تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 508 |
تعداد مقالات | 4,388 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,220,080 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,957 |
واکاوی میراث روایی بکر بن عبد الله بن حبیب | ||
مطالعات قرآن و حدیث | ||
مقاله 7، دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 35، مهر 1403، صفحه 165-201 اصل مقاله (1.68 M) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2024.245688.3893 | ||
نویسندگان | ||
روح الله شهیدی1؛ علی عادل زاده* 2 | ||
1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران. | ||
چکیده | ||
ابومحمد بکر بن عبدالله بن حبیب مزنی رازی از راویانِ پرتکرار در کتب شیخ صدوق است که با وجود اهمیت و اثرگذاری روایاتش، درباره او اطلاعات اندکی در کتب رجال وجود دارد. در این مقاله با استفاده از دادههای موجود در روایاتِ او به بررسی احوال شخصی، مذهب، راویان و مشایخ او پرداختهایم. همچنین مشکلاتِ موجود در روایاتِ او مانندِ اضطراب در اسناد و ناسازگاری آنها با متون، مشکلاتِ محتوایی مانند مخالفت با نصوص معتبر، اشکالات تاریخی، انتساب موازی و... را بررسی کرده و شواهد قابلتوجهی از سندسازی، جعل، تغییر کارکرد روایات پیشین و... نشان دادهایم. تاریخگذاری روایات، بررسی الگوی اسناد و دیگر شواهدِ متنی و سندی، احتمال نقشآفرینی خود بکر بن عبدالله بن حبیب را در پردازش نهایی برخی از این روایات پررنگ میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
بکر بن عبد الله بن حبیب؛ حدیث ری؛ نقد الحدیث | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analyzing the Hadith of Bakr ibn Abdullah ibn Habib | ||
نویسندگان [English] | ||
Ruhullah Shahidi1؛ Ali Adelzadeh2 | ||
1Assistant Professor in Quran and Hadith Studies, University of Tehran, Farabi College, Qum, Iran. | ||
2Ph.D student of Quran and Hadith Studies, University of Tehran, Farabi College, Qum, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Abū Muḥammad Bakr b. ‘Abdullāh b. Ḥabīb Al-Muzanī Al-Rāzī is one of the frequently mentioned transmitters in the books of Shaykh Ṣadūq Ibn Bābawayh. Despite the importance and effectiveness of his narrations, there is little information about him in rijāl books. In this article, we rely on the information that exists in his narrations to investigate his personal life, his denomination, narrators who have narrated from him, and his masters. Moreover, problems in his narrations such as shaky chains of transmission and their inconsistency with texts, content problems such as contradiction to valid texts, historical problems, parallel ascription, etc. are examined, and significant evidences are obtained against him, including document forging, Ḥadīth fabrication, change of original functions of narrations, etc. Tracking the dates of narrations, examining the chain of transmission patterns, and other evidences related to narration texts and chains of transmission augment the doubt that Bakr b. ‘Abdullāh b. Ḥabīb has had a big role in the final processing of some of these narrations. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Bakr b. ‘Abdullāh b. Ḥabīb, Ḥadīth Ray, Naqd al-Ḥadīth | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
آجری، محمد بن الحسین (1420ق)، الشریعة، ریاض: دار الوطن.
ابن أبی الحدید، عبدالحمید (1404ق)، شرح نهج البلاغة، قم: مرعشی.
ابن ابی شیبة، عبدالله (1409ق)، المصنف، لبنان: دارالتاج.
ابن بابویه، محمد بن علی (1376ش)، الأمالی، تهران: کتابچی.
ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۹۸ق)، التوحید، تحقیق: هاشم حسینی، قم: جامعه مدرسین.
ابن بابویه، محمد بن علی (1362ش)، الخصال، قم: جامعه مدرسین.
ابن بابویه، محمد بن علی (1385ش)، علل الشرائع، قم: داوری.
ابن بابویه، محمد بن علی (1378ق)، عیون اخبار الرضا (ع)، تهران: جهان.
ابن بابویه، محمد بن علی (1396ق)، فضائل الأشهر الثلاثة، قم: داوری.
ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۹۵ق)، کمال الدین و تمام النعمة، تحقیق: غفارى، على اکبر، نشر اسلامیه، تهران.
ابن بابویه، محمد بن علی (۱۴۰۳ق)، معانی الأخبار، قم: جامعه مدرسین.
ابن بجیر، احمد بن عبدالله (1429ق)، فوائد، دار البشائر الإسلامیة.
ابن بطریق، یحیى بن حسن (1407ق)، عمدة عیون صحاح الأخبار فی مناقب إمام الأبرار، قم: جامعه مدرسین.
