اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,389 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,222,642 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,216,075 |
وجه تمایز معجزه از سحر در نگاه ابن‌سینا و ملاصدرا در مقایسه با قرآن | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| دوره 28، شماره 71، فروردین 1403، صفحه 105-135 اصل مقاله (367.71 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2024.246486.1687 | ||
| نویسنده | ||
| زهرا محمودکلایه* | ||
| استادیار گروه فلسفه دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| معجزه یکی از مهمترین نشانه‌های اثبات صدق نبی در ادعای نبوت است؛ ازاین‌رو بحث از چیستی معجزه و تبیین وجه تمایز آن از سحر و سایر امور خارق‌العاده، از مسائل اساسی در این حوزه است. در پژوهش حاضر ابتدا به بررسی مقایسه‌ای میان تبیین‌های فلسفی ابن‌سینا و ملاصدرا در این مسئله پرداخته‌ایم. سپس با مراجعه به محتوای قرآن و با بهره‌گیری از روش معناشناسی تاریخی، میزان تطبیق یافته‌های فلسفی با محتوای قرآنی را ارزیابی‌کرده‌ایم. در نتیجۀ این بررسی‌ها روشن شد که ابن‌سینا با تأکید بر ویژگی‌های اختصاصی انبیاء و ملاصدرا با موهوبی دانستن معجزات به تبیین فلسفی وجوه تمایز معجزه از سحر پرداخته‌اند. ایشان فاعل مباشر معجزه را نفس نبی دانسته‌اند. ابن‌سینا همچنین برهانی بودن دلالت معجزه بر صدق دعوی نبوت را تلویحاً پذیرفته، درحالی‌که ملاصدرا این دلالت را منحصر در معجزات غیرمحسوس می‌داند. بررسی‌های قرآنی نشان‌داد که تعابیر ناظر بر معجزه در قرآن، مبیّن دلالت ذاتی و برهانیِ معجزه بر صدق دعوی نبوت است و از این طریق، تمایز سحر از معجزه نیز روشن می‌شود. از طرفی با دسته‌بندی اقسام معجزات در قرآن روشن شد که نبی تنها در نوع خاصی از معجزات فاعل مباشر محسوب می‌شود. در پایان این نتیجه حاصل شد که تلاش‌های فلسفی ابن‌سینا و ملاصدرا در موارد زیادی با مقاصد قرآنی منطبق است و در مواردی که این همخوانی وجودندارد، باید تبیین‌های جدیدتر فلسفی دنبال‌گردند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معجزه؛ سحر؛ آیه؛ ابن‌سینا؛ ملاصدرا؛ قرآن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Difference between Miracles and Magic in the Eyes of Ibn Sina and Mulla Sadra, Compared to the Qur'an | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zahra Mahmoudkelayeh | ||
| Assistant Professor, Department of Philosophy, Imam Sadeq University,Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| A miracle is one of the most important signs of proving the truthfulness of a prophet in his claim of prophethood. Therefore, discussing what a miracle is and explaining how it differs from magic and other supernatural events, is one of the basic issues in this field. In the present study, we first compared the philosophical explanations of Ibn Sina and Mulla Sadra on this issue; then, by referring to the content of the Qur'an and using clear historical semantics, we have evaluated the extent of matching the philosophical findings with the Qur'anic content. As a result of these investigations, it became clear that Ibn Sina, by emphasizing the specific characteristics of the prophets, and Mullah Sadra, by considering miracles as gifted, explained the philosophical differences between miracles and magic. They have considered the prophet's soul to be the proximate agent for the miracle. Ibn Sina also implicitly accepted the proof of the signification of a miracle on the truth of the claim of prophecy, while Mulla Sadra considers this signification to be unique to nonsensuous miracles. Qur'anic studies showed that the interpretations regarding miracles in the Qur'an show the inherent signification of miracles and proof of the truth of the claim of prophecy, and in this way, the distinction between magic and miracles is also clarified. On the other hand, by categorizing the types of miracles in the Qur'an, it became clear that a prophet is considered the proximate agent only in certain types of miracles. In the end, it is concluded that the philosophical efforts of Ibn Sina and Mulla Sadra were in many cases consistent with the Qur'anic intentions, and in cases where this concordance does not exist, newer philosophical explanations should be followed. