزش. فقه و اصول، 41 (2)، ص 137-164.
فخرالمحققین، محمد بن حسن (1387 ق). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
قبولی درفشان، سید محمد مهدی؛ لطیفزاده، مهدیه؛ شهرینژاد، سیده زهرا (1399). تأثیر طلاق بر تنصیف مهر در فرض ابراء و هبه آن در فقه اسلامی و حقوق ایران. فقه مقارن، 8 ( 16)، ص 219-245.
کاتوزیان، ناصر (1390). حقوق مدنی. تهران: میزان.
محقق داماد، مصطفی (1396). قواعد فقه، بخش مدنی 2. تهران: سمت.
مرادی، امانالله (1388). تنصیف مهریه در موت زوج پیش‌از آمیزش. مطالعات اسلامی فقه و اصول، 41 (1/83)، ص 137-164.
معصومی، مجید؛ علی‌پور، ابوالقاسم (1394). هبه مهریه. تهران: ندای کارآفرین.
موحدی محب، مهدی (1392). شرط ضمنی در هبه مهریه. مجله فقه و مبانی حقوق اسلامی، 46 (1)، ص 119-135.
موسوی بجنوردی، محمد (1401 ق). قواعد فقه. تهران: مؤسسه عروج.
میرشکاری، عباس؛ آزادبخت، شبیر (1400 ش). تحلیل حقوقی اشکال مختلف بخشیدن مهریه با تأکید بر ابزارهای تفسیر اراده زوجین. فقه و حقوق خانواده، 26 (75)، ص 5-27.
وزیریفرد، سید محمدجواد؛ موسیوند، فاطمه (1392). نگاهی به مهر و تنصیف آن از منظر فقه و حقوق. پژوهشهای فقهی، 9 (4)، ص 149-162. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 140 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 231 |
||