اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,074 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,949 |
بررسی امکان تبیین علمی معجزه در حکمت متعالیه | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| مقاله 13، دوره 22، شماره 2 - شماره پیاپی 44، آذر 1403، صفحه 239-258 اصل مقاله (1.03 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/prr.2024.245109.1863 | ||
| نویسنده | ||
| سیدمصطفی میرباباپور* | ||
| دانش‌آموخته دکتری فلسفه دین، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| معجزات یکی از مسائل مهم در رابطه بین علم و دین هستند. مسئله این است که آیا معجزات را می‌توان به نحو علمی تبیین کرد یا خیر. در این مقاله، بر اساس مبانی حکمت متعالیه، امکان تبیین علمی معجزه بررسی می‌شود. خوارق عادات، اعم از خیر و شر، مانند همه پدیده‌های طبیعی، نیاز به علل حقیقی و معد دارند. اما خوارق عادات دو ویژگی هستی‌شناختی دارند که آنها را از امور عادی متمایز می‌کند: یکی فاعلیت نفوس و دیگری اعداد غیرمتعارف. به دلیل همین ویژگی فاعلیت نفوس، که جزو امور ماورائی هستند، تبیین علمی، که مقید به طبیعت‌گرایی روش‌شناختی است، امکان ندارد. به علاوه، در معجزات و خوارق عاداتِ خیر، به دلیل شکست‌ناپذیر بودنشان، اعداد غیرمتعارف نیز قابل شناخت و تبیین علمی نیست. به عبارت دیگر، حکمت الهی اقتضا می‌کند حتی با چشم‌پوشی از فاعلیت نفوس، معدات و عوامل طبیعی معجزه قابل شناخت نباشد. در نتیجه معجزات را باید خارج از قلمرو توانمندی‌های علم دانست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معجزه؛ علم و دین؛ علم؛ تبیین علمی؛ طبیعت‌گرایی روش‌شناختی؛ حکمت متعالیه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigating the Possibility of a Scientific Explanation of Miracles in Transcendent Theosophy | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyed Mostafa Mirbabapoor | ||
| Ph. D. Graduate in Philosophy of Religion, Imam Khomeini Education and Research Institute, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Miracles are one of the important issues in the relationship between science and religion. The question is whether miracles can be scientifically explained or not. In this article, based on the principles of transcendental theosophy, the possibility of a scientific explanation of miracles is investigated. Supernatural events, both good and evil, like all natural phenomena, need both real and preparatory causes. Nevertheless, supernatural events have two ontological characteristics that set them apart from normal ones; one is the agency of the souls and the other is the non-conventional role of preparatory causes. Due to the agency of the souls, as supernatural beings, offering a scientific explanation that is bound to methodological naturalism is not possible. Moreover, in the miracles and good supernatural events, because of their invincibility, the non-conventional role of preparatory causes cannot be recognized and scientifically explained. In other words, Divine wisdom requires that miracles cannot be known even if the agency of the souls, preparatory causes, and natural factors are ignored. As a result, miracles should be considered outside the scope of science. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| miracle, science and religion, scientific explanation, methodological naturalism, transcendent theosophy | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، محمد بن محمد نصیرالدین طوسی، و محمد بن محمد قطب‌الدین رازی. 1375. شرح الاشارات و التنبیهات (مع المحاکمات). قم: دفتر نشر کتاب (نشر البلاغه).
استیس، والتر ترنس. 1377. دین و نگرش نوین. ترجمۀ احمدرضا جلیلی. تهران: حکمت.
جوادی آملی، عبدالله. 1375. رحیق مختوم؛ شرح حکمت متعالیه (شرح جلد دوم اسفار، بخش دوم). قم: مرکز نشر اسراء.
خمینی، روح الله. 1379. الطلب و الارادة. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. 1354. المبدأ و المعاد. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. 1360. الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. 1389. «الواردات القلبیة فی معرفة الربوبیة.» در مجموعه رسائل فلسفی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. 1422. شرح الهدایة الأثیریة (لأثیر الدین الابهری). بیروت: مؤسسة التارخ العربی.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. 1981. الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
طباطبائی، سید محمدحسین. 1362. اعجاز قرآن. تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
طباطبائی، سید محمدحسین. 1374. ترجمه تفسیر المیزان، 20 ج. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طباطبائی، سید محمدحسین. ۱۳۸۷-الف. «اعجاز از دیدگاه قرآن». در مجموعه رسائل. قم: انتشارات بوستان کتاب.
طباطبائی، سید محمدحسین. 1387-ب. «رساله‌ای درباره اعجاز و معجزه». در مجموعه رسائل. قم: انتشارات بوستان کتاب.
طباطبائی، سید محمدحسین. 1416. نهایة الحکمة. قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طباطبائی، سید محمدحسین. 1417. المیزان فی تفسیر القرآن، 20 ج. قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
مصباح یزدی، محمدتقی. 1377. آموزش عقائد. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر؛ شرکت چاپ و نشر بین الملل.
مصباح یزدی، محمدتقی. 1391. معارف قرآن؛ خداشناسی، کیهان‌شناسی، انسان‌شناسی. قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی. بی‌تا. شرح اسفار اربعه (شرح جلد سوم، بخش اول). قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مطهری، مرتضی. 1376. نبوت (جلد ۴ مجموعه آثار). تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی. ۱۳۷۷-الف. آشنایی با قرآن ۲ (جلد ۲۶ مجموعه آثار). تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی.۱۳۷۷-ب. درس‌های اسفار - مبحث حرکت (جلد ۱۱ مجموعه آثار). تهران: انتشارات صدرا.
میرباباپور، سید مصطفی. 1396. «مفهوم‌شناسی طبیعت‌گرایی روش‌شناختی به مثابه یک ابرپارادایم برای علم مدرن». تأملات فلسفی 7(2): 213-242.
میرباباپور، سید مصطفی. 1402. «طبیعت گرایی روش‌شناختی در نظریه علم دینی علامه مصباح یزدی». معرفت فلسفی 20(3): 113-128.
میرباباپور، سید مصطفی، و یوسف دانشور نیلو. 1398. «فرایند تکوّن طبیعت‌گرایی روش‌شناختی در تاریخ تفکر غرب». پژوهشنامه فلسفه دین 17(2): 1-25.
Murphy, Nancey. 2001. “Phillip Johnson on Trial: A Critique of His Critique of Darwin.” In Intelligent Design, Creationism and Its Critics: Philosophical, Theological, and Scientific Perspectives, edited by Robert Penoock. London, England: A Bradford Book. Plantinga, Alvin. 2014. “Religion and Science.” In The Stanford Encyclopedia of Philosophy, edited by Edward N. Zalta, Spring 2014 edition. Ruse, Michael. 2001. “Methodological Naturalism under Attack.” In Intelligent Design, Creationism and Its Critics: Philosophical, Theological, and Scientific Perspectives, edited by Robert Penoock. London, England: A Bradford Book. Willey, Basil. 1961. “Darwin’s Place in the History of Thought.” Pp. 1-17, in Darwinism and the Study of Society: A Centenary Symposium, edited by Michael Banton. Chicago: Psychology Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 285 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 176 |
||