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| miracle, magic, sign, Ibn Sina, Mulla Sadra, Quran | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله (1383). الاشارات و التنبیهات (خواجه نصیرالدین طوسی، شارح). قم: نشرالبلاغه. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله (1386). الهیات من کتاب الشفاء، (حسن حسن‌زادة آملی، محقق) (چاپ اول). قم: مکتبه الاعلام الإسلامی. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله (1359)، رسائل. قم: انتشارات بیدار. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله (1363). المبدأ و المعاد (عبدالله نورانی، به‌کوشش؛ مهدی محقق، ناظر). تهران: مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله (1379). النجاه من الغرق فی بحر الضلالات (محمدتقی دانش‌پژوه، به‌مقدمه و تصحیح). تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله (1387). النفس من کتاب الشفاء (حسن حسن‌زادة آملی، محقق). قم: موسسة بوستان کتاب. ابن‌فارس، احمد (1423ق). معجم مقاییس اللغه (عبدالسلام محمد هارون، محقق). بیروت: اتحاد الکتاب العرب. ابن‌منظــور، محمــد بــن مکرم (1414ق). لســان العــرب. بیروت: دار صادر. ایزوتسو، توشی هیکو (1388). خدا و انسان در قرآن (احمد آرام، مترجم). تهران: شرکت سهامی انتشار. بهشتی، احمد، و خادمی، حمیدرضا (1391). فرایند وحی و معجزه در نفس شناسی ابن‌سینا. فصلنامۀ اندیشۀ دینی دانشگاه شیراز، 12(42)، 15-36. دست رنج، فاطمه؛ و دهقانی، محمد (1400). بررسی تطبیقی حوزۀ معنایی معجزه در قرآن و عهدین، نشریۀ مطالعات تطبیقی قرآن پژوهی، 6 (12)، 10-33. دهقانی، محمد؛ دسترنج، فاطمه؛ و طبیبی، علیرضا (1397)، بررسی حوزه‌ی معنایی معجزه در قرآن (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). دانشگاه اراک، اراک، ایران. دهقانی‌نژاد، عباس، و سعیدی مهر، محمد (1390). دلالت معجزه از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی. فصلنامة اندیشة دینی دانشگاه شیراز، 10(40)، 51-68. راغب اصفهانى، حسین‌بن‌محمد (1412ق). المفردات فى غریب القــرآن (صفــوان عدنان داودى، محقق). دمشــق: دارالقلم؛ بیروت: الدار الشامیه. رضایی نیا، مهدی (1389). معجزه و کرامت از دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا (پایان‌نامة کارشناسی ارشد)، دانشگاه تهران، تهران، ایران. روحی، محمد؛ و فیاض‌بخش، محمدتقی (1392). تفسیر واژگان قرآن کریم. تهران: فردافر. سالاری، محمد؛ مسعودی، جهانگیر؛ و جوارشکیان، عباس (1398). فاعل و منشأ سحر از منظر ابن‌سینا و ملاصدرا و فلاسفۀ صدرایی، نشریۀ حکمت صدرایی، 8 (15)، 89-105. سلمان‌زاده، جواد، و حسینی، زینب سادات (1395). متدولوژی معناشناسی واژگان قرآن. فصلنامۀ پژوهش‌های قرآنی، 21(79)، 136-157. طباطبایی، سید محمد حسین( 1375)، المیزان فی تفسیرالقرآن (ج1). تهران: دارالکتب الاسلامیه. طریحی، فخرالدین (1362). مجمع البحرین ( سید احمد حسینى، محقق). تهران: مرتضوى طوسی، نصیرالدین محمدبن‌محمد (1405). تلخیص المحصل. بیروت: دار الاضواء. فراهیدى، خلیل‌بن‌احمد (1410ق). العین. قم: انتشارات هجرت. کرمی نیا، محمد (1398). بررسی نشانه‌شناسی سحر در قرآن کریم، نشریۀ مطالعات ادبی متون اسلامی، 4 (15)، 127-151. مشکور، محمدجواد (1357). فرهنگ تطبیقی عربی با زبان‌های سامی و ایرانی. بی‌جا: بنیاد فرهنگ ایران. مصطفوی، حســن (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. ملاصدرا (1363). مفاتیح الغیب (محمد خواجوی، به‌مقدمه و تصحیح). تهران: موسسۀ تحقیقات فرهنگی. ملاصدرا (1366). تفسیرالقرآن الکریم. قم: بیدار. ملاصدرا (1382). الشواهد الربوبیه. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا. ملاصدرا (1383). شرح اصول کافی (محمد خواجوی، به‌مقدمه و تصحیح). تهران: مؤسسة تحقیقات و مطالعات فرهنگی. موسوی اندرزی، نرجس، و آذرنوش، آذرتاش (1389). مفاهیم آیه در دورة پیش از اسلام: تبارشناسی و معناشناسی. مجلۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، 6(17)، 63-105. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 115 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 200 |
||