ابن الجعد، علی (١٤١٠ق)، مسند ابن الجعد، بیروت: نادر.
ابن جوزی، عبدالرحمن بن محمد (1401ق)، العلل المتناهیة فی الأحادیث الواهیة، فیصل آباد – پاکستان: إدارة العلوم الأثریة.
ابن جوزی، عبدالرحمن بن محمد (1409ق)، مناقب الإمام أحمد، بیروت: دار هجر.
ابن جوزی، عبدالرحمن بن محمد (1412ق)، المنتظم فی تاریخ الأمم والملوک، بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن جوزی، عبدالرحمن بن محمد (1386ق)، الموضوعات، مدینه: المکتبة السلفیة.
ابن حبان، محمد (1396ق)، المجروحین من المحدثین والضعفاء والمتروکین، بیروت: دار الوعی.
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی (۲۰۰۲م)، لسان المیزان، محقق: عبدالفتاح أبوغدة، دارالبشائر الإسلامیة.
ابن حزم اندلسی، علی بن احمد (بیتا)، المحلى بالآثار، بیروت: دارالفکر.
ابن حنبل، احمد (1421ق)، المسند، بیروت: الرسالة.
ابن خزیمة، محمد (بیتا)، الصحیح، تحقیق: الأعظمی، محمد مصطفی، بیروت: المکتب الإسلامی.
ابن رجب، عبد الرحمن (1417ق)، جامع العلوم والحکم، بیروت: الرسالة.
ابن شاهین، عمر (1415ق)، الجزء الخامس من الأفراد، کویت: ابن الأثیر.
ابن شاهین، عمر (1408ق)، ناسخ الحدیث ومنسوخه، الزرقاء: المنار.
ابن شعبه حرانى، حسن بن على (1404ق)، تحف العقول، قم: جامعه مدرسین.
ابن عاشور، محمد (1984ق)، التحریر والتنویر، تونس: الدار التونسیة.
ابن عدیم، عمر (بیتا)، بغیة الطلب فی تاریخ حلب، تحقیق: زکار، سهیل، بیروت: دار الفکر.
ابن عساکر، علی بن الحسن (۱۴۱۵ق)، تاریخ دمشق، تحقیق: عمرو العمروی، بیروت: دار الفکر.
ابن ماجة، محمد بن یزید (بیتا)، السنن، دار إحیاء الکتب العربیة.
ابن الوزیر، محمد بن إبراهیم (1415ق)، العواصم والقواصم فی الذب عن سنة أبی القاسم، بیروت: الرسالة.
ابوحفص دمشقی، عمر بن علی (1419ق)، اللباب فی علوم الکتاب، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابونعیم اصفهانی، احمد (1394ق)، حلیة الأولیاء وطبقات الأصفیاء، مصر: السعادة.
اخبار الدولة العباسیة (مؤلف ناشناس)، تحقیق: الدوری، عبد العزیز؛ المطلبی، عبد الجبار، بیروت: دار الطلیعة.
استرآبادی، علی (1409ق)، تأویل الآیات، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
بحیری، سعید بن محمد (2004م)، الثالث من فوائد أبی عثمان البحیری، برنامج جوامع الکلم.
برقى، احمد بن محمد بن خالد (1371ق)، المحاسن، قم: دار الکتب الإسلامیة.
بزار، احمد بن عمرو (1425ق)، البحر الزخار (المسند)، مدینه: مکتبة العلوم والحکم.
بیات مختاری، مهدی (1389ش)، «لغزش کتاب معرفة الحدیث در باب روایات فضل بن شاذان از امام رضا (ع)»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال 7، ش2، صص65-93.
بیهقی، احمد بن الحسین (بیتا)، السنن الکبری، بیروت: العلمیة.
بیهقی، احمد بن الحسین (1412ق)، معرفة السنن والآثار، کراچی: جامعة الدراسات الإسلامیة.
ثقفى، ابراهیم بن محمد (1395ق)، الغارات، تهران: انجمن آثار ملى.
حدوشی، عمر بن مسعود (2011م)، دلیل الفلاح فی معرفة بعض ألفاظ المصطلح، بیروت: دار الکتب العلمیة.
حموی، یاقوت (1995م)، معجم البلدان، بیروت: دار صادر.
حمیری، عبدالله بن جعفر (1413ق)، قرب الأسناد، قم: آل البیت.
خطیب بغدادی، احمد بن علی (1422ق)، تاریخ بغداد، بیروت: دار الغرب الإسلامی.
خلیلی، ابویعلی (1409ق)، الإرشاد فی معرفة علماء الحدیث، ریاض: الرشد.
ذهبی، شمس الدین (1405ق)، سیر أعلام النبلاء، بیروت: الرسالة.
ذهبی، شمس الدین (1382ق)، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، بیروت: دار المعرفة.
راوندی، سعید بن هبة الله (1409ق)، قصص الأنبیاء، مشهد: مرکز پژوهشهای اسلامی.
زیلعی، عبدالله بن یوسف (1418ق)، نصب الرایة لأحادیث الهدایة، بیروت: الریان.
شجری، یحیی بن الحسین؛ عبشمی، محمد بن احمد (1422ق)، ترتیب الأمالی الخمیسیة، بیروت: دارالکتب العلمیة.
شوشتری، محمدتقی (1410ق)، قاموس الرجال، قم: جامعه مدرسین.
صدیقی، محمد أشرف (1415ق)، عون المعبود شرح سنن أبی داود، ومعه حاشیة ابن القیم: تهذیب سنن أبی داود وإیضاح علله ومشکلاته، بیروت: دار الکتب العلمیة.
طبری، محمد بن جریر (1387ق)، تاریخ الرسل والملوک، مصر: دار المعارف.
طبرى آملى، محمد بن جریر بن رستم (1415ق)، المسترشد فی إمامة علی بن ابی طالب، قم: کوشانپور.
طحاوی، احمد بن محمد (1414ق)، شرح معانی الآثار، بیروت: عالم الکتب.
طوسی، محمد بن الحسن (بیتا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
طوسی، محمد بن الحسن (1407ق)، تهذیب الأحکام، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
طوسی، محمد بن الحسن (1373ش)، الرجال، قم: جامعه مدرسین.
عراقی، ابوالفضل (1423ق)، شرح التبصرة والتذکرة، بیروت: دار الکتب العلمیة.
عقیلی، محمد بن عمرو (1404ق)، الضعفاء الکبیر، بیروت: دار المکتبة العلمیة.
علوی، محمد بن علی بن الحسین (1428ق)، المناقب، قم: دلیل ما.
علی بن بابویه (1404ق)، الإمامة والتبصرة، قم: مدرسه امام مهدی (عج).
فسوی، یعقوب بن سفیان (1393ق)، المعرفة والتاریخ، بغداد: الإرشاد.
فوزان، صالح بن فوزان، (بیتا)، التعلیقات المختصرة على متن العقیدة الطحاویة، بیروت: دار العاصمة.
قرطبی، محمد بن احمد (1384ق)، الجامع لأحکام القرآن، قاهره: دار الکتب المصریة.
قنازعی، عبد الرحمن بن مروان (1429ق)، تفسیر الموطأ، قطر: دار النوادر.
کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷ق)، الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
مامقانی، عبدالله (1431ق)، تنقیح المقال فی علم الرجال، قم: آل البیت (ع).
مجاعة بن الزبیر (1423ق)، من حدیث أبی عبیدة مجاعة بن الزبیر العتکی البصری، تحقیق: صبری، عامر حسن، دار البشائر الإسلامیة.
مجلسى، محمد باقر (۱۴۰۳ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الأطهار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مددی، سید احمد (1394ش)، درس خارج فقه، 6/11/1394، نشانی: www.ostadmadadi.ir/ persian/ lesson/9468
مزّی، یوسف بن عبدالرحمن (۱۴۰۰ق)، تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، محقق: بشار عواد معروف، بیروت: الرسالة.
مغلطای بن قلیج (1422ق)، إکمال تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، نشر الفاروق.
مفید، محمد بن محمد (1413ق)، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، قم: انتشارات کنگره.
مقدسی، محمد بن عبد الواحد (1994م)، النهی عن سب الأصحاب وما فیه من الإثم والعقاب، قاهرة: الدار الذهبیة.
منسوب به مفید، محمد بن محمد بن النعمان (1413ق)، الاختصاص، قم: کنگره شیخ مفید.
نجاشی، احمد بن على (۱۳۶۵)، الرجال، قم: جامعه مدرسین.
نصر بن مزاحم (1404ق)، وقعة صفین، قم: کتابخانه مرعشی.
نعمانی، محمد بن ابراهیم (1397ق)، الغیبة، تهران: نشر صدوق.
هارونی، ابوطالب یحیی بن الحسین (1422ق)، تیسیر المطالب فی أمالی أبی طالب، ترتیب: جعفر بن احمد بن عبد السلام، مؤسسة الإمام زید بن علی الثقافیة.
هروی، ابواسماعیل (1416ق)، ذم الکلام وأهله، مدینه: مکتبة العلوم والحکم.
Martin, Richard C. (2002), Inimitability, Encyclopaedia of the Qurān, vol. 2, p. 526-535, Leiden–Boston: Brill. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 149 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 99 |